450
Tâm rộng, cảnh rộng
Có những lúc ta cảm thấy cuộc đời quá chật hẹp, nơi đâu cũng vướng bận, bước đi nào cũng đầy ràng buộc.
Nhưng kỳ thực, cảnh đời vốn vô thường, chẳng rộng cũng chẳng hẹp; rộng hay hẹp là do tâm ta. Như lời Trưởng lão Hòa thượng Thích Quang Đạo: “Tâm rộng, cảnh rộng” -ngắn gọn mà soi chiếu cả một phương pháp tu tập và sống an lạc.
Tâm hẹp thì cảnh chật. Khi ta để lòng mình chất đầy tham lam, sân hận, ích kỷ, ganh ghét, thì bất cứ điều gì trước mắt cũng trở thành phiền não. Thấy người thành công hơn thì lòng đố kỵ nổi lên. Nghe một câu trái ý thì đã sinh sân giận. Sống trong ngôi nhà rộng vẫn cảm thấy tù túng, bước giữa phố xá đông vui vẫn thấy cô đơn. Tâm càng chật hẹp, cảnh giới càng nhỏ nhoi. Đời sống lúc nào cũng chỉ là vòng xoáy của so sánh và bất mãn.
Ngược lại, khi tâm mở ra, cảnh vật cũng rộng mở. Người có tâm rộng biết buông bỏ những chấp trước, biết cảm thông cho người khác, biết mỉm cười trước nghịch cảnh. Họ nhìn thấy niềm vui trong những điều bình dị, tìm được sự an lạc ngay giữa khó khăn. Một căn phòng nhỏ cũng có thể trở thành chốn bình yên. Một bữa cơm đạm bạc cũng đầy đủ hạnh phúc. Chính tâm rộng đã biến mọi cảnh đời thành nơi nuôi dưỡng tình thương và trí tuệ.
Tâm rộng không phải là điều gì xa xôi, mà là khả năng dung chứa. Dung chứa lỗi lầm của người khác, dung chứa những khác biệt trong đời sống, dung chứa cả những khổ đau và bất toàn. Khi tâm biết dung chứa, ta không còn dễ dàng bị tổn thương bởi những va chạm vụn vặt. Người chê ta, đó chỉ là gió thoảng. Người khen ta, cũng chỉ là mây bay. Cảnh trước mắt là pháp, giúp ta luyện tâm vững chãi hơn.
Phật dạy: “Tất cả pháp đều từ tâm sinh”. Tâm là gốc của khổ đau, cũng là gốc của an lạc. Nếu tâm hẹp, ta sống giữa thiên đường cũng thấy bất như ý. Nếu tâm rộng, giữa cõi khổ đau vẫn tìm thấy nụ cười. Cho nên, mở rộng tâm không phải là chạy đi tìm cảnh mới, mà là chuyển hóa chính mình.
Trong thực tập, mở rộng tâm có thể bắt đầu từ những việc rất nhỏ. Tập lắng nghe người khác thay vì chỉ nói phần mình. Tập chúc phúc cho người thay vì ganh tỵ. Tập buông bỏ một lời hơn thua, một cơn giận dữ. Tập nhìn người khuyết điểm bằng con mắt cảm thông, tập nhìn nghịch cảnh như cơ hội rèn luyện. Mỗi lần như thế là một lần tâm được nới rộng.
Người có tâm rộng không chỉ thấy cảnh giới rộng hơn cho chính mình, mà còn làm cảnh giới chung thêm rộng. Một gia đình có người biết bao dung thì gia đình ấy ít cãi vã, nhiều tiếng cười. Một tập thể có người biết lắng nghe thì tập thể ấy ít xung đột, nhiều hợp tác. Một xã hội có nhiều người tâm rộng thì xã hội ấy bớt hằn học, thêm an lành.
Như vậy, “tâm rộng, cảnh rộng” không chỉ là một lời dạy, mà còn là một phương châm sống. Mở rộng tâm không có nghĩa là phó mặc tất cả, mà là giữ trí tuệ sáng suốt để thấy mọi sự đúng như thật. Mọi được mất, hơn thua, thành bại… đều chỉ như bóng mây trên bầu trời. Điều còn lại quan trọng nhất là giữ cho tâm mình không bị nhốt trong sự chật hẹp của tham - sân - si.
Khi ta học được cách mở rộng tâm, tự nhiên cảnh giới đời sống sẽ thay đổi. Không gian không còn bị giới hạn bởi tường nhà, thời gian không còn bị đè nặng bởi quá khứ hay tương lai. Ta bước đi đâu cũng thấy bình an, gặp ai cũng có thể mỉm cười. Lúc ấy, cảnh đời trở thành mênh mông như bầu trời, tâm ta thong dong như cánh chim bay.
“Tâm rộng, cảnh rộng” - đó vừa là lời nhắc nhở, vừa là con đường thực tập để mỗi chúng ta học cách sống an vui giữa cuộc đời đầy biến động. Bởi rốt cuộc, thế giới bên ngoài chính là tấm gương phản chiếu thế giới bên trong.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Lợi ích sức khỏe không ngờ khi uống đậu đen lá dứa thường xuyên
Sống an vui
04:50 21/11/2025
Uống đậu đen lá dứa thường xuyên có thể hỗ trợ giảm cân, ổn định đường huyết và thải độc gan…
Cách nhận biết dầu ăn kém chất lượng cực đơn giản
Sống an vui
05:09 20/11/2025
Dầu ăn giả, kém chất lượng trên thị trường có thể gây ra nhiều nguy hại sức khỏe, vậy làm thế nào để phân biệt dầu ăn kém chất lượng và dầu ăn nguyên chất?
Đối diện cái chết không sợ hãi
Sống an vui
09:09 19/11/2025
Chết là sự kiện duy nhất chắc chắn sẽ xảy ra trong đời nhưng lại là việc mà con người ít được chuẩn bị nhất. Con người lập kế hoạch và sửa soạn cho vô số sự việc khác nhau – thi cử, hôn nhân, giao dịch kinh doanh, xây dựng nhà cửa… – mặc dù chẳng bao giờ người ta có thể biết chắc rằng những kế hoạch ấy có trở thành hiện thực đúng như mong muốn của họ hay không. Cái chết thì khác, nó có thể đến vào bất cứ giờ phút nào, sớm hay muộn.
Tập thở, tập an
Sống an vui
08:10 19/11/2025
Có những ngày ta bước ra khỏi nhà với đôi vai nặng trĩu, thấy phố xá đông mà lòng mình lại chật hẹp.
Xem thêm
