Chuyện một cuốn sách của Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Cũng khá lâu rồi, ở nơi có địa danh Tắc Vân, ngoại ô thành phố Cà Mau, có ngôi chùa ngay chợ, đó là Thành Linh tự, cạnh Cầu Đúc. Qua phố chính ngay quốc lộ, theo cổng có biển đúng quy cách cơ sở thuộc GHPGVN, theo hẻm dẫn vào không gian thiền úa màu thời gian.

Tôi thường viếng thăm ngôi già lam ấy, xá lạy tượng Phật bên ngoài, dạo quanh đất chùa với nhiều cây cảnh đẹp, các công trình thờ tự xung quanh chính điện...

Đến một ngày đủ duyên, tôi được đảnh lễ vị ni có tuổi, hiện đảm trách trú trì nhà chùa, quý ni cho tôi mượn những tập báo Giác Ngộ đem về đọc. Rồi được tùy nghi lựa chọn sách Kinh luật luận! Với bậc sơ cơ chập chững học Phật i-tờ, đấy là may mắn.

Một ngày, tôi chọn được quyển sách in ấn công phu, thiết kế đẹp, trang bìa ngoài màu xanh trang nhã mà chính tựa tôi cũng đã quên! Hình như “Trách vụ trú trì”, trong đấy có hai phần tách biệt: Ái ngữ trong tăng đoàn và với tu sĩ phật giáo và Trách vụ trú trì. 

Tôi đọc lướt qua và trình vị ni trú trì, xin mượn.Thực ra, sách ấy dành cho bậc xuất gia, song tôi chọn đọc chính bởi tên tuổi tác giả thầm ngưỡng mộ: thiền sư Thích Nhất Hạnh, và nơi xuất bản bên Pháp – Làng Mai.

Tôi đọc mê mải và thấm thía hai phần nội dung sách quý, từng con chữ đi vào lòng! Thiền sư nói kỹ bàn sâu và dung dị con chữ như tâm sự về đời sống trong tăng đoàn, sự đồng tu tương trợ nâng đỡ, cái tình của người tu sĩ phật giáo. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của Ái ngữ trong toàn bộ hành vi tu tập, sinh hoạt, trong sự hoằng pháp hay nói chung, mọi sự. Phần trách vụ trú trì vừa có tình lại đậm tính chuyên môn được viết bởi bậc có kinh nghiệm sâu về công tác quan yếu trong tăng đoàn. Thiền sư, qua những phân tích tình huống cụ thể tinh tế, ví như kỷ luật, giám sát thực thi giới luật, xử lý khủng hoảng trong các cơ sở tự viện, vài trò lãnh đạo đặc thù của bậc trú trì.

Như đã nói, tựa sách cùng không còn nhớ hoàn toàn, song nội dung thám vào lòng, khó quên. Những vấn đề thiền sư đặt ra và giải quyết là thiết thực và sự hướng dẫn phân tích có giá trị cao. Người phàm tình đọc dưới góc độ phàm, vẫn nhận ra khoa học quản trị được thể  hiện trong tập sách quý ấy.

Sau này, có điều kiện tiếp cận mạng, tôi được nghe nhiều bài nói chuyện, thuyết pháp của thiền sư trên YouTube, đọc các phiên bản sách online của Ngài, dòi theo sinh hoạt Làng Mai và sự hoằng pháp lợi sinh của một bậc cây cao bóng cả của Phật giáo Việt Nam và ở  tầm vóc quốc tế. Cảm xúc lắng đọng khi lần đầu tiên tiếp xúc một quyển sách của thiền sư ở ngôi già lam nằm ở ngoại ô thành phố cuối cùng tổ quốc ở phía Nam, mãi còn, cảm xúc ấy đặc biệt như sự đặc biệt thường có cho những lần đầu.

Thiền sư về Việt Nam, cảm xúc dâng tràn trong lòng nhiều phật tử cả nước, thành sự kiện nổi bật. Vui mừng khi báo chí đưa tin làn trở về này của Sư Ông sắc diện rất tốt. Nhiều bài viết về Sư Ông, những kỷ niệm và cảm xúc... Tôi lại nhớ ngay đến ngôi chùa Thành Linh ở gần Cầu Đúc, Tắc Vân, Cà Mau, về quyển sách đầu tiên của Làng Mai xuất bản có bìa xanh trắng và trên giấy tốt, về ái ngữ và trách vụ trí trì do Thiền sư Thích Nhất Hạnh chấp bút.

Chuyện cũng lâu rồi...