Thứ tư, 24/04/2019 11:03 (GMT +7)

| Hà Nội 34°C /57%

Tịnh Độ tông
DỮ LIỆU
Thứ năm, 24/09/2020, 08:13 AM

Chùa Trăm Gian, nét thanh tịnh chốn thành đô

Chùa Trăm Gian (tên tiếng Hán là Quảng Nghiêm tự) hay còn gọi là chùa Tiên Lữ. Đây là một ngôi chùa cổ, nằm trên ngọn đồi cao khoảng 50m, thuộc địa phận thôn Tiên Lữ, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.

Từ chùa Trầm (cách trung tâm Hà Nội hơn 20km) đi dọc quốc lộ 6 khoảng 5km là đến chùa Trăm Gian. Với du khách đang sinh sống và làm việc tại khu vực nội thành Hà Nội, dành ra khoảng 1-2 ngày nghỉ cuối tuần đến với hai ngôi chùa này ngoài chiêm bái, lễ Phật, sẽ được sống hòa mình với thiên nhiên, thư thái trong khung cảnh sơn thủy hữu tình của vùng thôn quê, tránh xa cảnh ồn ào nơi đô thị.

Chùa Trăm Gian (Chương Mỹ – Hà Nội)

Chùa Trăm Gian (Chương Mỹ – Hà Nội)

Bảo An Thiền Tự - Ngôi chùa sở hữu kiến trúc chùa Việt xưa

Lược sử chùa Trăm Gian

Chùa Trăm Gian là tên gọi quen thuộc của chùa Quảng Nghiêm (hay còn gọi là chùa Tiên Lữ), nằm trên một quả đồi cao khoảng 50m ở thôn Tiên Lữ, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ. Chùa Trăm Gian được coi là một trong 4 ngôi chùa thiêng thuộc hàng “tứ đại danh thắng của xứ Đoài”, bên cạnh các chùa, như: Chùa Trầm, chùa Thầy và chùa Tây Phương.

Chùa Trăm Gian được lập từ đời Lý Cao Tông, niên hiệu Trinh Phù thứ 10 (năm 1185). Đến thời nhà Trần, hòa thượng Bình An, quê ở Bối Khê tu ở đây, tương truyền là người có nhiều phép lạ. Sau khi ông mất, dân làng xây tháp để giữ gìn hài cốt và tôn gọi là Đức Thánh Bối. Ngôi chùa lớn với quy mô như hiện nay đã được trùng tu và xây dựng thêm qua nhiều thời kỳ.

Truyền thuyết kể rằng, vào thời nhà Trần, ở làng Bối Khê có một phụ nữ sinh được một người con trai. Năm lên 9 tuổi, sau khi bố mẹ mất, người con trai ấy vào tu ở chùa Đại Bi trong làng. Lên 15 tuổi, đến thôn Tiên Lữ, xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, thấy cảnh đẹp, người thiếu niên xin yết kiến và theo học kinh kệ với vị trưởng lão tu tại ngôi chùa trên núi. Sau mười năm học đạo, người thanh niên đó hiểu thấu mọi phép linh thông. Vua Trần nghe tiếng, sắc phong là hòa thượng, đặt hiệu là Đức Minh rồi mời về tu ở chùa trong kinh đô…

Khu trung tâm chùa có các tòa nhà tiền đường, thiêu hương và thượng điện

Khu trung tâm chùa có các tòa nhà tiền đường, thiêu hương và thượng điện

Chùa Việt Nam: Nơi cố kết cộng đồng người Việt tại Lào

Kiến trúc chùa Trăm Gian

Chùa Trăm Gian được coi là di sản kiến trúc Phật giáo của Việt Nam; một trong những ngôi chùa độc đáo có một không hai ở nước ta. Ở sân chùa có gác chuông hai tầng tám mái được dựng vào năm Quý Dậu - 1693, niên hiệu Chính Hòa, đời Lê Hy Tông, là một công trình kiến trúc có giá trị nghệ thuật cao. Chùa Trăm Gian còn giữ được nhiều di vật và tượng quý.

Bên cạnh những giá trị về mặt lịch sử, chùa Trăm Gian đặc biệt có giá trị rất lớn về mặt kiến trúc. Đây là một quần thể kiến trúc độc đáo. Theo cách tính cứ 4 góc cột là một “gian” thì chùa có cả thảy 104 gian, chia thành 3 cụm kiến trúc chính. Cụm thứ nhất gồm 4 cột trụ và 2 quán, trước đây là nơi đánh cờ người trong ngày hội, tiếp đó là nhà Giá Ngự nhìn ra mặt hồ sen, nơi đặt kiệu thánh để xem trò múa rối nước.

Bậc thang đá chùa Trăm Gian.

Bậc thang đá chùa Trăm Gian.

