450
Hãy nhìn mặt tốt của mình, của người...
Đừng so sánh cuộc đời mình với người khác. Không có sự so sánh nào giữa mặt trời và mặt trăng. Chúng đều tỏa sáng khi đến thời điểm của mình.
Câu nhắc nhở ấy không chỉ mang vẻ đẹp thi ca mà còn thấm đẫm tinh thần Phật giáo: mỗi con người đều có nhân duyên, căn cơ, phước báu và thời điểm riêng để chín muồi, để tỏa rạng. So sánh chỉ khiến ta sinh thêm mặc cảm tự ti hoặc kiêu ngạo, và vô tình bỏ quên điều cốt yếu: sống trọn vẹn với chính mình.
Trong kinh điển, Đức Phật nhiều lần nhấn mạnh rằng gốc rễ của khổ đau chính là sự tham ái và chấp thủ. Khi ta đem mình so với người khác, cái tâm ấy dễ rơi vào hai thái cực. Một là tự ti, nghĩ rằng mình kém cỏi, bất hạnh, rồi sinh lòng buồn tủi, bi quan. Hai là kiêu ngạo, thấy mình hơn người, sinh tâm khinh mạn. Cả hai đều là xiềng xích trói buộc, che lấp tuệ giác vốn sẵn trong ta.
Đức Phật dạy: “Không ai trên đời này hoàn toàn giống ai. Tất cả đều do nhân duyên mà thành. Người biết quán nhân duyên thì thôi không còn so sánh”.
Hãy nhìn mặt trời và mặt trăng. Mặt trời đem ánh sáng rực rỡ cho ban ngày, mặt trăng gieo sự dịu dàng cho đêm tối. Nếu đem mặt trời so với mặt trăng, ta sẽ thấy chênh lệch; nhưng nếu hiểu mỗi thứ có giá trị riêng, ta sẽ trân trọng cả hai. Con người cũng vậy, mỗi ai cũng có hành trình, sứ mệnh, thời điểm riêng để hiển lộ ánh sáng. Không ai đến đời này vô nghĩa, dù là một cành hoa dại ven đường cũng góp hương sắc cho đất trời.
Khi sống trong xã hội nhiều cạnh tranh, chúng ta dễ bị cuốn vào vòng xoáy so sánh. Thấy bạn đồng trang lứa có nhà cửa, công danh, ta lo âu vì mình chưa có gì. Thấy người khác giỏi giang, thành đạt, ta mặc cảm. Nhưng hãy nhớ, đời không chỉ đo bằng thành tích. Một người nông dân biết yêu ruộng đồng, sống hiền hòa, cũng là ánh sáng cần thiết. Một người công nhân cần mẫn nuôi con ăn học, cũng đáng trân trọng không kém một doanh nhân thành đạt. Nếu chỉ lấy thước đo thành công bên ngoài để so sánh, ta đã bỏ qua vẻ đẹp nội tâm và những giá trị vô hình mà người khác mang đến cho cuộc đời.
Trong đạo Phật, có khái niệm “tùy hỷ công đức” - nghĩa là vui theo cái thiện, cái hay của người. Khi thấy người khác thành công, thay vì ganh tị, ta hoan hỷ như chính mình được thành tựu. Tâm tùy hỷ giúp ta bớt khổ đau, nuôi dưỡng niềm an vui và mở rộng tình thương. Đó cũng là cách hóa giải thói quen so sánh, chuyển hóa ganh ghét thành động lực tu tập.
Người biết sống trong chánh niệm sẽ nhận ra rằng: so sánh là vô ích, bởi con đường của ta đâu giống ai. Như hạt giống cần thời gian nảy mầm, lớn lên rồi trổ hoa, kết quả. Mỗi hạt giống có đất, nước, ánh sáng khác nhau, nên không thể đòi hỏi chúng trổ hoa cùng lúc. Cuộc đời mỗi người là một mảnh đất riêng, đừng ép mình phải tỏa sáng theo cách của người khác. Việc cần làm là chăm sóc khu vườn tâm mình, gieo hạt thiện lành, nuôi dưỡng chánh niệm, thì hoa trái sẽ đến đúng thời.
Hiểu được điều này, ta sẽ biết trân trọng bản thân hơn, sống an vui hơn và giữ vững niềm tin vào con đường mình đang đi. Không còn nôn nóng, không còn so đo, ta thảnh thơi bước từng bước giữa đời. Đời người vốn ngắn ngủi, sao phải hoang phí tâm ý trong so sánh vô ích? Như mặt trời, như mặt trăng, ta chỉ cần rực sáng đúng lúc, đúng nơi, bằng chính ánh sáng của mình.
Phật dạy: “Tự thắp đuốc lên mà đi”. Ánh sáng ấy không phải lấy từ người khác, mà từ chính tuệ giác trong tâm mỗi người. Khi biết dừng so sánh, ta quay về soi sáng nội tâm, thấy mình cũng có giá trị, có chỗ đứng, có ý nghĩa trong toàn thể sự sống. Và từ đó, ta học cách trân trọng mọi người, vì ai cũng là một mảnh ghép quan trọng trong bức tranh nhân duyên vô tận này.
Đời không cần ta giống ai, mà cần ta sống trọn vẹn là chính mình. Khi buông bỏ so sánh, ta sẽ nhận ra niềm vui giản dị trong từng hơi thở, từng bước chân, từng phút giây hiện tại. Và đó chính là sự tỏa sáng đẹp đẽ nhất.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tránh né cái ác
Phật pháp và cuộc sống
15:22 22/11/2025
Đức Phật nói cho chúng ta biết hết thảy mọi thứ trên cuộc đời đều do nhân duyên mà sinh khởi và cũng do nhân duyên mà đoạn diệt; tương tự như vậy, các phiền não khổ đau sở dĩ phát sinh là do duyên gần gũi với cái ác, với các đối tượng xấu ác hoặc do tiếp xúc với môi trường không thân thiện; và do vậy để ngăn tránh các phiền não khổ đau thì con người cần phải tránh xa cái ác, tránh xa các đối tượng xấu ác hoặc môi trường không lành mạnh.
Khi phố lên đèn
Phật pháp và cuộc sống
15:09 22/11/2025
Có một chiều thôi bận bịu, ta lang thang xuống phố, ngồi ở một ghế đá vỉa hè hay mỗi quán cóc nào đó thân quen. Ta hãy gác lại những lo toan bề bộn, cất đi những lo lắng ưu tư, cứ để cho lòng mình miên man vô định, ta ngồi ngắm phố xá lên đèn...
Cõi bồng phiêu
Phật pháp và cuộc sống
14:58 22/11/2025
Người đi từ cõi bồng phiêu/ Cơ hồ bóng xiêu chiều xuống/ Núi rừng ru hời tiếng vượn/ U hoài chạy trốn hoang liêu.
Liệu pháp tâm linh mang lại lợi ích nhất cho em bé khi còn trong bụng mẹ
Phật pháp và cuộc sống
09:37 22/11/2025
Bất kỳ người làm mẹ nào cũng đều cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi biết mình đang mang trong mình một mầm sống. Bởi đứa con là kết tinh của tình cảm vợ chồng, là niềm hy vọng và ước mơ của đấng sinh thành về một em bé khỏe mạnh, ngoan ngoãn và thành đạt sau này.
Xem thêm
