Chiến thắng vạn quân không bằng chiến thắng chính mình

Nếu có kẻ đối nghịch gây rối chúng ta, thì đó là cơ hội để chúng ta trắc nghiệm lại khả năng trí tuệ, đạo đức, lòng kiên nhẫn và đức khiêm từ của mình có đủ sức bao dung và hóa giải hay không.

Trái lại, nếu chúng ta cũng cư xử như kẻ điên rồ bằng cách tích lũy lòng oán hận, báo thù trả oán, thì hóa ra chúng ta tự hạ phẩm giá của mình xuống ngang hàng hay thấp kém hơn kẻ điên rồ ấy.

Căn bản giáo dục và kiến thức đạo đức chỉ có ích khi chúng ta không giẫm lên vết chân lầm lạc của kẻ xấu, mà chỉ thấy người tốt nên học theo, thấy kẻ xấu nên tự kiểm lại mình. Đó là cách “thắng rồi không bị bại trở lại”

Bậc Thiện trí tự thắng phiền não trong tâm của mình rồi, không bị bại trở lại, đó mới thật là chiến thắng vinh quang nhất.

Tự thắng phiền não: tham, sân, si… trong tâm của mình, như Đức Phật dạy cận sự nữ Uṭṭarā bằng bài kệ rằng:

Thắng được người sân hận,

Bằng tâm không sân hận.

Thắng được người độc ác,

Bằng thiện pháp cao thượng.

Thắng được người keo kiệt,

Bằng phước thiện bố thí.

Thắng được người nói dối,

Bằng lời nói chân thật.