Lời Ban Biên tập

Kinh Phật là một tạng trong Tam tạng Thánh điển, gồm kinh - luật - luận. Trong loạt bài "Sự diệu dụng của kinh Phật", khởi đăng từ ngày 1/1/2025, Ban Biên tập mong muốn giúp quý bạn đọc hiểu rõ hơn về hệ thống kinh tạng Bắc truyền, Nam truyền, những công năng, diệu dụng khi tụng đọc, ứng dụng vào đời sống; sự mầu nhiệm của tâm kinh, tụng kinh Pali/ Nguyên thủy khó không; ấn tống kinh sách và giá trị...

Kính mời quý vị cùng theo dõi loạt bài này và có chia sẻ, góp ý, lan tỏa nếu thấy lợi lạc cho tự thân cũng như người hữu duyên.

Tụng kinh Phật là phương pháp tu hành cần thiết của Phật giáo đối với cả người tu hành lẫn cư sĩ Phật tử. Người nào quy y Tam Bảo xưng là Phật tử mà hàng ngày không tụng kinh lễ Phật, niệm Phật thì xem như chưa phải Phật tử đúng nghĩa. Nhưng tụng kinh như thế nào là đúng Pháp để mang lại ý nghĩa và giá trị lợi lạc trong đời sống hiện tại thì không phải ai cũng hiểu rõ.

Hãy cùng chúng tôi tham vấn Đại đức Thích Quảng Tịnh về vấn đề này, chúng tôi tin rằng những phúc đáp trí tuệ và sâu sắc của Thầy sẽ giúp ích cho Phật tử tăng trưởng tín tâm và tinh tấn hơn trong việc thực hành chánh Pháp nói chung và đọc tụng kinh điển nói riêng.

PV: Tụng kinh có công năng (giá trị cốt yếu quan trọng nhất của việc tụng đọc kinh điển) như thế nào thưa Đại đức?

Đại đức Thích Quảng Tịnh: Công năng thứ nhất: Tăng trưởng trí tuệ, tụng kinh (hay đọc kinh, trì kinh) trước hết là nhằm thấu hiểu, ghi nhớ và hành trì lời dạy của Đức Phật. Thông qua việc đọc tụng kinh, những lời dạy về chân lý, đạo đức của Phật sẽ có cơ hội tưới tẩm, thẩm thấu vào tâm hành giả, dần dần đồng nhất với tâm tư, ý niệm của hành giả.

Công năng thứ hai: Tăng trưởng phước báo, đọc tụng kinh còn là hoạt động phổ biến hầu hết hành giả tu tập Phật giáo. Kinh là những lời dạy của Phật được lưu truyền biên chép lại, do đó có công năng siêu việt, giúp người hành trì tăng trưởng phước báo, tiêu dần tội chướng và dễ thành tựu được những ước nguyện của mình.

Trong kinh điển Đại thừa, thường có chi tiết các vị Thiên long, thiện thần, quỷ vương đối trước đức Phật, phát nguyện hộ trì, giúp đỡ, bảo hộ cho người đọc tụng kinh điển. Đây là do uy lực của Phật, khiến cho những lời Ngài nói ra có năng lực đặc biệt, và cũng do uy thần của Ngài, khiến cho chư vị Thiện thần ủng hộ.

PV: Thưa Đại đức, người đọc tụng kinh điển phải có tâm thế như thế nào để việc tụng đọc thật sự có ý nghĩa?

Đại đức Thích Quảng Tịnh: Đọc tụng kinh không phải là đọc tụng cho Phật nghe, không phải để trả bài cho Phật. Nếu bị ép buộc phải đọc tụng, phiền não tất sanh, sẽ không có công đức.

Đọc tụng kinh, cũng không phải làm cho xong, cho đạt chỉ tiêu, hay cố tình khiến cho người khác biết sự tụng đọc của mình, dễ rơi vào khoe khoang, ngã mạn.

Xưa có 1 vị nhân sĩ mộ Phật đến gặp ngài Huệ Năng khoe khoang rằng: "Tôi đã đọc tụng 6000 bộ Pháp Hoa", liền bị Tổ quở trách: "Ông đọc tụng kinh, không chuyển được kinh và lại bị kinh chuyển (Nghĩa là đọc kinh, không chuyển hoá tâm mình theo lời kinh dạy, mà lại để cho tâm lý ỷ lại, bám chấp, thành tích của việc tụng kinh tác động tâm mình)".

