Tưởng - hành - thức tái sinh sau khi chết

Quan niệm sai lầm về Thân Trung Ấm

Trả lời:

Nói khi chết ngũ uẩn trở về với cát bụi là hoàn toàn sai. Trong ngũ uẩn chỉ có sắc uẩn là trở về với tứ đại thôi, còn thọ, tưởng, hành và thức vẫn tiếp tục diễn biến qua lộ trình tử tâm (cuti) đến kiết sinh thức (patisandhi).

Sắc tứ đại thì hoại diệt mà người ta nói nôm na là trở thành cát bụi, nhưng sắc trong tưởng thì vẫn còn, chính thân Peta... do tưởng sinh cùng với nghiệp lực biểu hiện qua thọ-tưởng-hành-thức mới được ẩn chứa trong thức tái sinh.

Nói chết tức trở về cát bụi là đoạn kiến, một trong 62 tà kiến* của tà đạo...

Thân trung ấm, người cõi âm, vong linh, ngạ quỷ, hồn ma, phi nhân... là những tên gọi khác nhau người đời sau đặt ra theo hiểu biết của họ nhưng đều ám chỉ người cõi Peta trong tiếng Pāli mà thôi. Như vậy gọi gì không quan trọng, chủ yếu là biết đúng thực chất cõi này là gì mới được.

Thực ra, Peta là một cõi tái sinh do nghiệp lực và tưởng của người lúc lâm chung, nên chính xác nhất có thể gọi đó là người cõi âm bởi vì thân của người cõi này được hình thành do tưởng của người cõi dương trước khi chết (người sống). Như vậy có người âm nhưng không phải là hồn ma trung ấm mà là một cõi chúng sinh có thực trong trong 4 đường ác đạo (cõi Atula, Peta, súc sinh và cõi khổ).

* Chữ tà kiến trong Đạo Phật nên hiểu là nhận thức sai lầm.

Thầy Viên Minh