450
Đừng chờ đến cận bờ sinh tử mới tu
Đừng chờ tới khi già, bệnh hoặc cận bờ sinh - tử mới tu, vì khi đó, chắc gì đã còn đủ sức mà vượt thoát khỏi nghiệp lực
Khi thân thể khỏe mạnh là cơ hội tốt nhất để ta tu tập. Vì thân còn khỏe, nên tâm ta cũng "khỏe", sự nhận biết vì vậy cũng sáng hơn, dễ dàng hỗ trợ ta đi xuyên qua những thói quen, tập khí của chính mình.
Ngay cả những khi thân đau ốm, nếu ta tận dụng để chỉ thuần quan sát thân và tâm, ta cũng có cơ hội thấy ra nhiều điều: ta quý trọng hơn những lúc ta còn khỏe mạnh; ta thấm sâu sắc hơn về sự vô thường: nay khỏe, mai đau; ta biết trân trọng những điều kiện mà ta đang có... Hoặc sâu hơn, khi ta nhất tâm trọn vẹn sống ở nơi nhận biết mà không đồng hóa mình với cái thân bệnh, ta vẫn có thể an lạc "tận hưởng" cả việc thân đang đau mệt nhưng tâm thật nhẹ nhàng, trong sáng.
Nhưng có những khi thân bệnh, tâm chỉ cần khởi lên một niệm day dứt không giúp đỡ được người xung quanh, hay một chút ít cảm xúc nhỏ nhoi tủi thân, trách móc vì không có người chăm sóc... là cánh cửa tâm liền lung lay, cánh cửa thân thì sẵn đã yếu ớt vì bệnh - lúc đó, nghiệp - hay hiểu đơn giản là những thói quen, tập khí cũ, những hoài niệm, tổn thương, mặc cảm tội lỗi, lo lắng tương lai... - chỉ chờ có vậy để "xâm chiếm" vào thân và tâm ta như một cơn bão, làm xáo trộn khắp thân tâm.
Những thói quen của ý đang chạy trong tâm trí và ta kịp nhận diện mà đã làm cho ta đủ mệt vậy rồi. Đi xa hơn, là những thói quen, vì vô thức nên phát ra thành hành động, lặp lại quá nhiều và dày, đến nỗi hiện ra thành cảnh bên ngoài cho ta tiếp tục va chạm, để rồi ta luôn hỏi bản thân "Không biết bao giờ những cảnh này mới kết thúc?"
Chưa kể tới những giờ phút cận tử, những dòng nghiệp thức đó quay lại như một thước phim xáo trộn các cảnh vào nhau, liệu ta có còn đủ sức để mà nhận biết, hay là đành thả trôi, để ý nghiệp nào mạnh mẽ lôi tuột ta đi tái sinh mà chính ta không thể tự quyết định được nơi mình sẽ đến?
Nếu ta luôn ý thức rèn luyện để nội lực vững vàng ngay khi còn trẻ, khỏe và bình an, thì chính những lúc "nghiệp" bất chợt ùa về như vậy, ta sẽ đủ "nhiên liệu" để vượt qua. Hoặc giả như, nếu thân nghiệp phải chịu, thì cũng sẽ dừng lại ở đó, mà ý niệm không còn tạo tác thêm. Nhờ vậy mà ta sẽ vượt thoát, không còn bị dẫn dắt và quay vòng chịu tiếp dòng nghiệp báo luân hồi nữa.
"Nghiệp trổ" không phải là ai đó hay thần thánh trừng phạt hay hại ta, mà chính là những nhân ta đã từng gieo, những thói quen của hành động, cảm xúc, ý niệm ta đã huân tập sâu dày quá, nay chỉ cần thêm một điều kiện nhỏ kích hoạt cho toàn bộ điều kiện khác quy tụ đủ, là sẽ quay trở lại mạnh mẽ.
