450
Ngọn đèn chánh niệm
Đời sống có quá nhiều bất ngờ. Kiếp người có quá nhiều đau khổ. Những bất ngờ và đau khổ đó khó biết, khó lường, làm con người không thể không cùng nhau nương tựa.
Thiện hữu nương tựa nhau, gia đình nương tựa nhau, cộng đồng nương tựa nhau và thầy trò nương tựa nhau - là những nương tựa tất yếu khi một con người còn sống. Nhờ nương tựa, người ta mạnh hơn và tin hơn vào chính mình.
Tuy nhiên, nếu nương tựa đến mức phụ thuộc, nương tựa đến mức quên nương tựa chính mình, nương tựa đó có thể sẽ làm người nương tựa thiếu trách nhiệm, kém ý chí và mất hết tin yêu.
Ngồi yên, suy nghiệm về sự nương tựa, chúng ta thấy phần lớn quên mất nương tựa chính mình. Người ta muốn nương tựa cái gì đó bên ngoài mình hơn. Người ta tìm kiếm sự nương tựa trong tình, tiền, danh, sắc và quyền thế. Cả cuộc đời của một con người, nương tựa hết cái này rồi nương tựa cái khác.
Tâm lý thụ hưởng và ỷ lại cứ đi tìm nương tựa. Cuối cùng, tất cả những tình, tiền, danh, sắc và quyền thế mà người ta đi tìm để nương tựa đều trở về không bên giường bệnh. Bất an, sợ hãi, áp lực và sầu bi vẫn còn đó. Mọi thứ đều trở về chính nó, ngoại trừ nghiệp báo riêng mình mang.
Đức Phật Gotama - bậc đạo sư Giác ngộ - Ngài rất lưu ý đến việc nương tựa chính mình. Đối với Ngài, không có nương tựa nào có thể nương tựa vững chãi, thiết thực và hướng thượng hơn nương tựa chính mình: “Hãy tự mình là ngọn đèn cho chính mình, hãy tự mình nương tựa mình, chớ nương tựa một điều gì khác. Dùng chánh pháp làm ngọn đèn, dùng chánh pháp làm chỗ nương tựa, không nương tựa một điều gì khác”.[1]
Chúng ta, những anh chị em có ý thức tự trọng và trách nhiệm, đừng đi tìm sự nương tựa nào đó bên ngoài mình nữa. Nhân chúng ta gieo, quả chúng ta gặt. Ác chúng ta tạo, hoạ chúng ta mang. Nếu anh chị em không soi sáng cuộc đời mình bằng ngọn đèn chánh pháp, nếu anh chị em không dùng chánh pháp (Bát chánh đạo) như ngọn đèn soi sáng hành vi, lời nói và suy nghĩ của mình, bất hạnh không chỉ kiếp này sẽ đến với anh chị em là điều chắc chắn.
Hơn nữa, tất cả những nương tựa bên ngoài chính mình đều hữu hạn, đều chỉ là duyên. Không ai đau bệnh thay mình, dù thương mình. Không ai não phiền thay mình, dù yêu mình. Cảm xúc hạnh phúc hay khổ đau cuối cùng cũng chỉ ở trong một mình mình. Mọi trợ lực đều chỉ dừng lại ở khích lệ, soi sáng và hướng dẫn. Mình phải tự bước tới. Mình phải tự hấp thụ và lớn lên. Không có ai và không có cái gì có thể nương tựa cuối cùng được ngoài chính mình và chánh pháp (Bát chánh đạo).
Ngày mình chết, mọi nương tựa không phải là nương tựa chính mình và chánh pháp đều sụp đổ. Được mất hay khen chê, tình tiền hay quyền thế đều kết thúc lặng lẽ. Mình chỉ còn một mình, đơn độc một mình với ngọn đèn chánh niệm, chánh định, chánh kiến và chánh nghiệp trong tâm.
Nhuận Đạt
---------------
[1]Tương Ưng Bộ Kinh V, Chương 3, Phẩm Ambapali, phần Bệnh (Hoà thượng Minh Châu dịch).
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Chánh niệm đôi khi chỉ đơn giản là nhớ ăn cơm trước khi quá đói
Phật giáo thường thức
17:00 22/11/2025
Người ta nói nhiều về chánh niệm, về sự tỉnh thức, về việc sống trong giây phút hiện tại. Nhưng nếu ta chịu khó ngồi xuống, hít thở ba hơi thật sâu, quán chiếu thật kỹ, ta sẽ thấy rằng chánh niệm đôi khi chỉ đơn giản là… nhớ ăn cơm trước khi quá đói.
Cái giá của thiền tập
Phật giáo thường thức
13:22 22/11/2025
Không khổ nào bằng khổ ngồi thiền. Không mệt mỏi nào bằng mệt mỏi ngồi thiền. Nhưng người ngồi thiền được trả giá rất xứng đáng, vì đã kinh nghiệm được già, đau, chết trong từng giây phút.
Công dụng của hồi hướng
Phật giáo thường thức
09:55 22/11/2025
Hồi nghĩa là chuyển, hồi chuyển. Hướng nghĩa là hướng đến một mục tiêu cụ thể. Hồi hướng là vận tâm, tác ý chuyển công đức phước báo từ những việc lành mình đã làm, hướng về một mục tiêu cao quý như giác ngộ, Phật quả, hoặc vì mục đích an siêu cho mình và người, vì lợi ích hữu tình chúng sinh.
Xem thêm
