Tất cả chúng ta sau một thời gian nỗ lực tu hành, ít nhiều cũng có kết quả nào đó, như vậy mới có thể tiếp tục đi hết con đường Phật đạo.

Cho nên hôm nay chúng tôi sẽ nói về Pháp vị của người tu. 

Chữ “Vị” là mùi vị, “Pháp” là Phật pháp.

Chúng ta hưởng được mùi vị Phật pháp chân chính sau khi trải qua một thời gian tu, đó gọi là pháp vị.

Nói thế không có nghĩa là ta cầu chứng đắc hay mong mỏi chứng đắc.

Đây là một hiện thực, nếu người quyết tâm, nắm vững phương pháp, khẳng định công phu tu hành tăng tiến thì sẽ được pháp vị.

Pháp vị trong nhà Phật không phải dễ dàng thưởng thức.

Muốn thưởng thức được pháp vị, người xưa đã phải khắc chữ “Tử” lên trán hoặc “coi như mình đã chết”.

Kiểm lại chúng ta ngày nay chưa thể coi như mình đã chết, mà còn ham sống sợ chết nữa là khác.

Bởi ham sống nên đối duyên xúc cảnh, ta không thể tha thứ bất cứ một việc lớn nhỏ nào, hiện tượng nào mình cũng chiếu cố.

Bởi chiếu cố nên vui thì cười, buồn thì mặt mày méo xẹo.

Thiền sư đã dạy đệ tử như thế này:

“Ông hãy giữ cái miệng của ông như cây quạt mùa đông ở cao nguyên”.

Ông thầy không cho đệ tử nói chuyện, nhất là những chuyện không thích hợp với việc tu hành, với đời sống sinh hoạt của người xuất gia.

Lời dạy ấy rất giản dị, nhưng cũng không phải dễ dàng thực hiện.

Phước đức sẽ hỗ trợ đắc lực cho người tu

Bởi chúng ta có bệnh hay nói, chuyện của mình nói đã đành, chuyện của người ta không can dự gì đến mình cũng nói, để chứng tỏ ta là người biết nói.

Bởi nói chuyện tào lao nên mất lòng, sanh sự rồi phiền não dẫy đầy.

Người như vậy dù tu bao lâu cũng không hưởng được pháp vị.

Vậy thì người nào được hưởng pháp vị?

Như tôi vừa giới thiệu, người chịu tu, quyết tâm tu, coi như mình đã chết, người gắn được chữ “Tử” lên trán, hoan hỷ tha thứ, buông bỏ hết là người hưởng được pháp vị.

Tuy nhiên, không thể nhất thời chúng ta hoàn chỉnh một loạt những điều như vậy.

Bây giờ tuần tự từng phần, từng giai đoạn chúng ta hoàn chỉnh.

Nếu phần nào khó khăn, chúng ta vận dụng dũng lực công phu tu hành nhiều hơn nữa, nhất định tiến chớ không lùi.

Vận dụng công phu tu hành nghĩa là vận dụng năng lực của sự dũng mãnh ở bên trong chúng ta.

Như khi ta có một việc gì không yên trong lòng, cảm thấy bức xúc thì lúc bấy giờ mình nghe mà như không nghe, nhìn mà như không nhìn, tức là không để ý gì hết, tự nhiên sẽ được yên.

Điều này tuy đơn giản nhưng phải vận dụng năng lực, sức mạnh bên trong mới làm được.

Thường khi muốn giấu những nỗi buồn bực, người ta hay nói đông nói tây, giận chuyện này mà đánh trống lảng chuyện kia.

Như thế chỉ có sức mạnh khắc phục được những gì bên ngoài, nhưng chưa khắc phục được chính mình.

Bởi vậy những thành công đó thực chất của nó là sự thất bại.

Chỉ có người nào làm chủ được mình, tự khắc phục chính mình, có thể tha thứ, khoan dung, từ ái, nhẫn nhịn và bình an với mọi người, đây mới đích thực là người có sức mạnh.

Sức mạnh này không phải từ bên ngoài đem vô, cũng không do năng lực của thần thánh nào ban cho, mà đây là sức mạnh do ý chí và năng lực của chính mình.

Ví dụ chúng ta đang tu theo đạo Phật, nhưng có người bạn nói:

“Tu hành như anh biết bao giờ mới thành Phật, bỏ quách đi theo tôi nè, chỉ ba tháng là được thần thông quảng đại”.

Nếu chúng ta không có sức mạnh thì dễ nghe lắm.

Cho nên người tu Phật phải có lập trường vững vàng, bất động trước mọi cám dỗ bên ngoài.

