Ni trưởng Diệu Nghĩa: Từ nữ cán bộ đến pháp tử thiền gia

Trước khi bén duyên với Phật pháp vào năm 1957, Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa cũng giống biết bao thanh niên Việt Nam thời bấy giờ, lấy lòng yêu nước và cách mạng làm lý tưởng sống cao đẹp.

Năm 1939, khi mới 17 tuổi, Ni trưởng đã tham gia các hoạt động của Hội Phụ nữ tỉnh Sóc Trăng, tích cực vận động toàn dân kháng chiến.

Sau này, khi chọn Phật Pháp làm ngọn đuốc soi đường, Ni trưởng vẫn tiếp tục đóng góp cho cách mạng nước nhà thông qua những hoạt động thiết thực như cung cấp nơi trú ẩn, lương thực, thuốc men… cho cán bộ cách mạng.

Năm 1957, trong một lần đi công tác đến miền Đông Nam Bộ, Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa đã đến Núi Bà Đen - ngọn núi cao nhất vùng Nam Bộ. Giữa khung cảnh thiên nhiên kỳ vĩ của núi Bà, Ni trưởng bắt đầu tìm hiểu về Phật Pháp và nhận ra đây chính là con đường bà cần đi. Thế rồi, nữ cán bộ cách mạng trẻ ấy đã quyết tâm tu Đạo, trở thành đệ tử của Đức Phật.

Đạo nghiệp đáng ngưỡng mộ của Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa cũng bắt đầu từ những bước chân ban đầu như bao Tăng Ni khác. Sau khi xác định được lý tưởng, Ni trưởng tìm đến Linh Sơn Tiên Thạch tự, ngày ngày làm công quả siêng năng quét dọn, làm việc bếp núc, cùng nhà chùa sản xuất lương thực và kinh kệ mỗi ngày... Sau một thời gian, sư trụ trì Thích Huệ Phương đã nhận ra sự gương mẫu, chân thành của Người, chính thức cho phép bà xuống tóc xuất gia để trở thành một tu sĩ thực sự tại Linh Sơn Tiên Thạch tự.

Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất (1975), Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa (khi ấy đã thọ Tỳ-kheo-ni) chính thức trở thành trụ trì chùa Linh Sơn Long Châu (tức Chùa Hang) kể từ năm 1983.

Tới năm 1993, nhận thấy tâm huyết và những đóng góp to lớn của Ni trưởng, Ban Trị sự tỉnh Tây Ninh đã quyết định bổ nhiệm Ni trưởng làm Viện chủ hệ thống các chùa Núi Bà Đen bao gồm: Linh Sơn Tiên Thạch tự, Tiên Sơn Long Châu tự và Linh Sơn Phước Trung tự.

Nhận vai trò lớn khi tuổi đã ngoài 70, nhưng không vì thế mà Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa cho phép bản thân lơ là với công việc Phật sự hay tu bổ điện từ trên Núi Bà và trong toàn tỉnh. Đó là sự thể hiện rất cao trọng trách của một vị lãnh đạo Giáo hội tại địa phương, không những xây dựng nền tảng cho sự phát triển của Đạo Pháp mà còn góp phần to lớn nâng cao vẻ mỹ quan cho khu vực Núi Bà - một thắng cảnh mang tính lịch sử, một khu du lịch lớn của tỉnh Tây Ninh.

Năm 2002, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã tấn phong Ni trưởng lên giáo phẩm Ni sư.

Năm 2007, Người chính thức được tấn phong giáo phẩm Ni trưởng. Từ đó tới nay, Ni trưởng đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng như Phó ban Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Tây Ninh, Trưởng Phân Ban Ni giới tỉnh, Viện chủ hệ thống chùa núi Bà Đen. Ni trưởng còn tham gia Ủy ban MTTQVN tỉnh Tây Ninh qua nhiều nhiệm kỳ.

Dù da đã mồi, tuổi đã cao, đôi chân không còn nhanh nhẹn, không khỏe mạnh như trước, nhưng với tấm lòng từ bi và trái tim nhân hậu của người con Phật, Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa đã dành cả đạo nghiệp để thắp lên ngọn lửa tình thương, đem lại mùa xuân ấm áp cho những người nghèo bất hạnh khắp nơi.

Những năm qua, bên cạnh công việc Phật sự, Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa dành phần lớn thời gian cho các hoạt động xã hội, từ thiện, giúp đỡ đồng bào vùng thiên tai, lũ lụt, chăm sóc, phụng dưỡng các Mẹ Việt Nam Anh Hùng, giúp đỡ những gia đình có công với cách mạng, giúp cho người nghèo ổn định cuộc sống, giúp những bệnh nhân mổ tim, xây nhà đại đoàn kết, xây dựng trường học, xây dựng bếp ăn từ thiện…

Với Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa, đi tu đâu chỉ là ngồi yên một chỗ. Với tinh thần nhập thế của người con Phật, dù cho đã đến ngưỡng cửa thượng thọ của cuộc đời, Ni trưởng và lý tưởng của mình vẫn không hề ngơi nghỉ, luôn phấn đấu cho phương châm sống “tốt đời đẹp đạo”, sự cống hiến không mệt mỏi của Ni trưởng khiến không những người dân trong tỉnh Tây Ninh mà khắp mọi miền đất nước đều một lòng ngưỡng mộ thành kính.

Ni trưởng Thích nữ Diệu Nghĩa do niên cao lạp trưởng đã thu thần viên tịch vào lúc 4h ngày 30/4/2025 (3/4/Ất Tỵ), tại chùa Linh Sơn Tiên Thạch (chùa Bà), Núi Bà, Tây Ninh - trụ thế 104 năm, 53 hạ lạp.

Lễ nhập kim quan diễn ra vào lúc 14h ngày 30/4/2025 (3/4/Ất Tỵ), tại chùa Linh Sơn Tiên Thạch. Kim quan Ni trưởng tôn trí tại chùa Linh Sơn Tiên Thạch.

Lễ viếng chính thức từ 17h ngày 30/4/2025.

Lễ truy niệm cử hành vào lúc 8h ngày 7/5/2025 (10/4/Ất Tỵ). Lễ phụng tống kim quan nhập bảo tháp vào 9h cùng ngày, tại Thạch Động - chùa Hang, Núi Bà, Tây Ninh.