Có rất nhiều kiệt tác được cắt gọt từ đá ở Ấn Độ, đa dạng từ các hang động rộng lớn đến những ngôi đền cổ xưa. Nhưng không có di tích nào lại có kiến trúc phức tạp, chi tiết tỉ mỉ đến như vậy, nó thể hiện khát vọng tinh thần lớn lao đến từ một vị vua mộ đạo nhất Ấn Độ vào thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên: A Dục Vương.

Bảo tháp được xem là những ngôi mộ tinh túy của các nhân vật Phật giáo quan trọng. Những bảo tháp này vô cùng độc đáo theo như truyền thống của Phật giáo. Qua các thế kỷ, các bảo tháp nguyên thủy đã trở thành các kiến trúc hình bán cầu làm từ gạch, và các nghệ nhân Phật giáo đã bắt đầu trang trí công trình của họ với những hình ảnh mới giàu tính biểu tượng.

Trên đỉnh Đại Bảo Tháp là chatra, vật che phủ cho bảo tháp và là biểu tượng truyền thống cho hoàng gia Ấn Độ, tương tự nó cũng là vật vinh danh cho những di tích lịch sử. Bức tường bao quanh bên ngoài bảo tháp có một cổng ở mỗi lối chính đi vào, nghệ thuật chạm khắc trên những lối vào đó miêu tả các sự kiện về tiền thân cuối cùng của Đức Phật – Thái tử Tất Đạt Đa

Đại Bảo Tháp có trước những bức tượng Phật được đặt gần các cổng vào. Chúng tôi biết điều này vì trong các tác phẩm nghệ thuật của các cửa tháp, Đức Phật hay Hoàng tử Tất Đạt Đa chỉ được miêu tả một cách đơn giản trên bằng các biểu tượng. Đây là huyền thoại của nghệ thuật Phật giáo trước khi nghệ thuật mô tả chân dung Đức Phật ra đời, lúc này Đức Phật chỉ được đại diện bởi các biểu tượng trước khi nghệ thuật Gandharan và Mathuran miêu tả chân dung của Đức Phật trong hai thiên niên kỷ sau đó. Các biểu tượng này tại Đại Bảo Tháp chủ yếu bao gồm: hoa sen hoặc con voi đánh dấu ngày sinh của Ngài, cây bồ đề để đại diện cho sự giác ngộ của Ngài, bánh xe mang ý nghĩa giáo lý của Ngài, và một bảo tháp để biểu thị sự hiện diện lâu dài của Đức Thế Tôn trên cõi Ta Bà.

Đại Bảo Tháp vô cùng đặc biệt bởi nó đáp ứng đầy đủ các chức năng của các loại bảo tháp khác: nơi lưu giữ xá lợi Phật, kỷ niệm cuộc đời của thái tử Tất Đạt Đa, là nơi đến của những chuyến hành hương và tượng trưng cho cả vũ trụ Phật giáo. Do đó, đó vừa là bảo tháp di tích, một bảo tháp kỷ niệm, một bảo tháp để thờ cúng và vừa là một bảo tháp thần học. Khát vọng lớn lao như vậy chỉ có thể được thực hiện bởi một người cai trị nổi tiếng như vua A Dục. Đó là lý do tại sao ngôi Bảo Tháp mang nhiều ý nghĩa tôn giáo hơn là chính trị. A Dục chính là vị vua nổi tiếng nhất trong lịch sử Ấn Độ, đồng thời cũng là người đóng góp nhiều công đức nhất cho Phật giáo.

Mỗi lối vào dẫn vào Bảo Tháp là một lối đi được xây dựng ở lưng chừng đồi, các Phật tử sẽ theo lối đi này để đi vòng tròn quanh Bảo tháp theo chiều kim đồng hồ để tỏ lòng tôn kính xá lợi Phật được thờ ở trung tâm bên trong Bảo Tháp. Những lối đi này được sử dụng để truyền đạt tư tưởng Phật giáo cho những người mù chữ, những bức vẽ, nét chạm khắc có thể truyền đạo tốt hơn so với văn bản. Đó là một trải nghiệm vô cùng quý giá, giúp tăng trưởng lòng tin vào chánh pháp cho bất kỳ ai đã đến thăm Bảo Tháp, dù là quý tộc hay thường dân, họ vẫn cảm nhận được Đức Phật luôn ở bên cạnh họ Đại Bảo Tháp đã chiếm được sự quan tâm của các nhà khảo cổ, nhà nghiên cứu về Ấn Độ, khách hành hương, và các sử gia trên toàn thế giới. Như những di sản lớn trên thế giới, Đại Bảo Tháp Sanchi đã minh chứng cho sự tận tâm của một vị vua anh minh. Dù đã từng bị chôn vùi trong ngôi rừng hoang dã sau một thiên niên kỷ của Ấn Độ giáo và Hồi giáo thống trị, Bảo Tháp đã được phục hồi giữa năm 1912 và 1919 cùng với phần còn lại của quần thể di tích Sanchi. Dưới sự giám sát của cơ quan quản lý, thật khó để tưởng tượng thời hoàng kim của nó sẽ như thế nào, nhưng chúng tôi chỉ biết rằng nó đã tồn tại đến ngày nay, cùng với sự tồn tại của nghệ thuật trụ đá và gạch, Bảo Tháp là một điều kỳ diệu mà luôn luôn phải được bảo vệ.

Cách đến Đại Bảo Tháp Sanchin

Sanchi thuộc bang Madhya Pradesh, miền Trung Ấn Độ. Để đến thăm khu di tích Sanchi, du khách nên đến Bhopal, thủ phủ của bang Madhya Pradesh, có thể đến bằng đường hàng không, đường sắt hoặc đường bộ. Sân bay Bhopal được kết nối với tất cả các thành phố lớn của Ấn Độ với một hệ thống các chuyến bay uy tín.

Từ sân bay Bhopal, du khách đi một trong hai hành trình là đường sắt, hoặc đường bộ để đến Sanchi, quãng đường dài khoảng 46km. Ga xe lửa gần nhất của Sanchi là Vidisha, cách khoảng 10km. Có một hệ thống đường sắt tốt kết nối Sanchi với Bhopal, và từ đó tiếp tục kết nối với các thành phố lớn của Ấn Độ. Đến Sanchi, ngoài việc viếng thăm khu di tích Sanchi, du khách còn có thể thăm Viện Bảo tàng Sanchi, hoặc đi mua sắm. Thời điểm tốt nhất để đến Sanchi là vào khoảng từ tháng Mười một đến tháng Hai trong năm.