450
Thực hành quán sát khi bị bệnh
Do nhiều nguyên nhân như nghiệp, tâm, thời tiết, thực phẩm… mà các đại yếu tố trong thân có sự rối loạn, khiến những cảm thọ đau đớn mạnh mẽ phát sinh.
Cần hiểu rõ ràng rằng: cảm thọ không phải là người, không phải là chúng sinh, không phải nam hay nữ, không phải thịt, da, gân, xương, máu, mồ hôi, nước bọt, hay hơi thở.
Cảm thọ chỉ là sự biểu hiện đặc biệt của bốn đại mà thôi.
Khi đã hiểu và tin chắc như vậy, hãy đặt tâm ở một điểm (nếu đặt tại vùng ngực thì càng tốt) và quán sát.
Khi đó, ta sẽ tự nhiên biết được cảm thọ khắp toàn thân.
Nếu chỉ chăm chú vào một điểm đau riêng lẻ thì sẽ khó chịu hơn. Cảm thọ thường đi kèm với ý niệm phân biệt như “đau chân”, “nhức đầu”… nếu để ý niệm chen vào thì cảm giác sẽ tệ hơn.
Vì vậy, đừng để ý đến ý niệm phân biệt, chỉ nên bao quát toàn bộ cảm thọ trong thân mà quán sát.
Hãy bỏ qua sự chú tâm vào cơn đau khó chịu, mà chỉ tập trung nhận ra những đặc tính vô thường của cảm thọ - những cảm giác nhỏ bé, vi tế, chốc chốc sinh rồi diệt.
Khi thường xuyên quán sát như vậy, đó gọi là thọ niệm xứ.
Khi sự quán sát này thuần thục, ta sẽ thấy rõ ràng cảm thọ khởi lên đúng như bản chất của nó. Lâu dần, tâm sẽ định tĩnh, không còn cảm nhận thân xác rõ ràng, mà chỉ biết cảm thọ một cách thuần túy.
Khi định mạnh, ta thấy cảm thọ rõ hơn nữa. Lúc ấy, không còn nhận biết về hình tướng của thân thể, mà chỉ còn an trú trong vô tướng định, vô nguyện định, và không tánh định, với đối tượng là cảm thọ - đây gọi là tuệ do tu tập (bhāvanāmaya ñāṇa).
(Khái niệm:
. Vô tướng: dứt sạch mọi hình tướng, dấu hiệu.
. Vô nguyện: dứt sạch mọi mong cầu, ý hướng của tham ái.
. Không tánh: thấy rõ hoàn toàn rỗng không, không còn chấp ngã)
Khi tuệ này đang vận hành mà định lực giảm, sự nhận biết về các bộ phận thân thể sẽ trở lại - nhưng đừng để mất sự chú tâm vào cảm thọ.
Dùng thuốc men, thực phẩm cần thiết, rồi tiếp tục quán cảm thọ.
Không lâu sau, tâm lại an trú trong định vô nguyện. Nếu đủ nhân duyên, có thể chứng đắc đạo quả.
Người đã từng chứng đạo quả, khi bệnh có thể ấn định thời gian quán cảm thọ. Trong khi quán, tâm quả sanh lên liên tục, và có thể trực tiếp chứng nghiệm Niết-bàn.
Khi định tan, tâm trở lại bình thường, rồi tiếp tục quán cho đến khi khổ đau lắng dịu.
Người biết quán thọ, dù bệnh nặng cũng cảm thấy như bình thường; chỉ người chăm sóc mới biết họ đang chịu đựng cơn đau dữ dội.
Khi thân suy kiệt, họ vẫn an nhiên, không cần trò chuyện. Và nếu sắp lâm chung, có thể thấy trước cảnh giới tốt đẹp như cõi trời, cung điện, khiến nét mặt rạng rỡ.
Có người còn kể lại cho người khác nghe những gì họ thấy, rồi mới từ giã cõi đời.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Cách nhận biết dầu ăn kém chất lượng cực đơn giản
Sống an vui
05:09 20/11/2025
Dầu ăn giả, kém chất lượng trên thị trường có thể gây ra nhiều nguy hại sức khỏe, vậy làm thế nào để phân biệt dầu ăn kém chất lượng và dầu ăn nguyên chất?
Đối diện cái chết không sợ hãi
Sống an vui
09:09 19/11/2025
Chết là sự kiện duy nhất chắc chắn sẽ xảy ra trong đời nhưng lại là việc mà con người ít được chuẩn bị nhất. Con người lập kế hoạch và sửa soạn cho vô số sự việc khác nhau – thi cử, hôn nhân, giao dịch kinh doanh, xây dựng nhà cửa… – mặc dù chẳng bao giờ người ta có thể biết chắc rằng những kế hoạch ấy có trở thành hiện thực đúng như mong muốn của họ hay không. Cái chết thì khác, nó có thể đến vào bất cứ giờ phút nào, sớm hay muộn.
Tập thở, tập an
Sống an vui
08:10 19/11/2025
Có những ngày ta bước ra khỏi nhà với đôi vai nặng trĩu, thấy phố xá đông mà lòng mình lại chật hẹp.
Lợi ích khi ăn lá đu đủ
Sống an vui
05:15 19/11/2025
Lá đu đủ có khả năng tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa và điều hòa lượng đường trong máu.
Xem thêm
