Khai ấn đền Trần và bản chất khoa học lịch sử thời Trần
Theo Tiến sĩ Nguyễn Hồng Kiên (Viện Khảo cổ học): qua nghiên cứu tư liệu địa phương chí, quốc sử các triều đại, hội điển được biên soạn thời Nguyễn, TK 19, không có chi tiết nào đề cập hoạt động phát ấn ở di tích đền Trần nào trong lịch sử.
Tại hội thảo khoa học về lễ hội đền Trần của Viện Nghiên cứu văn hóa nghệ thuật Bộ VH-TT&DL và UBND tỉnh Nam Định tổ chức năm 2011, tôi đã có tham luận khẳng định việc khai ấn ở đền Trần Tức Mặc là một xuyên tạc lịch sử và không nhận được một phản biện khoa học nào.
Chuyện khai ấn – phát ấn ngày một tràn lan trên nhiều tỉnh thành. Nhiều tệ nạn cũng sinh ra từ đó…
Đầu tiên là Nam Định nâng cấp lễ hội làng Tức Mặc thành lễ hội cấp quốc gia. Sau đó “đẻ” ra chuyện khai/phát ấn ở đền Trần Thương (Nhân Đạo, Lý Nhân, Hà Nam), đền Trần Tam Đường (Tiến Đức, Hưng Hà, Thái Bình), ở khu văn hóa núi Bài Thơ (TP Hạ Long, Quảng Ninh), khu di tích Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội)…
Cá nhân tôi với tư cách một người làm khảo cổ học khẳng định: không có một cái ấn nào, không có một lễ khai ấn nào có được bất kỳ một căn cứ lịch sử và khoa học nào.
Khai ấn đền Trần - Không có căn cứ lịch sử và khoa học
1. Chuyện khai ấn và phát dưới 10 bản in ấn “Trần miếu tự điển” (Tôn miếu của nhà Trần từ xưa) vốn chỉ là chuyện nội bộ của làng Tức Mặc, dưới thời Nguyễn, để chống lại, giảm thiểu tác hại của việc đâu đâu cũng nhận là đền “chân truyền” thờ Đức Hưng Đạo đại vương.
Sau đó việc này bị nhập nhèm giữa chuyện phong ấn/khai ấn của chính quyền hằng năm với việc bịa tạc về chuyện vua Trần thưởng công, phong tước sau chiến thắng quân Nguyên lần thứ nhất năm 1258. Rồi chẳng biết từ khi nào “dân gian hiện đại” tin rằng có được lá ấn ấy sẽ được thăng quan tiến chức, mua may bán đắt…
Tại hội thảo khoa học về lễ hội đền Trần của Viện Nghiên cứu văn hóa nghệ thuật Bộ VH-TT&DL và UBND tỉnh Nam Định tổ chức năm 2011, tôi đã có tham luận khẳng định việc khai ấn ở đền Trần Tức Mặc là một xuyên tạc lịch sử và không nhận được một phản biện khoa học nào.
2. “Tiểu sử” của “lễ phát lương” ở đền Trần Thương (Hà Nam) cũng hoàn toàn là hư cấu. Kể cả có tin theo truyền miệng dân gian rằng ở đây từng là kho trữ lương thời Trần thì chẳng có lý nào lại cho tờ in ấn vua Trần vào trong túi lương gồm ngô vàng, thóc nếp.
Có thể đặt ra hàng loạt nghi vấn: “Ấn vua Trần” mượn đâu về? Ngô – thóc ấy lấy ở đâu ra? Ai bật đèn xanh và đạo diễn cho việc phát lương này?
3. Lễ khai ấn ở đền Trần Tam Đường thậm chí còn không dựa trên một “tương truyền”, đồn thổi nào. Cái ấn đồng (do một chủ doanh nghiệp cúng vào đền) sau các phê phán của nhiều nhà nghiên cứu đã được chính Bộ VH-TT&DL thừa nhận là ấn rởm. Các cụ trong ban quản lý đền đã bị phê phán nghiêm khắc!
4. Lý do của lễ khai ấn ở khu văn hóa núi Bài Thơ cũng không rõ ràng. Ấn gỗ đẽo mới năm 2014, vừa được đúc lại bằng đồng đã được chỉ rõ là sai cả chữ khắc: tên ấn “Tao Đàn hội Hồng Đức hiệu” thì chữ Tao 騷 (phong nhã) khắc thành chữ Tao 遭 (gặp gỡ), chữ Hồng 洪 (lớn) lại khắc thành Hồng 紅 (màu đỏ); thậm chí năm làm ấn Giáp Ngọ 2014 lại khắc thành Nhâm Ngọ.
5. Lễ (thử nghiệm) khai ấn ở khu di tích Hoàng thành Thăng Long cũng không có nguồn cơn lịch sử nào. Nguyên gốc của cái ấn phục chế chỉ là 2 mảnh gỗ mỏng chưa đến 1cm, đã bị nhiều nhà nghiên cứu chỉ rõ không phải là ấn.
