Tưởng - hành - thức tái sinh sau khi chết

Trả lời:

“Phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng” nghĩa là hễ cái gì có tướng đều là huyễn hoá. Nhưng cần hiểu đúng 2 từ hữu tướng và hư vọng, nếu không vẫn nhầm lẫn.

Hữu Tướng có 2 nghĩa:

Một là tướng tự nhiên, khách quan, độc lập với nhận thức chủ quan, đó là thực tướng của mọi sự vật.

Hai là tướng do khái niệm định dạng hoặc định nghĩa một cách chủ quan, đó là giả tướng do tưởng sinh.

Từ hư vọng cũng cần được hiểu tuỳ theo loại "tướng" nào chứ không phải hữu tướng nào cũng như nhau. Do đó tuỳ loại tướng mà hư vọng cũng có 2 nghĩa:

Hư vọng của thực tướng có nghĩa là vô thường, sinh diệt, và giả hợp, nên tuy thực tướng có tồn tại nhưng không bền vững.

Hư vọng của tướng do tưởng sinh thuộc về tâm lý không phải là tướng tồn tại khách quan bên ngoài nên nó hoàn toàn hư ảo, huyễn vọng.

Phật dạy: Chơn tâm phi tất cả tướng

Thí dụ khi nhìn một vật thể, nghe một âm thanh nào đó thì lẽ ra chỉ thấy, chỉ nghe đúng như nó đang là thôi, nhưng tưởng xen vào định dạng, định hình tạo thành vật khái niệm và đặt chữ, gọi tên tạo thành danh khái niệm. Khi định nghĩa đặt tên thì đã biến thực tướng thành tướng hư vọng do tưởng sinh hay do tâm thức vẽ vời ra mà thôi chứ không có thật.

Những khái niệm như núi sông, nhà cửa, vợ chồng, đẹp xấu.... đều do tâm thức con người chế định để gắn nhãn cho sự vật chứ không có trong bản chất bẩm sinh (tự tánh) của nó.

Tóm lại, hư vọng của thực tướng khách quan chỉ có nghĩa là vô thường, sinh diệt, hợp tan thôi, còn hư vọng của giả tướng do tưởng sinh mới là hư ảo, huyễn vọng, không có thật. Vì vậy, đừng nghe nói "phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng" thì cho là cái gì có hiện tướng cũng đều hư ảo cả...

Thầy Viên Minh