Chùa Bà Đen

Tọa lạc ở độ cao 350m giữa lưng chừng núi Bà Đen là chùa Bà (Linh Sơn Tiên Thạch Tự hay còn gọi là chùa Phật, chùa Thượng) được hình thành năm 1745 và xây dựng năm 1763. Đây cũng là ngôi chùa cổ xưa nhất tại Tây Ninh.

Ngôi chùa có tuổi đời hơn 300 năm này thờ Linh Sơn Thánh Mẫu (tục gọi là Bà Đen) được người dân địa phương và du khách truyền tụng nhiều về sự linh thiêng. Có nhiều truyền thuyết ly kì xung quanh lịch sử hình thành và tên gọi Chùa Bà Đen. Không ai rõ thực hư của những truyền thuyết đó nên ngôi chùa cổ này lại càng thu hút sự tò mò của du khách.

Chùa được trùng tu và khởi dựng lại vào năm 1997. Đặc biệt, chùa còn lưu giữ hai cột đá xanh được tạc từ đầu thế kỷ ở 20 ở tiền đường, mỗi cột cao 4,5m, đuờng kính 0,45m, chạm hình rồng uốn lượn vô cùng độc đáo. Chánh điện rộng hơn 200 m2, với nhiều cột kèo, gian thờ sơn son thếp vàng, tượng Phật Thích Ca cao 2,5 m, hai bên là các tượng Bồ Tát, Thập Bát La Hán vô cùng uy nghiêm. Trong khi nơi thờ tự chính của chùa là hang đá nhỏ có bức tượng Ngọc Linh Sơn Thánh Mẫu nặng 240kg được điêu khắc tinh xảo.

Nằm giữa khung cảnh núi non hùng vĩ, Chùa Bà Đen là địa điểm hành hương được yêu thích của nhiều du khách mỗi khi đến Tây Ninh, đặc biệt là vào dịp Hội Xuân núi Bà Đen (tổ chức từ mùng 4 Tết Nguyên đán hàng năm) và Lễ Vía Bà diễn ra vào các ngày mùng 4,5,6 tháng 5 Âm lịch.

 Chùa Linh Sơn Hoà Đồng

Men theo các bậc thang bên hông chùa Bà Đen, du khách đi theo bảng chỉ dẫn sẽ lên tới Chùa Linh Sơn Hoà Đồng (Chùa Hoà Đồng). Được khôi phục lại từ một ngôi chùa cũ nơi Hòa thượng Thích Giác Điền từng tu tập trong những năm giữa thế kỷ 20, chùa Linh Sơn Hòa Đồng xây dựng theo kiến trúc quen thuộc của chùa miếu Nam Bộ.

 Nằm biệt lập ở một góc núi Bà Đen và có diện tích chỉ khoảng 200m2 nên không gian Chùa Hoà Đồng rất tĩnh mịch, bình yên. Đặc biệt, lối dẫn vào chùa được xây dựng thiết kế như cây cầu gỗ và mái che được lợp bởi những tán cây rừng nên không gian rất xanh mát, đồng thời có thể thoả thích ngắm cảnh núi non và đồng bằng từ độ cao 350m. Ngoài ra, du khách còn có dịp chiêm bái tượng Phật Thích Ca Mâu Ni nhập Niết Bàn trên đường đến Chùa Hoà Đồng.

Chùa Linh Sơn Long Châu (Chùa Hang)

Đi qua khu vực Linh Sơn Tiên Thạch Tự và leo thêm gần 100 bậc thang nữa, du khách sẽ đến Chùa Hang. Chùa được thành lập năm 1830, trùng tu năm 1995, theo hệ phái Bắc Tông.

 Khu vực Chùa Hang hiện còn bia tưởng niệm 181 cán bộ chiến sĩ trinh sát thuộc Phòng Quân bảo – Bộ Tham mưu miền B2 đã anh dũng hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đặc biệt, từ Tết Canh Tý năm 2020, nơi đây sẽ có thêm nhà ga cáp treo mang dáng dấp một ngôi chùa Phật giáo miền Nam được xây dựng theo kiến trúc của chính Chùa Hang và Linh Sơn Tiên Thạch Tự với rất nhiều điểm nhấn độc đáo trong thiết kế ngoại thất lẫn nội thất.

Chùa Quan Âm

Chùa Quan Âm hay còn gọi là Động Ba Cô là ngôi chùa nằm cao nhất trong quần thể Chùa Bà Đen. Từ Chùa Hang, du khách phải đi qua cả trăm bậc thang với độ dốc thẳng đứng mới lên được tới Chùa Quan Âm.

Nơi đây có Quan Âm Tự thờ Quan Thế Âm Bồ Tát cùng nhiều miếu và hang động nhân tạo thờ Cô và thờ Mẫu. Các hang động được hình thành bởi những phiến đá khổng lồ tự nhiên, sau đó được trang trí thêm các thạch nhũ ở trên trần hang rũ xuống và tạo thêm tiếng nước chảy róc rách xung quanh, tạo cảm giác vừa linh thiêng vừa kỳ bí. Đến Chùa Quan Âm, du khách còn có thể xin xăm, xin keo cầu an cho năm mới.

Chùa Linh Sơn Phước Trung (Chùa Trung )

 Chùa nằm ở vị trí chân núi Bà Đen ngay lối cổng ra vào Khu du lịch quốc gia Núi Bà Đen nên rất thuận tiện cho du khách lui tới chiêm bái. Chùa theo hệ phái Bắc Tông, được thành lập năm 1876 và cùng thờ Linh Sơn Thánh Mẫu.

Cũng như Chùa Bà Đen, Chùa Trung sở hữu kiến trúc đặc trưng của Phật giáo miền Nam với những hoạ tiết phù điêu hoa lá, vân mây tinh tế và đặc sắc. Mái chỉ vuốt nhẹ cong nổi bật giữa nền trời. Chùa còn sở hữu khu vườn rộng rãi rợp bóng bồ đề, có vườn tượng kỷ niệm ngày thái tử Tất Ðạt Ða vừa mới sinh ra đã bước đi 7 bước, làm nở theo 7 đoá sen hồng và giảng đường Tâm Hoà khánh thành cuối năm 2016.