Rèn luyện nội lực là nuôi lớn sự nhận biết, để ta biết mình đã và đang hình thành, nuôi dưỡng những thói quen gì. Dần dần ta sẽ thấy ra, những thói quen nào sẽ dẫn tới quả nào. Nhờ vậy mà ta biết cách ngừng gieo trồng, tưới tẩm những nhân cho những quả mà ta không mong muốn. Ta sáng suốt và vững vàng ngay mỗi thời khắc của cuộc sống, chứ không cần chờ tới khi lão, bệnh, tử, vô thường kéo đến.
Đôi khi gặp vô thường, ý chí tu tập của ta mãnh liệt lắm, nhưng khi vượt qua sóng gió trở về yên bình, ta lại liền quên ngay . Khi ta khổ, ta luôn ý thức để vượt qua, nhưng khi ta sướng, thì đâu mấy ai muốn vượt, lúc đó, ta nhấm nháp tận hưởng mà quên luôn cả vô thường.
Vậy nên ta luôn nhớ, không một môi trường tu tập bên ngoài nào hoàn hảo bằng việc luôn tự nhắc nhở, ý thức ngay trong chính tâm mình. Nghị lực, ý chí tu tập chỉ vững bền, khi chính mình là người luôn chủ động xây đắp.
Cuộc đời đó có mấy mươi năm
Thương ghét, hơn thua, mãi quay vòng
Chân đã mỏi, đường vẫn dài thăm thẳm
Liệu còn đủ sức mà thong dong?
Cuộc đời này có bấy nhiêu đâu
Sức trẻ ào qua, vướng vô thường
Cả đời quẩn quanh tốt với xấu
Bỗng giật mình khi thấy hình trong gương.
Cuộc đời kia có chờ ai đâu
Sáng dạo phố, chiều đã vịn thành giường
Chẳng chờ tới tuổi, chưa kịp đủ,
Chớp mắt thân đã hóa hơi sương.
Cuộc đời nay có, mai hóa không
Thôi, ngừng rong ruổi mãi mong cầu
Chậm lại một chút để thật sống...
Trả mình về với buổi ban đầu...
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tự do là con đường lớn nhất của mỗi sinh linh
Phật pháp và cuộc sống
15:00 19/11/2025
Cánh chim từng có những ngày tung cánh bay lượn trên khoảng trời cao rộng, vượt đồi núi, vượt mây trắng, vượt tất cả những giới hạn bé nhỏ mà mặt đất cố đặt lên đôi chân của kiếp người. Một lần đã chạm vào tự do, trái tim bỗng có một dạng ký ức không bao giờ phai, như dấu ấn của gió khắc vào cánh chim, như mùi của biển khắc vào sóng nước.
Gửi em, người từng gặp biến cố: Hãy thử học Phật!
Phật pháp và cuộc sống
14:19 19/11/2025
Nếu em đã từng vì một biến cố trong đời mà chọn bắt đầu hoặc đang trong một hành trình tu học triết lý Phật giáo thì hãy thử đọc hết bài anh viết nha.
Tuỳ bút: Bão ở quê xa
Phật pháp và cuộc sống
10:00 19/11/2025
Nghe tin đài phát thanh báo quê mình có bão, cơn bão gần bờ. Bất chợt trong lòng cứ chộn rộn mãi. Cuộc điện thoại về nhà vừa dứt nhưng không khỏi lo âu, tôi lặng nhìn kim đồng hồ đang dịch chuyển dần về đêm. Bây giờ là cuối tháng Tám âm lịch, miền Trung quê tôi lại tiếp tục gánh chịu sự hoành hành của những cơn bão.
Chuyện đời khó nói
Phật pháp và cuộc sống
09:37 19/11/2025
Tôi có một cô bạn ở Huế, thường xuyên đi làm từ thiện tại các nhà thương, các trại khuyết tật, trại mù và trao học bổng cho học sinh nghèo ở những vùng xa thành phố. Bất cứ lúc nào, ở đâu cần đến, nếu có thể, cô đều có mặt.
Xem thêm