Thiền sư khi đã được bất động rồi, các Ngài khẳng định thế này:

“Nếu như ngay bây giờ, con bị những nghiệp báo oan khiên nhiều đời hành hạ cùng cực, giả như phải chết đi, bị đọa vào địa ngục, chịu khổ vô vàn, nhưng đối với tâm đạo, đối với trí tuệ Bát-nhã, con xin khẳng nguyện sau khi trả hết những oan báo nợ nần đó, con quày đầu trở lại với trí Bát-nhã, tiếp tục tu hành cho tới ngày thành Phật. Trong quãng đó, ai nói gì về pháp tu của con, con cũng bình thường”.

Kiên tâm và lời khẳng định của người tu hành là như vậy.

Chỉ khi nào được như thế ta mới hưởng được pháp vị.

Vậy những cách thức cụ thể để hưởng pháp vị như sau:

Thứ nhất là đừng dính mắc.

Có dính là có mắc, do đó hai từ này thường đi chung, chỉ cho sự ràng buộc, mắc mứu, gỡ không ra.

Bây giờ đối với tất cả hiện tượng trước mắt, chúng ta đừng dính mắc.

Những hiện tượng đó là gì?

Hoàn cảnh chung quanh ta như ăn mặc, ngủ nghỉ, tiếp xúc, đi lại, địa vị, tiền bạc, tình cảm… mọi thứ trên đời.

Ta gỡ từ từ, giống như trước mắt mình có một mớ dây rối bời, bây giờ ta bình thản, ngồi gỡ lần lần thì nó sẽ hết rối.

Thời gian chậm mau không đặt thành vấn đề, mà với tâm cương quyết sáng suốt, bình tĩnh, nhất định ta sẽ gỡ ra hết.

Sợi dây đó ví cho dây tiền bạc, địa vị, tài sắc, quyền lợi, quyến thuộc… tất cả các thứ.

Nghĩa là mọi thứ trong cuộc đời này như mớ bòng bong, cuộn chúng ta lại không biết đường chui ra.

Thử kiểm lại xem có phải mình ham tiền không?

Phật dạy, người tu đừng ham tiền, ta mở thảy ra.

Mình có ham ăn không?

Tu mà ham ăn coi sao được, ta mở thảy ra.

Mình có ham chơi không?

Tu mà ham chơi làm sao định được, ta mở thảy ra.

Nhớ thảy cái nào cho gọn cái nấy, chứ đừng để gần rồi nó quến trở lại.

Làm sao trong tay nải của mình chỉ có pháp ấn thôi.

Pháp ấn là gì?

Là Phật pháp để mở tất cả những sợi dây ở trên đó.

Mở thảy ra chừng nào thì nhẹ nhàng chừng ấy, chừng nào trong tay nải sạch sẽ, không còn gì nữa thì ta tự tại giải thoát.

Người sáng suốt không dại gì giữa trời trưa nắng gắt, đường xa gánh nặng mà cứ chất đồ lên hoài.

Không có ông Thượng đế nào tới gỡ cho mình được đâu.

Chỉ có ta khôn thì thảy bớt đồ trong gánh ra là nhẹ thôi.

Đường dài sanh tử vô cùng vô tận, đối với các vị thánh thì đó là chuyện không thật nhưng nếu chúng ta mở không ra, dứt không được, buông không xong, thì nó cứ lầy nhầy hoài từ đời này sang kiếp nọ, không có ngày dứt.

Có nhiều cụ già cả trăm tuổi lụm cụm đi không nổi, mà vẫn cứ chăm lo con cháu, chút chít, không buông bỏ được.

Trong gia đình giải quyết chuyện thằng hai chưa xong, chuyện thằng ba rối tới, mấy đứa cháu nội, cháu ngoại… đủ thứ hết.

Tới lúc mình không còn thở nổi nữa nó cũng lại hỏi bên tai, mấy thẻ vàng để đâu, chia cho đứa nào, mỗi đứa bao nhiêu, hỏi kỹ lắm.

Tính không xong, lát nữa mình nằm xuống nó quật lên xem có cất đâu trong người không.

Con cháu nó thương mình lắm, sợ chết chưa lãnh phần nên dựng dậy coi cho kỹ.

Cuộc đời này là như vậy.

Cho nên người khôn ngoan phải giải quyết cho xong trong đời mình, làm sao hưởng được pháp vị trước khi nhắm mắt ra đi.

Pháp vị chỉ có ở sự bố thí, buông đi, giống như gánh nặng thảy xuống thì nhẹ.

Đừng nói bánh ít bánh tét tôi thảy được, còn ngọc ngà châu báu làm sao thảy?

Thưa, món nào trong gánh cũng nặng hết, không lựa là bánh ít bánh tét nặng còn vàng ngọc không nặng.

Chúng ta hay lựa chọn, bởi lựa chọn nên cứ gánh hoài.

Gánh từ hồi mới mười lăm mười bảy tuổi cho tới sáu bảy mươi tuổi, đi còm lưng gánh hết nổi mà vẫn cứ gánh.

Muốn hưởng thụ pháp vị, chúng ta phải nỗ lực bằng chính sức mạnh của mình, phần nội tại phải vững mới không bị lay chuyển bởi mọi thứ chung quanh.

