Thứ bảy, 29/11/2025, 09:09 AM

Quán ba cõi để thấy rõ tất cả đều vô thường

Pháp Nhật

Phải quán ba cõi để sanh tâm nhàm lìa. Bởi vì nếu chưa thấy rõ bản chất của cõi Dục, cõi Sắc và cõi Vô sắc, ta sẽ còn đuổi theo những cái bóng được tô vẽ bằng ước mơ và khát vọng của chính mình.

Con người sinh trong cõi Dục, tưởng rằng chỉ cần thỏa mãn vài mong muốn là đủ hạnh phúc; nhưng càng chạy theo thì càng khát, càng nếm trải thì càng hao tổn, giống như người uống nước biển mà càng uống càng khô cổ. Còn cõi Sắc nơi tưởng như thanh tịnh hơn lại trói buộc bằng chính những niềm vui vi tế, khiến tâm an trú trong sự tinh tế mà không chịu vượt thoát. Ngay cả cõi Vô sắc, nơi không còn hình tướng, vẫn còn dấu vết của một cái “ta” tinh tế như làn khói cuối cùng chưa tan. Dù ở tầng trời nào, nếu chưa phá được gốc vô minh thì vẫn là trong vòng sanh diệt, vẫn còn luân hồi.

Để trân quý cuộc sống hãy tu quán vô thường

Quán ba cõi để thấy rõ tất cả đều vô thường 1 — Ảnh minh họa.

Quán ba cõ để thấy rõ rằng tất cả đều vô thường, đều không thật, đều không thể nương tựa lâu dài. Khi cái thấy ấy chín muồi, tâm tự nhiên sinh nhàm lìa. Không phải vì chán nản, không phải vì bi quan, mà vì đã thấy chân tướng của chúng: thấy niềm vui của ba cõi chỉ là hoa đốm giữa hư không, thấy nỗi khổ chỉ là những cơn sóng nổi lên rồi tan đi. Và khi đã thấm sâu vào tâm hành giả rằng tất cả đều rốt ráo không thể bám víu, thì mới có thể quay đầu, bước thật sự lên con đường giải thoát.

Sau khi quán chiếu và nhàm lìa, bước kế tiếp là gần gũi bạn lành để cầu đường giải thoát. Một đời người khó nhất không phải là làm việc lớn, mà là gặp được đúng người. Đúng người trong đạo Phật gọi là thiện tri thức, người có thể soi sáng cho ta, nâng ta dậy, khuyến tấn ta đúng lúc, và khi cần thì chỉ rõ những mê lầm mà không phán xét, không khiến ta thối chí.

Khi ta tìm đến bạn lành, là ta tìm đến một trí tuệ từng trải, một trái tim đã đi qua đêm tối vô minh và hiểu rõ từng bước của con đường. Có bạn lành, hành giả không sợ lạc lối giữa những ngọn gió tà kiến; không sợ thối thất khi gặp sầu đau; không sợ kiêu mạn khi đạt chút hỷ lạc ban đầu. Có bạn lành, mỗi lời nói là một hạt giống, mỗi sự hiện diện là một ngọn lửa nhỏ duy trì chí nguyện thoát ly sinh tử.

Và rồi, từ việc quán ba cõi để nhàm lìa, từ việc gần gũi bạn lành để cầu đạo, hành giả như người vừa tỉnh sau giấc mộng rất dài. Trời đất vẫn thế, cuộc đời vẫn thế, nhưng cái thấy đã thay đổi. Khi cái thấy thay đổi, mọi bước đi đều đổi theo. Từ đây, con đường giải thoát không còn xa; nó nằm ngay trong từng hơi thở tỉnh thức, từng khoảnh khắc buông bỏ, từng bàn chân bước ra khỏi bóng tối của chính mình.

Đó là khởi điểm của một hành trình lớn, hành trình mà Đức Phật đã đi trọn, và chúng ta đang tiếp nối từng bước, từng bước, không vội, không sợ hãi, nhưng quyết lòng hướng về ánh sáng.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Chính ta phải được an lành, giải thoát trước, sau mới mong cầu cho thân nhân, bạn hữu, người khác và tất cả chúng sanh được sức khỏe, bình an, hạnh phúc hay siêu thoát.

Chánh niệm tức là giải thoát

Phật giáo thường thức

08:30 29/11/2025

Hiện nay Chánh niệm hay được dịch là mindfulness, là sự rõ biết tập trung vào khoảnh khắc hiện tại một cách có ý thức và không phán xét phản ứng, thay vì đắm chìm trong quá khứ hoặc lo lắng về tương lai. Nó là trạng thái nhận thức toàn diện đầy đủ về suy nghĩ, cảm xúc và môi trường xung quanh mình.