Thưa thầy, con có đôi điều mong được thầy giải đáp.

Thứ nhất là nhiều khi con thấy xấu hổ và hối hận về những việc trong quá khứ do sinh những tâm sân, si, mạn, nghi. Điều này khiến con lo lắng bất an vậy làm sao để hết?

Thứ hai là với một đời sống bận rộn như con phải học 15, 16 tiếng mỗi ngày thì con nên dành ra bao nhiêu tiếng để ngồi thiền là hợp lý, cũng như nên ngủ bao nhiêu tiếng một ngày để giữ tỉnh táo mà không bị rơi vào giải đãi?

Thứ ba là khi làm những công việc về trí óc đòi hỏi suy nghĩ nhiều thì con làm sao có thể tập trung được vào hơi thở để giữ chánh niệm, hay là do con hiểu sai ạ? 

Đáp: 

1. Xấu hổ, hối hận việc làm sai và lo lắng bất an cũng là điều tự nhiên. Vậy cứ để tự nhiên để thấy ra chính mình trong chuỗi nhân quả đó. Điều quan trọng là có nhận thức đúng bản chất hành vi của mình không, hay chỉ hổ thẹn vì hư danh hay vì một quan niệm đạo đức nào đó?

2. Cứ ngủ nghỉ theo nhu cầu cần thiết và hợp lý trong điều kiện của mình, không nên gượng ép, không nên buông trôi. Không cần quy định giờ ngồi thiền, chỉ cần biết tùy lúc mà thư giãn, buông xả để cho thân tâm nghỉ ngơi hoàn toàn khi cần thiết, ngồi nằm gì cũng được, ở đâu cũng được, nhưng không nên gò bó vào bất cứ phương pháp hay hình thức nào.

3. Không cần tập trung vào hơi thở. Chỉ cần khi thất niệm nhớ mình đang thở để đưa tâm về thực tại, không để nó chạy rông thôi. Chủ yếu là khi hành động nói năng suy nghĩ gì cũng nên sáng suốt, định tĩnh, trong lành là mọi việc sẽ ổn. Khi cần thiết để thích ứng một tình huống thì nên thận trọng, chú tâm, quan sát rõ ràng là được.

Làm sao vượt lên trên mọi chi phối của hoàn cảnh để tâm an?