Bảo vệ môi trường như thế nào trước tình hình nóng lên toàn cầu?

Gần đây, trên trang Tri thức trẻ đưa tin về việc nóng lên toàn cầu sẽ làm sản lượng năng lượng Mặt Trời giảm đáng kể. Mặt Trời là nguồn năng lượng sạch có thể giúp nhân loại tránh phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm nhưng việc khí hậu thay đổi sẽ ảnh hưởng nặng nề tới việc sản xuất năng lượng Mặt Trời. Một số địa điểm trên Trái Đất sẽ nhận về nhiều ánh nắng Mặt Trời hơn, trong khi đó một số nơi lại thiếu ánh nắng; mây (hay cụ thể hơn là lượng nước có trong khí quyển) là lý do chính gây nên sự khác biệt này.

Khoa học không thể tính toán rõ ràng lượng nắng mỗi vùng nhận được sẽ khác biệt ra sao. Các mô hình giả lập thời tiết không thể dự đoán trước chuyện gì sẽ xảy ra.

Theo quan điểm Phật giáo sự hủy hoại môi sinh, ô nhiễm môi trường là hậu quả đỉnh cao của tư duy hữu ngã, con đường tư duy và hưởng thụ lạc thú của con người. Thế nên nguyên nhân chính của vấn đề này là do vô minh và tham ái.

Thuyết Duyên khởi của Phật giáo chỉ ra rằng con người là tập hợp 5 uẩn (sắc thọ tưởng hành thức). Trong đó, sắc uẩn của một con người là bao gồm thân vật lý của người ấy và toàn thể thế giới vật lý. Điều đó có nghĩa thiên nhiên hay môi sinh thực sự là cơ thể của con người, hay một phần rất lớn của cơ thể con người. Con người không thể tồn tại được nếu không có môi sinh. Nếu môi sinh hay thiên nhiên bị ô nhiễm trầm trọng thì cơ thể vật lý của con người, hay đời sống của con người thời bị hủy diệt.

Vậy là khi con người hiểu rõ sự thật Duyên khởi thì con người sẽ tự nguyện bảo vệ môi sinh khỏi ô nhiễm. Đó cũng là ý nghĩa bảo vệ nguồn sống, nguồn hạnh phúc của nhân loại.

Trên thực tế, khi đức Phật còn tại thế, vấn đề bảo vệ môi sinh chưa đặt thành vấn đề, thế nhưng Ngài đã hướng dẫn con người thực thi nếp sống hài hòa với thiên nhiên, bảo vệ môi sinh là bảo vệ sự sống con người. Cụ thể là Ngài đã chủ động tạo ra một nếp sồng hòa hài với thiên nhiên, một đạo tràng tu tập thích hợp hướng tới giác ngộ và Niết bàn.

Nhưng không phải ai cũng hiểu và thực hiện theo lời Phật dạy. Thực tế chúng ta đang đối diện trái ngược hoàn toàn với tinh thần và mong muốn của Đức Phật. Hiện nay, nếu Trái Đất tiếp tục nóng lên, năng lượng sạch có được từ ánh sáng Mặt Trời sẽ không thể cứu rỗi nhân loại khỏi diệt vong.

Nhìn lại cuộc đời đức Đức Phật, chúng ta sẽ nhận ra rằng đời sống của Ngài luôn gần gũi thiên nhiên, thân cận núi rừng, xa chốn phồn vinh. Trong 45 thuyết độ sanh, Ngài để lại cho chúng ta hình ảnh một bậc đạo sư đi bộ từ làng này qua làng khác, từ đô thị này qua đô thị khác, sau khi khất thực trở về, thường ngồi trong một khu rừng gần đấy để an nghĩ hoặc thuyết pháp, hoặc ngồi thiền cho đến chiều. Nếp sống này được kinh điển ghi lại, như là vấn đề cảnh thức gìn giữ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm: “Nhất bát thiên gia phạn, Cô thân vạn lý du, Kỳ vị sanh tử sự, Giáo hóa độ xuân thu” (Một bát ăn ngàn nhà, Một thân đi vạn dặm. Vì vấn đề sanh tử, Giáo hóa độ ngày qua). 

Đọc lại những kinh sách, những lời Đức Phật dạy chúng ta cần nghiêm túc nhìn lại vấn đề bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu hiện nay.