Mục đích thành lập Tăng đoàn

 >>Góc nhìn Phật tử

Mục đích tối thượng của đạo Phật là tự mình thoát khổ và thuyết giảng con đường thoát khổ cho đời . “Này các tỳ kheo, xưa cũng như nay, Ta chỉ nói  lên sự khổ và diệt khổ”. Lời dạy này được ghi lại nhiều lần trong các kinh điển. Do vậy, mọi việc làm của đức Phật, kể cả việc thành lập Tăng đoàn, cũng không ngoài mục đích ấy.

Tăng đoàn được thành lập nhằm tập hợp những người có ước muốn sống đời phạm hạnh theo lời Phật dạy để thực hiện hai mục tiêu: Thứ nhất, hổ trợ nhau để tất cả các thành viên đều chứng đắc đạo quả thanh tịnh và thứ hai, mở rộng chánh pháp, thuyết giảng con đường thoát khổ khiến mọi người ra khỏi khổ đau. Để yên tâm thực hiện hai mục tiêu vừa có tính cách cá nhân vừa mang tính xã hội ấy, Tăng đoàn chính là môi trường lý tưởng nhất có thể giúp cho các tỳ kheo thực hiện lý tưởng đó.

Như thế, Tăng đoàn được thành lập không phải vì củng cố thế lực, danh tiếng hay uy tín…mà đức Phật thành lập Tăng đoàn vì sự an ổn và thuận lợi cho chúng đệ tử tu tập Giới - Định - Tuệ, làm lợi ích cho đời .

Ngoài ra, Tăng đoàn có vai trò gìn giữ Chánh pháp và phổ biến Chánh pháp rộng rải khắp nhân gian, giúp mọi người thông hiểu Phật pháp và sống đúng Chánh pháp, vì chỉ có Chánh pháp mới có đầy đủ năng lực cảm hóa và cải thiện con người trở về chân thiện mỹ.

Chúng ta cần lưu ý rằng, đức Phật đến cuộc đời này để tìm con đường giải thoát cho chúng sanh, chứ không phải để thành lập đoàn thể, nếu cần có đoàn thể giáo đoàn thì đó chỉ là phương tiện truyền bá Chánh pháp. Cho nên, đức Phật chấp nhận thế gian pháp để hiển bày xuất thế gian pháp. Nói cách khác, phương pháp truyền bá Chánh pháp của đức Phật là chuyển hóa, là thay đổi chứ không phải đạp đổ, xóa bỏ. Làm sao xóa bỏ được một truyền thống, một niềm tin đã ăn sâu vào tâm thức của cả một dân tộc qua bao thế hệ? Cho dù có xóa bỏ, đạp đổ được chăng nữa, công cuộc xây dựng lại cũng không đơn giản. Vì thế, đức Phật chấp nhận niềm tin truyền thống, nền tảng có sẳn, chỉ cần chuyển đổi cho phù hợp với Phật pháp để truyền bá giáo lý đến cuộc đời. Đó không chỉ là phương pháp, nghệ thuật sống mà còn là nghệ thuật làm cho Phật giáo sống còn. Đây là tinh thần tùy duyên rất diệu dụng để đạt được mục đích cứu khổ của đạo Phật.

Với ý nghĩa và mục đích chân chính như thế, Tăng đoàn Phật giáo nhanh chóng thoát khỏi cái nhìn hệ lụy của xã hội và khoác lên cho mình một tinh thần sinh hoạt mới mẻ đầy nhân bản .

Chính vì thế, Đức Thế Tôn đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng nếp sống Tăng đoàn. Xây dựng nếp sống Tăng đoàn chính là bồi dưỡng phẩm chất cho từng tỳ kheo. Vì phẩm chất của mỗi tỳ kheo quyết định sự hưng suy của Tăng đoàn, quyết định sự tồn tại của Phật pháp. Cho nên, những lời giáo huấn về hành vi thái độ của từng tỳ kheo luôn được Thế Tôn nhắc nhở. Những lời ấy xuyên suốt Luật tạng và Kinh tạng Pàli. Ngay những ngày tháng cuối cùng, Đức Thế Tôn cũng không ngừng quan tâm, huấn luyện chư Tỳ kheo và Tỳ kheo Ni nỗ lực đoạn trừ tham ái. Đồng thời, Ngài đúc kết lại những điều cốt lõi nhất trong giáo pháp và tha thiết  dặn dò các đệ tử  phải ghi nhớ thực hành nhằm xây dựng và củng cố nếp sống thanh tịnh của Tăng đoàn, chư vị tỳ kheo phải hành trì để làm cho Tăng đoàn trở nên hưng thịnh.