450
Danh: Chiếc bóng khó thấy trên đường tu
Trong quá trình tu học, năm thứ ngũ dục - Tài, Sắc, Danh, Thực, Thụy - luôn được nhắc đến như những chướng ngại lớn cản trở con đường giải thoát.
Thực (ăn uống) và Thụy (ngủ nghỉ) thuộc về nếp tu của mỗi người, liên quan trực tiếp đến tinh tấn và tỉnh giác. Ai quyết tâm thì tự mình vượt qua, ít gây ảnh hưởng đến đại chúng. Tài và Sắc lại dễ nhận biết, dễ phòng hộ; khi một hành giả có chí hướng, họ có thể nhìn thấy rõ những cám dỗ ấy và chọn cách điều phục. Nhưng trong năm thứ ấy, Danh là điều khó nhất.
Danh vi tế đến mức chính người tu đôi khi không nhận ra mình đang bị nó chi phối. Bởi khó nhận ra nên dễ vi phạm; bởi dễ vi phạm nên nó trở thành nguyên nhân sâu kín gây bất hòa trong đại chúng. Có người nghĩ mình đang làm điều tốt, đang phụng sự, đang giúp đời. Nhưng phía sau sự nhiệt tình ấy là bóng dáng của bản ngã muốn được thấy, được công nhận, được tán dương.
Danh len lỏi như một làn khói - không màu, không hình, nhưng thấm vào từng suy nghĩ, từng hành động, khiến ta tưởng mình đang đi đúng, trong khi lại nghiêng lệch khỏi Giới và Luật.
Trên con đường Bồ-tát đạo, ai cũng muốn đem tấm lòng mình ra mà phụng sự nhân gian. Từ bi là động lực đẹp, là cội nguồn của hành động thiện lành. Nhưng như Đức Phật dạy: Từ bi phải đi cùng trí tuệ. Từ bi không có trí tuệ đôi khi biến thành sự can thiệp không đúng lúc, trao tặng không đúng người, làm việc không đúng pháp. Lúc ấy, người cho tưởng rằng mình làm điều phước, nhưng thực chất đang vun bồi bản ngã. Hậu quả có khi còn tệ hơn cả không làm gì - bởi nó để lại sự tổn thương, hiểu lầm, thậm chí phá hòa hợp.
Nhiều hành giả cố “thể hiện” lòng Bồ-tát của mình bằng những hành động vượt quá bổn phận, vượt ra ngoài quy củ của tăng đoàn hoặc tập thể tu học. Khi tâm còn bị Danh chi phối, sự phụng sự rất dễ biến thành màn trình diễn vô thức. Người nhận thì không được lợi ích trọn vẹn, còn đại chúng thì chịu ảnh hưởng bởi sự so đo, ganh tị, mất niềm tin. Lúc ấy, hành động dù có vẻ đẹp bên ngoài nhưng ruột bên trong lại không có chất Pháp.
Tu, cuối cùng vẫn là trở về với chữ Hòa - hòa với chính mình, hòa với đại chúng, hòa với vạn loài. Hòa hợp không phải là làm nhiều hay làm ít, mà là làm đúng, làm với tâm thanh tịnh, không lấn vào Danh, không để bản ngã dẫn dắt. Pháp không cần phô trương; đức không cần biểu diễn; công đức không nằm ở việc người khác biết - mà ở việc tâm mình an.
Danh là chướng ngại thầm kín, nhưng cũng chính là bài học lớn trên đường tu. Khi nhận ra nó, hành giả đã bước được một bước dài vào nội quán. Khi vượt qua nó, hành giả mới thật sự đứng vững trên nền tảng Giới - Định - Tuệ, để việc làm nào cũng mang lại lợi ích chân thật cho mình và cho đại chúng. Tu là để sống hòa hợp - và hòa hợp chỉ có mặt khi bản ngã lặng xuống, khi Danh không còn chi phối.
Đó mới là con đường của người học đạo.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Danh: Chiếc bóng khó thấy trên đường tu
Phật pháp và cuộc sống
09:46 07/12/2025
Trong quá trình tu học, năm thứ ngũ dục - Tài, Sắc, Danh, Thực, Thụy - luôn được nhắc đến như những chướng ngại lớn cản trở con đường giải thoát.
Vị trụ trì với chương trình “Tình người trong hoạn nạn”
Phật pháp và cuộc sống
06:22 07/12/2025
Hơn 1.000 phần quà đã được chư Tôn đức và Phật tử tỉnh Đồng Tháp chuẩn bị và gửi ra miền Trung trong chương trình thiện nguyện “Tình người trong hoạn nạn”, do Đại đức Thích Phổ Tuệ - Trụ trì chùa Bửu Thạnh - phát động nhằm hỗ trợ người dân vùng bão lũ.
Tình tôi khắp muôn nơi
Phật pháp và cuộc sống
21:00 06/12/2025
Nếu ngày mai giấc mộng bỗng tan/ Chỉ mong trái tim hóa bình an/ Đời người như nước mây tan biến/ Đâu cần nhớ đến chút lụy tàn...
Xem thêm
