Cảnh giới Niết Bàn trong Phật giáo

Bỏ mặc căn nhà, bỏ mặc tôi

Bỏ mặc nơi đây, bỏ mặc người

Bỏ trăm năm sau, ngàn năm nữa[2]

Người xuất gia không vướng bờ bên này, cũng không vướng bờ bên kia (thích bỉ vô bỉ, 適 彼 無 彼[3]); không phân biệt đây là cõi Ta Bà ráng trả nợ, bên kia là cõi Cực Lạc ráng đến. Người xuất gia thấy cả bên này và bên kia đều là không, (bỉ bỉ dĩ không, 彼彼已 空[4]). Người xuất gia phải biết cắt bỏ những tham dục để giải thoát mọi khổ đau do tham dâm gây ra. Phải biết ít ham muốn thì thân tâm an vui (thiểu dục vô vi, 少欲無為身心自在[5]).  Bởi tham dâm như một cái lưới nhốt người tu, làm cho người xuất gia khó bề đi đến đích. Người xuất gia bị ái dục chi phối cũng giống như một con vượn chuyền cành tìm trái, từ cành này sang cành khác (Viên hầu đắc ly thọ, Đắc thoát phục thú thọ, 猨  猴  得  離  樹, 得  脫  復  趣  樹[6]).

Người xuất gia không tham dâm (xả ly tham dâm捨 離 貪 婬), đạt được tâm ở trạng thái an lạc không phiền não (vô dục vô hữu úy, điềm đạm vô ưu hoạn無  欲  無  有  畏, 恬  惔  無  憂  患)[7]. Biết hạnh phúc ngay nơi ta đang đứng; biết khéo léo tu tập, không vướng mắc tham dục, vị  xuất gia đó chắc chắn đạt được Niết Bàn.

Chú thích:

[1] https://tripitaka.cbeta.org/T17n0784, Tứ Thập Nhị Chương Kinh.

[2] Em đi bỏ lại con đường,  Trịnh Công Sơn.

[3]http://tripitaka.cbeta.org/N26n0009_001, 法句經, Pháp Cú Kinh, Phạm Chí Phẩm.

[4] http://tripitaka.cbeta.org/N26n0009_001, 法句經, Pháp Cú Kinh, Phạm Chí Phẩm.

[5]http://tripitaka.cbeta.org/T17n0779_001, 八大人覺經, Bát Đại Nhân Giác Kinh.

[6] http://tripitaka.cbeta.org/N26n0009_001, 法句經, Pháp Cú Kinh, Ái Dục Phẩm.

[7] http://tripitaka.cbeta.org/N26n0009_001, 法句經, Pháp Cú Kinh, Ái Dục Phẩm.

Lời dạy sau cùng của Đức Phật trước khi Ngài nhập niết bàn