Chủ nhật, 16/11/2025, 10:55 AM

Buồn vui với tuổi thọ

Nguyễn Phúc Vĩnh Ba

Hẳn ai ai cũng mong mình sống lâu, thọ tỉ Nam san. Mấy bức tranh Phước Lộc Thọ có hình Nam Cực tiên ông râu bạc như cước, dài quá ngực, trán thì vồ ra như trái banh vì chứa đầy nguyên khí, biểu tượng cho sự sống lâu đó. Đôi tranh cách điệu thì vẽ một cây cổ thụ vì thụ cũng đọc là thọ để chỉ ý đó.

Câu thơ “Nhân sinh thất thập cổ lai hy” đã lỗi thời rồi. Bây giờ, bạn bè vong niên của tôi ngoại 70 còn nhiều lắm, mấy cụ còn đi nhậu đều đặn thua gì lớp trai trẻ đâu. Một số đông khác thì sống nghiêm chỉnh hơn, sáng đi thể dục, chở cháu đi học, về đọc sách, viết báo, đi lễ chùa, làm từ thiện, chơi cây cảnh, cà phê đàm đạo với bạn bè... là những tấm gương sáng, đóng góp nhiều cho gia đình và xã hội.

Thế nhưng sống lâu mà còn khỏe mạnh, còn hưởng thụ được thú vui của cuộc sống mới đáng nói. Sống thọ trong bệnh tật, nằm liệt chiếu liệt giường thì quả là rất khổ, khổ cho bản thân mình và khổ cho cả con cháu. Sống thọ trong lú lẫn cũng rối rắm vô vàn. Và đáng sợ nhất là sống thọ trong nghèo khổ và cô đơn như cụ bà dưới đây.

Vừa rồi, tôi đi dự đám cưới một đứa cháu bên vợ. Ông cố của đứa cháu ấy cũng tham gia như trong ảnh dưới đây. Lúc đầu, thấy ông đi đứng còn vững chãi, nói năng rõ ràng, tôi đoán cụ chừng ngoại 90. Ai hay, cụ đã 104 tuổi. Cách đây hai năm, cụ còn đạp xe đạp đi chơi đây đó. Ông quản lý đến bốn bà vợ, gia đình êm ấm nữa mới đáng phục chứ. Trong buổi tiệc, thấy cụ gắp hết món này qua món khác, tôi ganh tỵ quá. Con cháu cụ đều sinh sống đàng hoàng nề nếp, làm ăn chân chính, học hành chu đáo. Các bạn có nể ông cụ không? Thật là quá quý hiếm, phải không các bạn?

Tôi có một anh bạn nữa, mẹ già đúng 100 tuổi. Bà cụ còn minh mẫn, đi lại và ăn uống như người bình thường. Nghe giọng tôi trong điện thoại, cụ đã nhận ra ngay và còn trách, mấy lâu ni không chộ1 thầy ra chơi. Cụ vẫn lo lắng cho con cháu, và hay bảo, cái thằng con tui ham vui lắm. Thật ra, anh bạn nhiều công sự đa đoan, lo phờ cả râu ra đấy. Mỗi chiều, khoảng sáu giờ chưa thấy anh ấy về nhà là bà cụ đã nhắc chừng vợ anh gọi điện thoại, nhắc nhở anh ấy. Tuy nhiên, anh ấy lại đang còn bù khú với tụi tôi. Anh đành bày biện ra một lý do nào dó, xe hư hay bận họp chi đó để ngồi nán lại thêm đôi chút. Cò cưa một hồi cho đến hồi chuông báo động lần hai reo lên thì anh mới đứng dậy xin về trong tiếc nuối. Thường thường là thế. Tính anh ấy ham bạn bè và cả nể mà. Hiếu với mẹ và hảo với bạn bè đã khiến anh lắm lần tiến thối lưỡng nan. Như cụ bà là quá hiếm! Nuôi con khôn lớn, con đến tận 60 rồi cụ vẫn không thiếu quan hoài. Thật là một bậc hiền mẫu!