Làm sao để chấm dứt tệ khai/xin/mua/cướp ấn?
Có thể nhận thấy hầu hết các lễ khai ấn được tổ chức đều nhằm mục đích muốn “chia lửa”, vì ấn đền Trần Tức Mặc quá thành công về thương mại (chính bà phó chủ tịch UBND tỉnh Nam Định công bố với báo chí “hằng năm lễ hội khai ấn mang về cho Nam Định khoảng 10 tỉ đồng”).
Để xảy việc này, trách nhiệm trước tiên là từ những người tổ chức ra các lễ khai ấn.
Người ta đã không ngần bóp méo lịch sử, dựng lên các huyền tích hoàn toàn mới, mạo danh việc phục hồi lễ hội truyền thống. Người ta thổi phồng các lễ hội của làng/cấp làng thành lễ hội quốc gia, trong đó có việc mời bằng được các lãnh đạo cấp cao của tỉnh, của trung ương về khai ấn.
“Tiếng lành đồn xa, tiếng dữ đồn xa...” nhờ báo chí, truyền thông. Các tờ giấy in ấn được nâng cấp thành lụa là cùng với đồn thổi về công năng huyền bí của các “cánh ấn”. Sự có mặt của các quan chức góp phần tăng trọng lượng, như một bảo chứng cho các đồn đãi.
Cho đến khi tiền bán ấn trở thành một nguồn thu không nhỏ thì người ta (dù đã thừa nhận mọi tiêu cực của tệ nạn này) không thể dừng lại nổi. Mọi phê phán, góp ý đều bị coi là thiếu xây dựng!
Cũng phải kể đến một nguyên nhân khiến tệ này không dứt được là vì được một số nhà nghiên cứu, một số cơ quan hữu quan chống chế, bênh vực...
Xin được nhắc lại điều đã phát biểu tại hội thảo nói trên của Viện Nghiên cứu văn hóa nghệ thuật Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch và UBND tỉnh Nam Định: “Để chấm dứt việc xuyên tạc lịch sử, xin hãy trả lại việc đóng ấn cho các nhà đền! Chính quyền các cấp không nên tham gia vào việc này nữa!”.
Tại Hội thảo quốc gia về vai trò của Hán Nôm trong văn hóa đương đại (tháng 8-2016), theo nhiều nhà nghiên cứu, qua những nghiên cứu tư liệu địa phương chí, quốc sử các triều đại, hội điển được biên soạn vào thời Nguyễn, thế kỷ XIX cũng không tìm thấy chi tiết nào đề cập hoạt động phát ấn ở bất cứ di tích đền Trần nào trong lịch sử. (V.V.T)
Đến thời điểm này, BTC lễ hội khai ấn Đền Trần vẫn chưa tiết lộ số ấn sẽ được phát ra vào rạng sáng 19/2/2019, tuy nhiên trưởng BTC khẳng định sẽ cố gắng đảm bảo đủ ấn phát cho người dân. (Theo VOV)
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tiền Giang: BTS H.Gò Công Tây trao quyết định thành lập Ban Quản trị đến 17 tự viện
Trong nước 07:00 22/11/2024Ngày 21/11, tại Văn phòng Ban Trị sự GHPGVN H.Gò Công Tây - chùa Linh Sơn (TT.Vĩnh Bình), Ban Trị sự Phật giáo huyện tổ chức họp định kỳ, trao quyết định bổ nhiệm và thành lập Ban Quản trị 17 cơ sở tự viện trên địa bàn huyện.
Kinh lá buông - “báu vật” của đồng bào Khmer An Giang
Trong nước 15:30 21/11/2024Là một trong Tam bảo của Phật giáo Nam Tông Khmer, kinh lá buông được xem như “báu vật” có giá trị đặc biệt trong đời sống tâm linh của đồng bào Khmer vùng Bảy núi An Giang.
Tiền Giang: Tăng Ni sinh lớp Trung cấp, Cao đẳng Phật học tri ân thầy cô giáo
Trong nước 16:00 20/11/2024Hòa cùng trong không khí hân hoan của bao thế hệ học trò đón mừng ngày Nhà giáo Việt Nam; sáng ngày 20/11/2024, tập thể Tăng Ni sinh các lớp Trung cấp và Cao đẳng Phật học Tiền Giang tổ chức tri ân chư Tôn đức ban Cố vấn, Ban Giám hiệu nhà trường.
Tiền Giang: 17 cơ sở tự viện tại H.Cái Bè được thành lập và bổ nhiệm Ban Quản trị
Trong nước 09:00 20/11/2024Ngày 19/11/2024 (nhằm ngày 19 tháng 10 năm Giáp Thìn) Ban Trị sự GHPGVN huyện Cái Bè tổ chức phiên họp lệ, trao quyết định thành lập và bổ nhiệm Ban Quản trị cho các cơ sở tự viện, tại Văn phòng BTS - chùa Thiền Quang, xã Tân Thanh, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang.
Xem thêm