450
Niệm Phật: Bốn chữ hay sáu chữ?
Niệm Phật - pháp môn mới nghe thì đơn giản, nhưng để làm được cho đúng nghĩa thì chẳng dễ chút nào.
Ai cũng biết rằng niệm Phật không chỉ là đọc cho quen miệng, mà là giữ tâm mình trong từng tiếng “A Di Đà Phật”. Niệm sáu chữ hay bốn chữ đều được, vì vấn đề không nằm ở âm thanh, mà ở cái “tâm” phía sau. Cái tâm ấy nếu chưa an, thì dù miệng có niệm cả nghìn câu, vẫn chỉ như gió thổi qua tai.
Người mới tập niệm Phật thường hay nản, vì vừa niệm được vài câu thì bao nhiêu thứ chuyện đời ùa về: hôm qua ăn gì, mai làm gì, ai nói gì với mình, trời có mưa không… đủ thứ tạp niệm kéo đến như một đoàn chợ.
Tâm mình - cái “bạn Tâm” ấy - vốn quen chạy rong mấy mươi năm, nay bắt ngồi yên một chỗ niệm Phật, tất nhiên là nó biểu tình rồi. Nó chống đối, nó vùng vằng, nó đòi tự do. Nhưng Phật pháp dạy: không cần ép buộc, chỉ cần dẫn dắt.
Ban đầu, cứ cho “bạn Tâm” ấy một chút tự do. Khi tâm chạy đi, mình biết là nó chạy - thế thôi. Biết mà không giận, không phiền, rồi nhẹ nhàng kéo nó về. Giống như dỗ một đứa trẻ, càng la nó càng khóc, càng ép nó càng quậy. Thì thôi, dụ nó vậy - dụ bằng một cây cà rem chẳng hạn. Khi nó chịu ngồi yên, niệm được vài hơi, mình đã thắng được chính mình rồi. Đường tu đâu phải lúc nào cũng phải nghiêm khắc, có khi chỉ cần một nụ cười bao dung, một chút hài hước, là đã hóa giải cả một cơn loạn tâm.
Thật ra, bạn Tâm này “ghê gớm” lắm. Mọi thiện ác, khổ vui, phàm thánh, đều từ bạn ấy mà ra. Khi tâm thanh tịnh, thế giới thanh tịnh. Khi tâm loạn động, muôn cảnh xung quanh đều chao đảo. Cho nên, muốn yên bên ngoài thì trước hết phải yên bên trong. Đức Phật dạy: “Tâm tịnh thì quốc độ tịnh”. Niệm Phật cũng chính là một cách để đưa bạn Tâm trở về nhà - trở về chỗ yên lặng vốn sẵn có trong mình.
Có người hỏi: “Niệm Phật hoài, có được gì không?”. Câu trả lời là: có chứ, nhưng không theo cách bạn nghĩ. Niệm Phật không phải để đổi lấy một phần thưởng, mà là để tâm mình dần trong sáng, để phiền não bớt dày. Giống như mài gương, ngày nào cũng lau, bụi sẽ tự tan. Niệm Phật chính là lau bụi tâm - lau những bám víu, giận hờn, tham muốn, để đến lúc gương tâm sáng trong, tự nhiên thấy được Phật tánh.
Nhất tâm là điều ai cũng nói, nhưng ít ai giữ được. Bởi vì giữa trăm ngàn niệm mỗi ngày - niệm tiền, niệm người, niệm danh, niệm lợi - thì chỉ có một niệm Phật là thanh tịnh. Khi niệm ấy khởi lên, tâm như dòng nước lặng, soi thấy mây trôi, thấy chính mình rõ ràng. Cho nên, niệm Phật không phải là “niệm để được”, mà là “niệm để thấy” - thấy mình đang đi, đang thở, đang sống cùng Phật trong từng hơi thở.
Và cũng đừng sợ mình niệm chưa đủ, chưa đúng, chưa hay. Niệm Phật không cần kỹ thuật, chỉ cần chân thành. Phật không đòi hỏi bạn niệm lớn tiếng hay nhỏ tiếng, chỉ cần tiếng ấy phát ra từ lòng tin, lòng thương, lòng biết ơn. Mỗi tiếng “A Di Đà Phật” là một đóa sen nở trong tâm, là một bước chân trở về nhà.
Có lúc, bạn Tâm lại chạy đi nữa - không sao. Cứ để nó rong chơi một lát, rồi lại nhẹ nhàng gọi về: “Thôi, về niệm Phật đi bạn ơi, ta mua cho bạn cây cà rem nè”. Cái cách dỗ ấy tưởng đùa mà thật, vì giữa hành trình tu học, nếu mình biết tự thương lấy chính mình, biết mỉm cười với lỗi lầm của mình, thì con đường sẽ nhẹ hơn rất nhiều.
Niệm Phật không phải chuyện xa xôi. Đó là cách để sống tỉnh thức giữa đời thường. Niệm Phật khi rửa chén, khi lái xe, khi nghe mưa rơi, khi thấy một người đang khổ. Niệm không chỉ bằng miệng, mà bằng tâm từ. Bởi khi trong lòng có Phật, mỗi hành động đều là một lời niệm.
Vậy nên, đừng hỏi “niệm để được gì”. Niệm là để trở thành - trở thành người nhẹ nhàng, hiểu biết, biết yêu thương và buông bỏ. Cứ niệm đi, mỗi ngày một chút, như người tập đi trên con đường dài. Không sớm thì muộn, cũng sẽ đến. Nếu không đến, thì chẳng lẽ ba đời chư Phật lại vọng ngữ sao?
Thôi, ráng niệm nha. Khi nào bạn Tâm ngoan, tôi mua cho bạn… thêm cây cà rem nữa.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Ngộ đạo
Phật giáo thường thức
19:00 17/11/2025
Quí vị có khi nào nghĩ mình là cái gì không? Chắc không! Cứ hài lòng với con người như vậy, sự sống như vầy là đủ rồi.
Học cách buông bỏ những chấp trước
Phật giáo thường thức
14:45 17/11/2025
Không có gì là bền chắc hoặc tồn tại vĩnh viễn. Những gì chúng ta thấy, cảm nhận và trải nghiệm đều là kết quả của sự tụ hợp và tan rã của các yếu tố nhân duyên.
Đối diện nỗi sợ để thoát khổ
Phật giáo thường thức
14:45 17/11/2025
Câu hỏi: Khi đến giờ phút cuối đời, con không biết mình sẽ đau đớn đến mức nào. Nếu tâm không chuẩn bị, chắc sẽ rất khổ phải không thưa Thầy?
Nguyện như thế nào vào ngày giỗ ông bà cho hợp với lẽ đạo?
Phật giáo thường thức
12:00 17/11/2025
Hỏi: Vào những ngày kỵ giỗ ông bà cha mẹ, chúng con phải nguyện như thế nào cho hợp với lẽ đạo. Kính xin Hòa thượng chỉ dạy cho chúng con được rõ.
Xem thêm