Mẹ tôi thì thua bà cụ đó hai tuổi. Bà lẫn và quên khá nhiều dù ăn uống bình thường và vệ sinh cá nhân vẫn tự lo được. Có hôm bà bảo tôi, tay Đại sứ Mỹ muốn mua cái nhà mình 100 triệu, mi có chịu bán không. Tôi trả lời, 100 triệu đô thì bán còn 100 triệu đồng VN thì không. Bà hừ hừ, hám dữ, tiền chớ có phải lá mít mô, rồi bỏ lên nhà trên. Lần khác, bà hỏi Mỹ với Tàu nó cá độ 100 năm đã xong chưa. Tôi câm như hến luôn vì chẳng hiểu cái gì hết. Bà bảo, rứa mà nói giỏi, cái chi cũng không biết. Nguyên do là bà cứ mở TV suốt cả ngày và ngồi xem. Bà nghe lõm bõm tin tức thời sự gì đấy, nhớ nhớ quên quên rồi ráp Mỹ với Tàu lại thành các chuyện đầu Ngô mình Sở như thế.

Nhưng rứa là quý rồi. Sống dưới bóng ấm của bà tôi thấy vô cùng an lạc. Tôi đây liệu đến 70 có còn khỏe mạnh được một phần ba như bà không, hay sẽ làm khổ con cháu đủ điều. Chúng tôi đều đã học câu chuyện “Chén miểng dừa”2 nên đều cố gắng chăm sóc các cụ chu đáo, sợ rằng quả báo nhãn tiền, đến phiên mình bị con cháu bạc đãi thì cũng đáng đời.

Tuy vậy, bệnh Alzheimer (mất trí nhớ, lú lẫn) làm khổ nhiều người già. Chuyện anh V. mới cười ra nước mắt. Ông cụ anh ấy ngoại 80, da dẻ còn hồng hào nhưng đau lắt nhắt liên hồi, khi mất ngủ, khi đau đầu, khi tiêu chảy, khi chán ăn,... Anh V. ở nhà riêng nhưng sáng nào khi ông cụ có chuyện là anh về săn sóc ngay. Ông cụ bảo:

- Anh thật tốt bụng. Khi nào tui đau là có anh ngay. Tui biết ơn lắm.

- Con lo cho ba là chuyện phải làm mà ba. Anh trả lời.

- Anh đâu phải con tui. Cái thằng V. đó tệ lắm. Cả năm nay hắn không thèm ngó ngàng chi tui cả. Ông cụ đáp lại rất tỉnh táo.

- Con là V. đây. Ba không nhận ra con à?

- Anh giống thằng V. lắm, nhưng tánh anh tốt, còn nó là thằng bất hiếu. Hiếu là đầu của mọi đức hạnh đấy. Con tui, tui biết mà. Anh đừng bao che cho hắn. Cái khổ là đây. Tám người con ông cụ quên mặt chỉ một người con chí hiếu đang ở cạnh ông: anh V. Anh V. lại hãnh diện có người cha luôn bảo tồn nét đẹp hiếu đạo của ông cha ta.Anh T. thì mẹ già cũng ngoại 80 ở quê. Anh đưa bà cụ lên phố ở chung để chăm sóc cho tiện. Mới ăn xong, hàng xóm ghé chơi, hỏi thăm:

- Cụ dùng cơm chưa?

- Cơm mô mà ăn. Mấy ngày ni tụi hắn không cho tui ăn chi cả.

Ôi chao! Oan ơi, ông địa! Chưa hết mô. Thỉnh thoảng, nhớ bà con làng xóm và không muốn làm phiền con cái, bà trốn khỏi nhà, thuê xe thồ về thăm quê. Anh T. nhận điện thoại của mấy bà con dưới quê, sao anh để mệ về làng một mình rứa. Thế là anh ba chân bốn cẳng chạy về đón mệ lên, vui vẻ bảo mẹ: “Mạ ưa thì nói con chở đi, đi rứa con biết mô mà tìm”.

Kiếp nhân sinh là thế. Tụi tôi gặp nhau kể lể với nhau chuyện nhà, chứ không ai không lo cho các cụ. Đó là hình ảnh của chúng tôi mươi năm nữa. Đoạn trường ai có qua cầu mới hay. Có các cụ ở chung, gia đình như ấm áp, chan hòa hơn, sớm hôm ông bà con cháu hỏi han chăm ngó nhau. Lo cho các cụ là một phần, một phần khác lo tu tâm dưỡng tánh để không làm buồn phiền và xấu hổ các cụ nữa. Việc sau này e cũng không kém phần quan trọng. Cầu trời phù hộ cho các cụ tìm thấy niềm an lạc trong những ngày còn trên cõi đời này.

