Ngôi chùa nghìn năm tuổi có 2 bảo vật quốc gia

Chùa Trà Phương nằm tại thôn Trà Phương, xã Thụy Hương, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng. Theo UBND xã Thụy Hương, chùa Trà Phương được xây dựng từ thời Lý, khoảng đầu thế kỷ 11 (1010-1020) và được trùng tu tôn tạo một cách quy mô vào thế kỷ 16, đời nhà Mạc.

Thời Lý, chùa được xây dựng trên một gò đất cao, xung quanh cây cối rậm rạp, xa xóm làng nên được gọi là Bà Đanh tự. Đến thế kỷ 16, chùa được nhà Mạc trùng tu, lấy tên là Thiên Phúc tự.

Chùa Trà Phương có mặt chính quay về hướng tây nam, với các công trình kiến trúc như tòa thờ Phật, tòa thờ các vị tổ sư, nhà khách, nhà bia, sân vườn và kiến trúc cổng chùa.

Tòa điện Phật trước đây có kiến trúc kiểu chữ Đinh với 5 gian bái đường, 3 gian chuôi vồ. Hiện nay, tòa chỉ còn lại 3 gian bái đường, 3 gian chuôi vồ.

Đến năm 2007, chùa Trà Phương được xếp hạng Di tích cấp quốc gia.

Chùa Trà Phương lưu giữ nhiều di vật mang phong cách nghệ thuật thời Lý và thời Mạc. Nổi bật trong số đó là tượng vua Mạc Đăng Dung và phù điêu hoàng hậu Vũ Thị Ngọc Toàn. Ngày 31/12/2020, Thủ tướng đã quyết định công nhận đây là hai bảo vật quốc gia.

Tượng Mạc Thái Tổ có chiều cao 63 cm, bề ngang 37 cm, được tạo tác theo phong cách tượng tròn với dạng thức kiểu tượng hậu. Tượng có khuôn mặt trái xoan, mắt tròn to, mũi phồng, đầu mũi khá to, miệng nhỏ hơi mím, tai to, cằm nhọn. Tổng thể tượng thể hiện người quyền thế, hoàng gia.

Phù điêu Hoàng thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn được tạc hõm sâu vào một khối đá. Tượng có mặt tròn, thon gọn, phúc hậu, lông mày lá liễu, mắt phượng, mũi thấp. Đầu tượng để tóc bối, bổ ngôi và sơn đen. Theo Sở Văn hóa - Thể thao Hải Phòng, bà Vũ Thị Ngọc Toàn là người làng Trà Phương và là chính thất của Mạc Thái Tổ Mạc Đăng Dung.

Ngoài các di vật, bảo vật trên, chùa Trà Phương cũng lưu giữ các bia ký cổ.

Phía sau ngôi chùa là nơi thờ các vị sư tổ qua các thời kỳ. Khu vực này và nhiều vị trí khác bị xuống cấp. Hai năm nay, chùa Trà Phương đang được ban quản lý trùng tu, sửa chữa với quy mô lớn.