Do vậy, để có lợi lạc nhất, người đọc tụng kinh hãy xem kinh như một tấm bản đồ, có công năng chỉ dẫn cho mình trên lộ trình đi đến bờ giải thoát giác ngộ, như một món ăn ngon để thưởng thức, để no lòng (thức ăn của tâm), xem kinh như một đối tượng để tôn thờ, lễ bái và học hỏi.

PV: Được biết, tụng đọc kinh điển giúp ích trong việc chuyển hóa thân tâm, tuy nhiên lại có nhiều trường hợp người Phật tử phát tâm trì giới, tụng kinh thì phát chướng duyên trong cuộc sống, chướng duyên bệnh tật, rồi lại lung lay niềm tin của mình. Mong Đại đức giải thích và cho lời khuyên về vấn đề này?

Đại đức Thích Quảng Tịnh: Đọc tụng kinh hay bất cứ hoạt động tu học nào, nếu đúng sẽ cho ra kết quả đúng. Nếu chỉ làm hình thức, mà sai nội dung, kết quả nhất định sẽ không theo ý nguyện.

Có một vài quan niệm về "đổ nghiệp vì tụng kinh", đó là quan niệm lệch lạc, tà kiến và phi nhân quả. Nghiệp kia từ đâu mà đổ ra? Có phải do mình tích tập lâu đời, đến khi nhân duyên hội ngộ, quả sẽ mặc nhiên hiện khởi không?

Cũng giống như quan niệm, "đi khám sức khoẻ định kỳ, bệnh tật vì vậy mà phát sinh", là một quan niệm sai lệch, thậm chí cực đoan. Dĩ nhiên, trên lộ trình tu tập, ta sẽ bước đi ngày một xa hơn trên con đường đó, như người leo núi, càng lên cao, sức ì của thói quen, sức nặng của chính thân mình là một vật cản, ta sẽ thấy nặng nhọc khó khăn hơn, chướng ngại vật sẽ cao hơn, khó hơn. Thi vào đại học, tốt nghiệp đại học đương nhiên sẽ khó hơn thi cấp 1, cấp 2, nhưng đây là điều kiện bắt buộc và đương nhiên.

Sự khó khăn và vượt qua khó khăn là hành trình của người tiến bộ để đi lên. Sự dễ dàng, buông xuôi, trôi theo dòng nước chỉ là việc của người chết mà thôi. Do vậy, nếu có khó khăn, chướng ngại, hãy xem đó là dấu hiệu của người tu đúng, đang leo ngày càng cao trên ngọn núi Niết bàn, giải thoát.

PV: Tụng kinh diệt trừ yêu ma hay chuyển hóa tâm ma, thưa Đại đức?

Đại đức Thích Quảng Tịnh: Diệt trừ cũng là chuyển hoá. Ma có hai loại ma, ma bên trong và bên ngoài, gọi là nội ma và ngoại chướng, nhưng thật ra, yêu ma quỷ quái gì chủ yếu cũng từ trong tâm mà biểu hiện ra.

Nếu gặp cảnh khó khăn bên ngoài, nhưng tâm ta thiện lành, bình an, chánh niệm thì cũng đều có cách khắc phục, giáo lý Tịnh độ gọi là "tự tánh Di Đà, duy tâm Tịnh độ".

Ngay khi tâm tịnh thì cõi đất sẽ tự nhiên thanh tịnh. Hàng ma diệt yêu trong phim Tây Du Ký ta thường xem, là một sự nhân cách hoá, cụ thể hoá quá trình điều phục tâm.

Trong 10 tôn hiệu của đức Phật, có một danh hiệu là "Điều ngự sư", nghĩa là bậc thầy về điều phục và chế ngự tâm ma bên trong mình.

Là Phật tử, ai cũng phải nỗ lực để trở thành "Điều ngự tử", nghĩa là người con, người học trò xuất sắc của Người trong việc điều phục và chế ngự tâm ma bên trong mình.

Xin tri ân công đức của Đại đức.