Tránh tình trạng một nắng mười mưa, tức là bước tới một bước, bước lùi hai ba bước, như vậy làm sao tới nơi tới chốn được.

Người buông được không dính mắc là người làm chủ được tất cả, là người biết thương mình.

Người như thế luôn sống trong thế bình an, giống như kẻ đang ngồi yên ở chỗ gò cao, nhìn mọi thứ qua lại trước mắt mà vẫn bất động.

Trong huynh đệ chúng ta, ít nhiều cũng hưởng được đôi chút pháp vị rồi.

Nhưng làm sao bồi dưỡng, phát triển cho nó được rộng rãi, lớn lao hơn nữa mới tốt.

Điều đó còn tùy thuộc vào hoàn cảnh, điều kiện, sự tu tập của từng người.

Ở đây điều thứ nhất là không dính mắc mà thường biết, chớ không phải không ngơ, không biết gì.

Như Hòa thượng dạy, người tu thiền các giác quan rất sáng suốt bén nhạy, không một trở ngại nào làm mờ tối các giác quan.

Nghĩa là đối duyên xúc cảnh, chúng ta không bị bất cứ một cảnh duyên nào kéo lôi.

Mắt vẫn thấy các sắc tượng mà không chạy theo bất cứ một sắc tượng nào.

Và ngược lại không một sắc tượng nào làm lầm, kéo lôi được sự tỉnh giác của chúng ta.

Đó là hiện tướng của người hưởng được pháp vị.

Thực sự khi chúng ta có công phu tu hành sâu sắc, những dấy niệm lăng xăng giảm thiểu, chắc chắn mùi vị an lạc hiện tiền.

Những giây phút ấy thống khoái đặc biệt và thời gian đó chúng ta không thể nào nói ra hoặc tính được.

Như buổi sáng ta ngồi thiền một tiếng đồng hồ không ngủ gục, không đói bụng, không có gì bức xúc, chúng ta thấy rất khinh an. Còn ngồi thiền mà mọi việc từ sáng tới chiều giải quyết chưa rồi, bây giờ ngồi đó nhớ lại, thân thể giống như đang ngồi trên sóng biển, hoặc trên lưng tuấn mã vậy.

Nó nhồi mình hết cái này tới cái kia, hớ một chút nó dẫn mình đi mất.

Quả thực pháp vị mình không nếm được.

Cho nên một tiếng đồng hồ với công phu sâu sắc sẽ nếm được pháp vị không thể tính kể.

Dù cho chúng ta xuất gia mấy mươi năm mà trong công phu tu hành, kiểm điểm lại thấy bị mất mình thì biết chưa hưởng được một chút pháp vị nào hết.

Đó là những dẫn dắt bình thường trong tư tưởng dấy niệm, không có gì hiện thực cả, huống là những cảnh vức, những sự kiện hiện thực trước mắt, liệu xem mình có làm chủ được không?

Do đó chúng ta có thể trả lời một cách dứt khoát về việc sanh tử của chính mình, bằng cách nhìn vào hiện tại ngay bây giờ mình có làm chủ được hay không?

Mọi dấy niệm chúng ta có làm chủ được không?

Những vọng tưởng điên đảo có dừng được không?

Nếu ta có năng lực, có công phu dừng được nó thì con đường luân hồi sanh tử có thể dừng được.

Còn kiểm lại hiện tại nếu chúng ta buông lỏng, cứ bị kéo lôi thì không có gì bảo đảm cả.

Khi chới với không còn đủ hơi thở để sống, ta mới thấy không có phép mầu nào, thần dụng nào cứu gỡ được mình bằng pháp vị.

Cho nên pháp vị là sức mạnh, là nội lực, là công phu tu hành thông qua định tuệ của chúng ta, chớ không có gì khác.

Hiểu thế rồi chúng ta khỏi đợi chờ, khỏi mong cầu.

Nếu làm điều tốt thì sẽ có những người tốt hỗ trợ cho ta, nếu làm điều tăm tối thì ma mị sẽ đến thúc bách sau lưng ta.

Là những người con Phật, nắm chắc luật nhân quả và có công phu tu hành, chúng ta kiểm lại thấy rõ ràng, nếu tâm ta chân chính, công phu tu học đúng phương pháp thì nhất định sẽ không bị rơi lạc vào ma mị nên ta không sợ hãi chúng.

Điều mà ta sợ là những dấy niệm ta không làm chủ được.

Bởi khi ta lên sáu bảy mươi tuổi thì mạng sống không có gì bảo đảm, có thể duyên kết thúc bất cứ lúc nào, không biết được.

Do đó nếu không chuẩn bị, không có pháp vị thì thật đáng sợ.

Hưởng được pháp vị cũng như có pháp ấn trong tay nải, không còn gì để sợ nữa.