Nghĩ về tuổi thọ, về cái chết để sống cho thanh thản, đừng vơ vét của cải, đừng tham lam chức quyền, đừng thù hận dai dẳng, đừng hẹp hòi bảo thủ, đừng hiếp đáp kẻ yếu,... và thấy được lẽ vô thường mà dẹp bỏ tham sân si, âu cũng là điều đáng cho chúng ta suy nghĩ chứ.

Chú thích:

1. Chộ có nghĩa là thấy, tiếng địa phương.

2. Chén miểng dừa.

Chuyện kể: Có một anh nọ nuôi một người cha già ngoại 60 tuổi. Anh chăm sóc khá chu đáo nhưng ông cụ đã già, tay chân run rẩy nên thường đánh rơi và làm vỡ chén. Anh tiếc của, bàn với vợ lấy gáo dừa, cưa làm chén cho cha ăn. Chén gáo dừa (ở miền Nam còn gọi là miểng dừa) rơi khó bể, mà bể thì cũng không mất bao nhiêu tiền. Ông cụ dùng chén gáo dừa, ăn kém ngon nhưng đúng như anh suy tính, ít bể vỡ hao tốn cho nhà anh.

Một hôm, anh thấy đứa con trai sáu tuổi đang cưa gáo dừa trên hè nhà.

Anh hỏi:

- Con đang làm cái gì vậy?

Đứa bé thật thà trả lời:

- Con làm chén miểng dừa. Khi cha già như ông nội, cha có chén để ăn, khỏi rơi bể.

Nghe xong, anh tỉnh ngộ ra. Từ đấy, anh không còn xử tệ với ông cụ như trước đây.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Dành cho bạn

Tiểu Kinh xóm ngựa

Kinh Diệu pháp Liên Hoa tóm lược – Thí dụ ngôi nhà cháy (P.2)

Kinh Lương Hoàng Sám (Quyển 10)

Mười pháp bất thiện

Chư Phật đản sinh… Liên hệ giữa kinh A Hàm và Thiền tông

Kinh người phụ nữ gặp điều bất hạnh

Kinh Hoa Nghiêm: Phẩm Hoa Tạng Thế Giới Thứ Năm (Tập 1)

Kinh nguồn gốc khổ đau

Kinh Bách Dụ: Được chuột vàng

Kinh quy luật cái chết

Người ta khổ hơn mình…

Phật pháp và cuộc sống

23:18 21/11/2025

Mấy hôm nay, xem tin lũ ở Phú Yên, Nha Trang, Quy Nhơn, lòng tôi cứ chùng xuống.

Niềm vui từ một chén trà

Phật pháp và cuộc sống

16:22 21/11/2025

Anh bạn tôi nhỏ hơn tôi vài tuổi, còn là sinh viên, nhưng lại có sở thích thưởng thức trà hàng ngày. Mỗi buổi sáng thức dậy, anh bạn tự pha cho mình một ấm trà thơm nóng rồi ngồi nhâm nhi đọc sách. Những khi tôi đến chơi, thể nào anh bạn cũng pha một ấm trà thật đậm ngon mời tôi. Biết anh bạn có sở thích này nên nhiều lần đến tôi thường mua theo một gói bánh ngọt, thế là anh em lại có một buổi uống trà, ăn bánh nói chuyện thật hợp ý. Cũng vì sở thích này mà bạn tôi hay bị bạn bè trêu chọc, rằng thanh niên gì mà cứ như ông già, bia rượu cà-phê thì họa hoằn gọi mãi mới chịu đi, còn nhắc đến trà thì khoái cả chí, cứ có bộ ấm là tìm trà pha ngay.

Không thể nghĩ bàn

Phật pháp và cuộc sống

16:02 21/11/2025

Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình tương đối khá. Cha mẹ chăm lo cho ăn học chu đáo nên tôi phần nào có “bệnh công tử”. Học xong ở lại thành phố và lấy vợ, nhà vợ cũng khá nên cho chúng tôi một căn nhà nhỏ, cuộc sống như thế cũng quá đẹp so với bạn bè.

Đồng niên huynh đệ

Phật pháp và cuộc sống

12:21 21/11/2025

Từ xa xưa, chư Tổ sư đã ngộ Đạo từ tuổi nhỏ. Ngày nay, con thấy mình và chú Tuệ Đạo cũng mang trong lòng khát khao ấy, mong muốn được sống trong ngôi nhà chung của Đức Thế Tôn. Hai huynh đệ mang hai hành trình khác biệt, nhưng cùng chung một chí lớn: Đi trên đường Đạo.

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc