Nghỉ ngơi trong dòng sông (phần 2)

> Nghỉ ngơi trong dòng sông (phần 1)

Hãy hít thở, mỉm cười và chạm vào những điều kiện hạnh phúc sẵn có. Khi làm được điều này, ta có thể dừng lại và thiết lập bản thân trong thực tại. Đây chính là bí quyết để sống hạnh phúc ngay trong khoảnh khắc này. Hãy rèn luyện bản thân để biến giây phút hiện tại thành ngôi nhà thực sự. Ở đó, chúng ta có thể chạm vào sự sống. Mọi điều ta tìm kiếm đều có thể được tìm thấy ở đây và bây giờ. Vì vậy, thiền hành có thể trở thành niềm vui lớn lao, đồng thời cũng là một phương pháp chữa lành.

Bạn có cần nỗ lực để thực hành thiền hành không? Tôi không nghĩ vậy. Điều đó giống như khi bạn thưởng thức một ly nước cam. Bạn có cần cố gắng để tận hưởng hương vị của nó không? Không. Bạn chỉ cần hiện diện trọn vẹn. Khi tâm trí và thân thể bạn hợp nhất trong khoảnh khắc hiện tại, ly nước cam trở thành một trải nghiệm trọn vẹn. Cuộc sống lúc ấy cũng trở nên chân thực, sâu sắc.

Tương tự, khi bạn chiêm ngưỡng một hoàng hôn tuyệt đẹp, bạn không cần cố gắng. Bạn chỉ cần ở đó, để tâm trí và cơ thể cùng hiện diện. Nếu cơ thể bạn có mặt nhưng tâm trí lại lang thang về quá khứ hoặc tương lai, bạn sẽ không thực sự nhìn thấy hoàng hôn. Chánh niệm chính là năng lượng giúp bạn hiện diện trọn vẹn, thân và tâm hòa hợp. Khi bạn uống nước cam, hãy uống một cách chánh niệm, và bạn sẽ cảm nhận trọn vẹn hương vị của nó. Khi bạn đi bộ với sự hiện diện thực sự, bước chân của bạn sẽ nhẹ nhàng, thư thái, mang lại sự nuôi dưỡng và chữa lành.

Thiền không phải là một sự đấu tranh. Nó đơn giản là sự có mặt. Khi bạn ngồi trên đệm thiền hay bước đi trên con đường thiền hành, chỉ cần an trú trong khoảnh khắc. Khi ăn, hãy thực sự ăn. Hãy có mặt hoàn toàn với thức ăn của bạn. Đừng cố gắng làm điều gì cả. Hãy giống như một viên sỏi nằm yên dưới đáy dòng sông, hoàn toàn thư thái, không cần phải vươn lên hay trôi đi đâu cả. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc thiền hành, có thể bạn đang làm sai cách. Đức Phật dạy: "Thực hành của ta là thực hành của sự không thực hành." Điều này mang ý nghĩa rất sâu sắc. Hãy buông bỏ mọi sự đấu tranh và cho phép bản thân được nghỉ ngơi.

Khi tôi ngồi thiền, tôi không phải đấu tranh. Tôi đơn giản cho phép bản thân được thư giãn trên đệm. Tôi không cố gắng, vì vậy tôi không gặp bất kỳ khó khăn nào. Nếu bạn cố gắng quá mức, bạn sẽ cảm thấy căng thẳng ở vai, lưng và toàn thân. Nhưng nếu bạn buông thư, bạn có thể ngồi thật lâu, và mỗi phút trôi qua sẽ mang lại sự nhẹ nhàng, thư thái, nuôi dưỡng và chữa lành.

Ngồi không phải để đạt giác ngộ. Ngồi là để tận hưởng chính việc ngồi. Đi bộ là để tận hưởng chính việc đi bộ. Ăn là để tận hưởng chính việc ăn. Mỗi khoảnh khắc đều có giá trị trọn vẹn của nó.

Khi tôi học cách thắp một nén hương trong chánh niệm, tôi nhận ra rằng mục đích không chỉ là để hương thơm lan tỏa trong không gian, mà chính bản thân hành động thắp hương đã là một sự thực tập thiền định. Khi nhặt một cây nhang, tôi cầm nó với sự chú tâm, nhận biết rõ ràng. Khi tôi thắp lửa, tôi không làm gì khác ngoài việc đó. Tôi có mặt hoàn toàn với hành động ấy, cảm nhận từng khoảnh khắc một cách sâu sắc.

Trong truyền thống Phật giáo, khi cắm một nén hương vào lư hương, ta thường đặt tay trái lên tay phải. Cử chỉ này không chỉ đơn thuần mang tính nghi thức, mà nó biểu thị sự hiện diện trọn vẹn của thân và tâm. Khi bạn làm một việc gì đó với toàn bộ con người mình, việc đó trở thành một hành động thiền định.

Hãy sống trọn vẹn trong từng khoảnh khắc của cuộc đời. Đó chính là bản chất của thiền định Phật giáo chân chính. Chúng ta đều có khả năng làm được điều đó. Hãy luyện tập để sống mỗi phút giây một cách sâu sắc, bởi vì chánh niệm chính là năng lượng giúp ta có mặt trọn vẹn.

Hít vào - tôi ở đây. Thở ra - tôi có mặt trong hiện tại. Những lời này dù khác nhau, nhưng cùng mang một ý nghĩa. Tôi đã đến đây. Tôi đang thực sự có mặt. Tôi đang ở nhà trong chính giây phút này.

Thực tập như vậy chính là thực tập dừng lại. Dừng lại là nền tảng của thiền định. Chúng ta dừng lại việc chạy theo quá khứ, tương lai, lo âu hay sợ hãi. Chúng ta cho phép bản thân nghỉ ngơi, chữa lành, tìm lại sự bình an.

Khi thực hành dừng lại, ta bắt đầu cảm nhận sự vững chắc và tự do. Đây không phải là một niềm tin suông, mà là sự thực chứng. Khi có mặt trong hiện tại, ta thoát khỏi những ràng buộc của thời gian, không còn bị cuốn vào lo lắng và sợ hãi. Bước chân của ta trở nên vững chãi hơn, thân và tâm hợp nhất, ta bắt đầu chạm vào Niết bàn ngay trong khoảnh khắc này.

Sự vững chắc và tự do là hai phẩm tính quan trọng của Niết bàn. Đức Phật dạy rằng chúng ta có thể chạm vào Niết bàn bằng chính thân và tâm của mình ngay trong hiện tại. Khi ta cảm thấy vững vàng và tự do hơn, ta đang chạm vào nền tảng chân thực của sự sống.

Hãy hình dung những con sóng trên đại dương. Có những con sóng lớn, những con sóng nhỏ, mỗi con sóng có hình dạng khác nhau. Một con sóng có thể nghĩ: “Tôi nhỏ bé hơn, tôi kém đẹp hơn.” Nhưng nếu con sóng có thể nhìn sâu vào bản chất của mình, nó sẽ nhận ra rằng nó không chỉ là một con sóng- nó còn là nước. Khi nhận ra điều này, con sóng sẽ không còn sợ hãi hay lo âu. Nó biết rằng dù hình dạng thay đổi, bản chất nước của nó vẫn luôn hiện hữu.

Cũng vậy, khi ta chạm vào nền tảng chân thực của chính mình, ta giải thoát khỏi sợ hãi và khổ đau. Ta nhận ra rằng ta không chỉ là những cảm xúc, suy nghĩ nhất thời, mà còn là sự sống sâu sắc, không bị ràng buộc bởi sinh và diệt. Khi sự vững chắc và tự do của ta phát triển, ta chạm vào nền tảng chân thực của mình. Đó chính là cánh cửa dẫn đến giải thoát, đến an lạc tối thượng.

Nguồn: Tạp chí Lion’s Roar