> Tướng lạ về bàn chân của Đức Phật

Sự kiện Thái tử Tất-đạt-đa xuất thành trong đêm, ngài cưỡi con ngựa Kiền-trắc (Kanthara) cùng với người hầu tên Xa-nặc (Channa) vượt sông Anoma. Từ đây, Ngài bỏ lại con ngựa quý, trang phục vương giả cho người hầu mang về. Ngài đã để lại những thứ trân quý của đời, để lại những phồn hoa thị thành, để lại những danh vị chức tước của thế gian mà tìm cầu đạo giải thoát, tháo gỡ những triền phược, khổ đau của của cuộc đời.

Thật vậy, khổ đau là một hiện thực mà tất cả chúng hữu tình phải đối diện, và tuỳ theo từng mức độ nghiệp duyên sai biệt mà thọ nhận. Nhưng dù hình thức này hay hình thức khác, sanh lão bệnh tử là cái khổ chung của chúng hữu tình. Cái khổ đó được nung nấu bởi ý chí ham muốn và chấp thủ, ham muốn chấp thủ cái thường trong khi thế giới là vô thường và biến động. Đức Phật nói đến thực tế khổ đau (dukkha), nhưng Ngài không nói một thực thể ngã nào chịu nổi khổ đó, khổ đau không phải được gây ra bởi ta, không phải được gây ra bởi người khác, mà khổ đó là do duyên khởi; do vô minh duyên hành, hành duyên thức… đó chính là sự tập khởi của toàn bộ khổ uẩn. Như trong Kinh Tương Ưng, Ngài dạy rằng:

“Một người làm và chính người làm ấy cảm thọ (kết quả). Này Kassapa, như Ông gọi ban đầu “khổ do tự mình làm ra”, như vậy có nghĩa là thường kiến. Một người khác làm và một người khác cảm thọ. Này Kassapa, như vậy đối với người bị cảm thọ, được xảy ra như: “Khổ do người khác làm ra”, như vậy có nghĩa là đoạn kiến. Này Kassapa, từ bỏ hai cực đoan ấy, Như Lai thuyết pháp theo con đường trung đạo. Vô minh duyên hành, hành duyên thức... Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này tập khởi. Nhưng do ly tham và đoạn diệt hoàn toàn vô minh, các hành diệt. Do các hành diệt nên thức diệt... Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này đoạn diệt.”

Một ngày của Đức Phật

Ngài đã quyết tâm ra đi để tìm ra nguồn chơn lý, mở ra nguồn tuệ giác vô tận, soi sáng cho tất cả chúng sinh, từ bỏ những tà kiến, để trở về với bến bờ giác ngộ. Thử thách cuối cùng của Ngài trước khi thành đạo dưới cội cây Bồ-đề là đối mặt với ba cô con gái của Ma vương sai cử đến, đó là Taṇhā, Arati, and Rāga; Taṇhā biểu tượng cho ái dục, Arati biểu tượng cho sự bất mãn, và Taṇhā biểu tượng cho sự tham muốn, nhưng rồi Thái tử Tất-đạt-đa đã vượt qua tất cả những thử thách đó, để rồi sau khi nhập thiền định, ngài chứng ngộ giải thoát với mười danh hiệu cao quý: Như lai, Ứng cúng, Chánh Biến tri, Minh Hạnh túc, Thiện thệ, Thế Gian giải, Vô Thượng sĩ, Điều ngự Trượng phu, Thiên Nhân Sư, Thế tôn.

Hôm nay, hướng đến ngày kỷ niệm Xuất gia của Đức Bổn sư Thích Ca Mâu Ni, chúng con một lòng hướng đến công hạnh sâu rộng, ý chí xuất trần của Ngài, quyết tâm từ bỏ những tà kiến cố chấp, thực hành nếp sống từ bi và trau dồi trí tuệ, góp phần giải thoát những nỗi khổ niềm đau trong cuộc sống, đem lại bình an và hạnh phúc cho tự thân, cho nhân loại. 

Ngày mùng bảy, tháng hai, năm Canh Tý, Phật lịch 2563.

Ấn Độ