Chùa Bích Động - "Nam thiên đệ nhị động" của Ninh Bình

 Chùa Bích Động thuộc địa phận thôn Đam Khê, xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Đây là một di tích lịch sử văn hóa đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt và nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới.

Theo tích xưa, khoảng năm 1705, vào đời vua Lê Dụ Tông, hai vị hòa thượng với pháp danh Trí Kiên và Trí Thể gặp nhau kết nghĩa anh em. Trí Kiên ở Vọng Doanh, còn Trí Thể là người Đông Xuyên, Nghĩa Hưng, Nam Định. Hai nhà sư có cùng chí hướng muốn truyền bá đạo Phật và xây dựng thêm những ngôi chùa ở khắp nơi. Khi đến Ninh Bình, thấy núi Bích Động có địa thế tuyệt đẹp và có chùa cũ sẵn. Hai vị sư quyết định sửa sang ngôi chùa cũ. Sau đó họ đi xin quyên góp và xây dựng thành ba ngôi cổ tự Hạ, Trung, Thượng để tu hành.

Năm Giáp Ngọ 1774, chúa Trịnh Sâm đã đến thăm chùa, nhìn toàn cảnh núi, động, sông nước, đồng ruộng, cây cối đều xanh tươi, chùa như hội tụ nền xanh chùa nên đã đặt tên cho chùa là Bích Động.

Chùa Bích Động tọa lạc ở một vùng sơn thủy hữu tình, xây dựng theo kiểu chữ “Tam” Hán tự, ba tòa không liền nhau, tam cấp dọc theo sườn núi, dựa vào thế núi từ thấp lên cao thành 3 ngôi chùa riêng biệt: Hạ, Trung và Thượng. Điều độc đáo của chùa Bích Động là núi, động và chùa bổ sung cho nhau, lại ẩn hiện giữa những cây đại thụ xanh biếc làm cho chùa hòa nhập với cảnh trí thiên nhiên ngoạn mục.

Chùa Bích Động không những được biết đến là ngôi chùa cổ linh thiêng bậc nhất ở Cố đô Hoa Lư từ xưa đến nay mà còn là một tác phẩm nghệ thuật cổ kính, trang nghiêm của con người hòa nhập với khung cảnh thiên nhiên tươi sáng, tĩnh lặng góp thêm cho bức tranh toàn cảnh của một vùng Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới được hoàn mỹ và trường tồn cùng thời gian. Chùa Bích Động là một danh thắng tiêu biểu trong Quần thể Danh thắng Tràng An – Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới mà du khách không thể bỏ khi đến với vùng đất cố đô Hoa Lư, Ninh Bình.