Việc xuất gia là việc hệ trọng nhất trong đời người, bởi người xuất gia hiểu thấu cuộc đời này vô thường, là khổ, nguyên nhân của sự khổ do bám chấp vào những điều ảo tưởng cho là thường hằng, bất biến, tâm bị vô minh che đậy nên tạo nghiệp trầm luân. Nên quy y xuất gia là tìm về với chân giải thoát nghiệp báo luân hồi lục đạo.

Nhưng tướng trạng của việc xuất gia có ba tướng trạng.

Tướng trạng đầu là tướng trạng "thân xuất gia nhưng tâm không xuất gia". Ở đây chỉ cho những người xuất gia trong hình tướng cạo đầu, mặc áo hoại sắc, ở chùa nhưng tâm không yên, còn vọng động phiền não, còn ưu tư sầu khổ, còn tham đắm danh vọng, lợi dưỡng, còn chấp và phân biệt người xuất gia người không xuất gia, kiêu căng ngã mạn tự cho mình giỏi, hành trì thân không tu tập tâm. Đó gọi là "thân xuất gia những tâm không xuất gia".

Tướng trạng thứ hai là tướng trạng "thân không xuất gia nhưng tâm xuất gia". Tướng trạng này đa phần chỉ cho các Phật tử tại gia. Tuy ở trong hình tướng đời thường, ngoài đời. Thân còn hành việc thế gian nhưng "tâm xuất gia" trong lòng. Sống hiền lương đức độ từ bi, giúp đỡ người xung quanh, ăn chay bố thí, niệm phật, thuyết pháp độ người, thiền định tinh tấn hằng ngày, chánh niệm luôn nhớ, tà niệm không theo, không khởi không chấp khi người khác thóa mạ nói xấu mình, lòng luôn khiêm cung, sống nếp sống thanh cao, làm theo lời Đức Phật dạy. Đó gọi là "thân không xuất gia nhưng tâm xuất gia".

Tướng trạng thứ ba là tướng trạng "thân xuất gia và tâm cũng xuất gia". Tướng trạng này chỉ cho các vị xuất gia vào chùa, sống đời sống phạm hạnh, tâm ý luôn thanh tịnh, không khởi chấp vọng niệm trần lao, không có tư tưởng tham đắm công danh, lợi dưỡng, một lòng quyết chí tu tập, siêng năng tinh tấn tu học thực hành giáo lý kinh điển Phật pháp. Truyền bá Phật pháp phổ độ chúng sanh. Giải thoát mình và cứu giúp mình khỏi trầm luân trong kiếp sống vô thường của nhân sinh.

Như vậy, qua các tướng trạng trên thì Tâm là quan trọng nhất, Tâm quyết định tất cả. Chúng ta nên một lòng tu tập, tinh tấn thực hành pháp môn Phật pháp, tâm ý trong lành thiện lương hiền đức thì đạo sáng cao cả anh minh.