Các loại trí tuệ trong Phật giáo Đại thừa

Trong Phật giáo Đại thừa (Mahayana), trí tuệ được coi là một yếu tố quan trọng trên con đường giác ngộ, và nó được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau trong các kinh điển và triết học Phật giáo. Dưới đây là một số loại định nghĩa về trí tuệ trong Phật giáo Đại thừa:


Các loại trí tuệ trong Phật giáo Đại thừa  1
Ảnh minh họa. 

Trí tuệ là sự nghiệp

1. Bát-nhã (Prajñā): Đây là trí tuệ thấy rõ được tính Không (Śūnyatā) của tất cả các pháp. Tính Không ám chỉ việc không có một thực thể vĩnh cửu, độc lập và bất biến. Trí tuệ Bát-nhã giúp vượt qua sự chấp trước vào tự ngã và các hiện tượng.

2. Tuệ tri (Vijñāna hoặc Jñāna): Đây là loại trí tuệ phân biệt, nhận thức rõ ràng các đối tượng và hiện tượng khác nhau. Nó giúp hành giả hiểu rõ các hiện tượng theo cách gốc rễ và không có sự chấp dính.

3. Chân như tuệ (Tathātā Jñāna): Đây là trí tuệ nhận thức được chân tướng của vạn vật, thấy được thực tại như nó vốn là, không bị che lấp bởi sự chấp trước và phân biệt.

4. Phổ trí tuệ (Samantabhadra Jñāna): Đây là loại trí tuệ bao trùm khám phá sự tương đồng và kết nối giữa tất cả các pháp. Nó biểu hiện ở sự hiểu biết thấy rõ sự liên hệ phức tạp và sự tương tác giữa các hiện tượng.

5. Giải thoát trí tuệ (Mokṣa Jñāna): Đây là loại trí tuệ dẫn đến sự giải thoát khỏi vòng luân hồi (samsara). Trí tuệ này giúp hành giả hiểu rõ bản chất của khổ đau và con đường chấm dứt khổ đau.

6. Vô ngã tuệ (Anātman Jñāna): Đây là trí tuệ nhận thức được rằng không có cái tôi cố định, không có thực thể tự ngã vĩnh cửu. Nó giúp vượt qua sự chấp trước vào tự ngã.

Những loại trí tuệ này đều đòi hỏi sự tu tập và thực hành sâu sắc, giúp hành giả tiến gần hơn đến giác ngộ và thoát khỏi khổ đau.

Trong Phật giáo Đại thừa, trí tuệ đi đôi với từ bi (karuṇā), và cả hai yếu tố này kết hợp lại để hướng dẫn hành giả trên con đường Bồ-tát đạo.

gg follow

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Đi về phía giáo pháp của Như Lai

Phật giáo thường thức 18:40 27/11/2025

Hãy đi cho kịp trước khi mặt trời lặn. Lời nhắc ấy trong giáo pháp tối hậu vang lên như tiếng chuông cảnh tỉnh.

Buông dính mắc vào “có” và “không”

Phật giáo thường thức 15:22 27/11/2025

Trong đời sống hằng ngày, đa phần chúng ta đều giống nhau: khi có thì bám vào cái có, khi không thì lại bám vào cái không.

Tại sao tôi chủ trương khôi phục Thiền tông đời Trần?

Phật giáo thường thức 12:38 27/11/2025

Khi thành lập Thiền viện, tôi nhìn lại kỹ trong dòng lịch sử Phật giáo Việt Nam, những mốc nào những điểm nào thích hợp với hoàn cảnh, với đất nước hiện tại để chọn làm cái mốc son; chúng ta tu, truyền bá, đem ra phổ biến cho mọi người thấy biết mà ứng dụng.

Xem thêm