Đạo Phật trong đời sống dân tộc

Stephen Hagen tên đầy đủ là Stephen Tokan “Steve” Hagen, Rōshi. Ông là người sáng lập và là giáo viên trưởng của Trung tâm Thiền tông Pháp ở thành phố Minneapolis. Cũng là người thừa kế Pháp của Dainin Katagiri-roshi. Những cuốn sách Phật giáo của ông đều hướng về đại chúng. Nội dung được truyền tải bằng một ngôn ngữ bình dân, dễ hiểu. Cuốn Đạo Phật giản dị & rõ ràng là một minh chứng tuyệt vời cho điều ấy.

Tư tưởng chính trong “Đạo Phật giản dị và rõ ràng”

Cuốn sách Đạo Phật giản dị & rõ ràng lấy nền tảng là sự nhận thức để diễn giải nội dung. Nhận thức ở đây là sự quan sát và khám phá. Khi ta tập trung theo dõi những điều đang diễn ra xung quanh, tự bản thân mình sẽ xuất hiện những suy tưởng, cảm nhận về quá trình ấy.

Tinh thần đạo Phật trong văn hóa dân gian

Sự quan sát để thức tỉnh

Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn. Nó cũng tiếp nhận đến khoảng 70% thông tin từ thế giới bên ngoài. Thông qua hai hành động là “nhìn” và “quan sát” mà thông tin được quyết định có giữ lại trong đầu hay không.

“Nhìn” đơn giản chỉ là hướng mắt về một sự vật, hình ảnh. Quét qua nó xong không định lượng, đánh giá gì thêm. Đây là hành động chủ yếu của đôi mắt, bởi luôn có quá nhiều sự vật xuất hiện trước mắt mà ta không có ý định đánh giá. Ví dụ khi đi đường, trong căn phòng hay ở bất kỳ đâu.

“Quan sát” thì mang chiều hướng sắc sảo hơn, khi ta nhìn vào một chiếc cốc thì tự trong đầu hình thành công dụng của nó. Hay hình ảnh chiếc cốc đầy nước là thế nào. Đó là sự quan sát. Tức là đem một vật thể vào trong một tình huống cố định, từ những điều mà ta nhìn thấy để diễn giải nó trong cuộc sống bình thường.

Quan sát là một hành động có ý thức, và sự chủ động. Nên sự thức tỉnh bắt đầu từ cái chủ động ấy. Nhìn một chiếc lá rơi, ta nhìn thấy một vòng đời nơi chiếc lá vừa khép lại. Nhìn một nhành non trên cây, ta thấy một cuộc sống mới được hình thành. Khi một người đang cười, ta nhìn thấy được sự hạnh phúc. Khi một người đang trầm tư, ta nhìn thấy những áp lực. Khi một người sinh ra, ta nhìn thấy một mầm sống. Và khi một người mất đi, ta nhìn thấy sự vô thường của cõi đời.

Tư tưởng của đạo Phật giải phóng khổ đau cho con người

Khám phá để hiểu cách thế giới này vận hành

Khi còn nhỏ, thế giới này quá sức là rộng lớn, một đứa trẻ sẽ luôn trong tâm thế tò mò với xung quanh. Nhưng khi lớn lên rồi, sự hiểu biết của đứa trẻ ấy rộng hơn. Thì cái tâm ham khám phá cũng dần mất đi.

Càng lớn, bạn sẽ thấy thế giới càng hỗn loạn, càng phức tạp. Ta cứ giữ lấy suy nghĩ riêng về những hiểu biết của bản thân. Thì một ngày nào đó cũng sẽ phải đào thải đi mất. Giữ cái tâm luôn mong cầu khám phá, chính là giữ sự ổn định trong chính mình. Để khi điều gì đó sắp diển ra, ta cũng đã có nhận thức với nó.

Hiểu cách thế giới này vận hành sẽ đem đến cho ta những lựa chọn tốt đẹp hơn. Hướng về Phật, cũng là hướng về sự an lạc. Khi có được những lựa chọn đẹp đẽ rồi, ta sẽ biết làm gì để tâm này luôn an. Đấy chính là cốt lõi của sự khám phá trong cõi đời này.

Sự thức tỉnh trong Đạo Phật chính là sự vô thường. Vạn vật có xu hướng thay đổi từng phút từng giây. Nếu ta cứ khư khư giữ lấy mạch suy nghĩ như trong hiện tại, thì sẽ có lúc bàng hoàng vì nó biến mất. Học cách chấp nhận sự vô thường ấy, cũng là học chấp nhận với những biến đổi. Biến đổi ở bản thân mình, biến đổi ở người khác. Chính sự biến đổi sẽ tạo nên sự phát hình, hình thành cái mới.

Những quan sát và ghi chép trong cuốn sách thật giản dị và rõ ràng như tựa đề. Cuốn sách này là một lựa chọn tốt để khai mở tâm trí, hướng tâm vào những điều thiện và vô thường. Để ta hiểu những nguyên lý, cách vận hành và thực hành tâm hướng thiện tốt đẹp là như thế nào.

Xem thêm video "Biểu tượng hoa đăng trong Phật giáo":