Chùa Việt Nam – Những kỷ lục về di sản văn hóa

Leo qua mấy trăm bậc gạch xây là tới cụm thứ hai, gồm một toà gác chuông 2 tầng mái, có lan can chạy quây 4 mặt. Các ván bằng đều có chạm hình mây hoa. Tại chùa Trăm Gian có treo một quả chuông lớn mang tên Quảng Nghiêm cổ tự đúc năm Cảnh Thịnh 2 (1794) là điển hình của chuông đồng thời Tây Sơn cao 1,1 m, đường kính 0,6 m,. Trên chuông có khắc một bài minh của Phạm Huy Ích. Qua gác chuông, leo 25 bậc đá xanh hình rồng mây, đến sân trên có kê một sập đá hình chữ nhật.

Gác chuông chùa Trăm Gian.

Gác chuông chùa Trăm Gian.

Lan can đá chạm rồng.

Lan can đá chạm rồng.

Lại leo thêm 9 bậc đá, hai bên có lan can chạm hình rồng cuộn khúc thế, tới cụm thứ 3 đó là chùa chính, gồm nhà bái đường, toà thiêu hương và thượng điện… Tại chùa Trăm Gian có 153 pho tượng, hầu hết bằng gỗ, một số ít bằng đất nung, đặc biệt quý là tượng Tuyết Sơn, tượng Quan Thế Âm Bồ Tát.

Hình cánh sen và hình động vật ở bệ tượng đất nung

Hình cánh sen và hình động vật ở bệ tượng đất nung

Ở giữa thượng điện có một bệ bằng đất nung đỏ hình khối chữ nhật, giống kiểu các bệ đá thời nhà Trần. Trên bệ đá là đài sen, xung quanh trang trí nhiều hình động vật và hoa lá, bốn góc có hình chim thần. Trên bệ đặt các tượng Phật tam thế. Trong chùa còn có nhiều bia, hoành phi, câu đối… Riêng có hai câu đối khảm trai, tương truyền có từ thời nhà Hồ (1400-1406).

Độc đáo kiến trúc chùa Một Mái tựa vào vách núi giữa Yên Tử linh sơn

Giá Ngự chùa Trăm Gian

Giá Ngự chùa Trăm Gian

Phù điêu thập bát La hán tại chùa Trăm Gian

Phù điêu thập bát La hán tại chùa Trăm Gian

Ngoài ra, khoảng sân sau thượng điện trước hậu đường dựng tòa Phương đình treo cả trống và khánh, cũng là chỗ cho du khách nghỉ chân ngắm cảnh xung quanh. Từng ấy công trình ở hai khu chính và phụ gắn bó với nhau theo hai không gian đạo và đời, khác nhau nhưng lại hòa quyện thống nhất dàn khắp đỉnh đồi. Khu trước hoàn toàn là kiến trúc tôn giáo, phục vụ đời sống tâm linh, được quây kín, những hệ thống của bức màn phía trước thượng điện có thể đóng hoặc mở tùy ý, các khoảng sân ở trước các dãy hành lang và trước tòa Phương đình tuy đóng ngang nhưng lại mở dọc, có thể thông với nhau qua các cửa.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Ý kiến của bạn

Chùa Côn Sơn: Một trong ba trung tâm Thiền phái Trúc Lâm

Chùa Việt 14:07 01/11/2024

Chùa Côn Sơn gắn với Thiền phái Trúc Lâm, cả ba vị Tổ của thiền phái đã từng tu hành và thuyết pháp ở đây. Cùng với chùa Yên Tử và chùa Quỳnh Lâm, chùa Côn Sơn là một trong ba trung tâm của Thiền phải Trúc Lâm.

Chùa Khôsa Răngsây: Nơi có tủ sách cổ hàng trăm năm tuổi

Chùa Việt 10:58 31/10/2024

Tọa lạc ngay trung tâm Q.Ninh Kiều (TP.Cần Thơ), ngôi chùa Khmer mang tên Khôsa Răngsây thu hút du khách hơn 60 quốc gia đến tham quan bởi nhiều nét độc đáo, trong đó có tủ sách cổ hàng trăm năm tuổi. 

Độc đáo ngôi chùa hơn 400 năm tuổi, lộng lẫy như cung điện ở Sóc Trăng

Chùa Việt 20:32 30/10/2024

Tại xã Viên Bình, H.Trần Đề (Sóc Trăng) có một ngôi chùa Khmer hơn 400 năm tuổi, chính điện được xây dựng nguy nga, lộng lẫy.

Huyền tích chùa thiêng trên đỉnh núi Tà Cú tại Bình Thuận

Chùa Việt 12:30 30/10/2024

Trong hệ thống chùa chiềng tại tỉnh Bình Thuận, có một ngôi chùa thiêng gắn liền với tên tuổi của một nhà sư – người được xem là bậc 'cứu thế độ đời', danh đức của Ngài được người dân Bình Thuận cũng như Phật tử gần xa biết đến và cảm niệm hàng năm…

Xem thêm