450
Thiên tai không phải là sự trừng phạt
“Thiên tai không phải là sự trả thù, mà là sự cảnh tỉnh” - lời dạy của Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ XIV vang lên nhẹ nhàng mà thấm thía, nhất là trong những ngày đất trời liên tiếp rung chuyển bởi mưa lũ, sạt lở, bão tố.
Theo đó, Ngài không gọi đó là quả báo theo nghĩa hẹp, cũng không gán cho các hiện tượng tự nhiên cái bóng dáng của sự trừng phạt. Thiên tai, dưới cái nhìn của một bậc tuệ giác, là tiếng chuông thức tỉnh nhân loại.
Trong giáo lý nhà Phật, mọi pháp đều vận hành theo nhân duyên. Không có gì tự nhiên xảy ra, và cũng không có gì xảy ra vô cớ. Khi rừng bị đốn hạ, khi sông suối bị lấp kín, khi lòng tham của con người kéo theo khai thác vô độ, khi khí hậu bị hâm nóng bởi chính những thói quen tiêu thụ của loài người, thì những bất thường của tự nhiên chỉ là hệ quả tất nhiên. Thiên tai không “đến” để phạt ai. Nó chỉ phản chiếu những gì chúng ta đang làm với hành tinh này.
Các vị Tổ thường dạy: “Nước lũ không tự dưng dữ dội, núi không tự nhiên sạt lở”. Nếu nhìn bằng con mắt chánh niệm, chúng ta sẽ thấy thiên tai giống như tấm gương lớn soi lại lối sống của toàn xã hội. Con người càng xa rời thiên nhiên, thế giới càng mất cân bằng. Con người càng chạy theo dục vọng vô hạn, trái đất càng kêu cứu bằng những biến động không còn là chu kỳ bình thường của thời tiết.
Điều quan trọng nhất, như Đức Đạt Lai Lạt Ma nhấn mạnh, là thái độ của chúng ta trước thiên tai. Nếu chỉ thương xót vài ngày rồi lại quay về lối sống cũ, thì những bài học ấy sẽ trôi qua vô ích. Nhưng nếu biết dừng lại, biết lắng nghe sự cảnh tỉnh của đất trời, thì thiên tai có thể trở thành bài học sâu sắc giúp nhân loại thay đổi.
Trong giáo lý Phật giáo, “tỉnh thức” là cốt lõi của sự chuyển hóa. Tỉnh thức để thấy mình đã tác động lên môi trường ra sao. Tỉnh thức để nhận ra mỗi hành vi nhỏ - vứt một túi nylon, chặt một cây rừng, thải thêm khí độc - đều góp vào sự bất ổn chung. Và tỉnh thức để hiểu rằng cứu trợ chỉ giúp xoa dịu nỗi đau trước mắt, còn lối sống hài hòa với thiên nhiên mới là nền tảng của sự an ổn lâu dài.
Những ngày mưa lũ vừa qua, hình ảnh các nhà sư, Phật tử và những đoàn từ thiện lội nước mang từng phần quà đến bà con khiến lòng người ấm lại. Đó là biểu hiện đẹp của lòng từ bi. Nhưng từ bi không chỉ nằm trong gói mì, chai nước hay chiếc áo mưa trao tay. Từ bi còn nằm ở ý thức bảo vệ trái đất này - ngôi nhà chung của tất cả chúng sinh.
Từ bi là trồng một cái cây. Là hạn chế tiêu thụ. Là nói không với phá rừng. Là sống đơn giản để trái đất còn thở. Từ bi là hiểu rằng khi thiên nhiên bị tổn thương, thì chính chúng ta - và bao nhiêu sinh linh khác - sẽ chịu hậu quả.
Thiên tai không phải là sự trả thù. Nhưng nó có thể trở thành bi kịch nếu con người tiếp tục thờ ơ. Ngược lại, nó có thể trở thành bài học, nếu ta biết quán chiếu và thay đổi.
Và như lời Đức Đạt Lai Lạt Ma, tiếng gọi của đất trời không nhằm gieo sợ hãi, mà để đánh thức lòng từ và trí tuệ trong mỗi người. Khi chúng ta biết sống hài hòa hơn, trân quý hơn, tỉnh thức hơn, thì đó mới chính là cách sâu xa nhất để cầu nguyện cho hòa bình và an lành trên thế gian này.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Việt Nam có thể giảm gần 80% mức ô nhiễm không khí từ những bài học này
Môi trường
12:26 14/12/2025
Nhiều quốc gia châu Âu đã giảm được gần 80% mức ô nhiễm không khí trong vài thập kỷ qua. Điều này chứng tỏ việc cải thiện chất lượng không khí là hoàn toàn khả thi nếu có quyết tâm và sự chung tay của cộng đồng.
Sáng nay TP.HCM mù mịt có phải do ô nhiễm?
Môi trường
12:58 13/12/2025
Sáng nay bầu trời TP.HCM mù mịt, nắng yếu, một số thời điểm như chuyển mưa, tầm nhìn hạn chế, bị che phủ bởi một lớp mù dày.
Hội "sống xanh" và mệnh lệnh của trái tim từ bi
Môi trường
11:33 09/12/2025
Những ngày rong ruổi trên các tuyến đường ngoại thành để chia sẻ về phân loại rác tại nguồn, kỹ sư môi trường Nguyễn Bá Hội - người có hơn 15 năm làm việc trong lĩnh vực quản lý môi trường - luôn nói rằng đó là “những buổi học hạnh phúc nhất” của anh.
Áp thấp nhiệt đới suy yếu, từ chiều nay Nam Trung Bộ mưa vừa đến mưa to
Môi trường
05:13 09/12/2025
Chiều 8-12, áp thấp nhiệt đới ở khu vực miền Trung Philippines đã suy yếu thành một vùng áp thấp. Từ chiều nay đến hết 10-12, Huế và duyên hải Nam Trung Bộ có mưa vừa, mưa to.
Xem thêm
