1. Một buổi sáng, dòng tựa đề “Ước mơ và giấc mơ” của anh thu hút sự chú ý của tôi.

Anh chia sẻ về một buổi trò chuyện vu vơ cùng với vợ về ước mơ nghề nghiệp của hai người. Kiếp này anh chưa đủ duyên bước vào nghề giáo, nên anh mong ước mơ này sẽ thành hiện thực  ở một kiếp sau. Rồi anh mang theo ước mơ đó đi vào giấc ngủ. Trong giấc mơ, anh được làm một ông giáo tiểu học dạy đám học trò nhỏ hiền lành chất phác ở một quận lỵ xa xôi nào đó ở Việt Nam.

Tôi dừng lại rất lâu ở những dòng chia sẻ đó. Sau mấy chục năm rời đất nước, anh đang cùng gia đình sống êm đềm trong “giấc mơ Mỹ” mà bao người nhọc lòng đuổi bắt, vậy thì nhân duyên gì khiến anh ấp ủ một ước mơ mà người đời nghe qua cũng thấy là nhỏ bé? Tôi đang đi trên con đường anh mơ ước cho một kiếp lai sinh, và tôi luôn kính trọng những người giáo có tinh thần lặng thầm phụng sự. Sáng hôm nay, tôi vô cùng cảm khái trước ước mơ của anh được dạy dỗ học trò không phân biệt thấp cao, không nề hà cách trở.

2. Tôi dừng xe chờ đèn đỏ ở một ngã tư, ánh mắt vô tình bắt gặp một người đàn ông trung niên quần áo dãi dầu đang hối hả rút cạn tiền trong ví để mua hết mấy tập vé số cho kịp giờ xổ cuối chiều. Tôi thoáng thấy những gam màu hạnh phúc lấp lánh trong hai hố mắt hõm sâu. Tôi nghe âm hưởng phấn chấn trong mấy câu nói anh thả rớt dọc đường gió bụi, “Biết đâu trời thương cho tui trúng thì mua cái nhà bự chà bá rồi ăn chơi tẹt ga cho đáng một đời, đúng chớ bà con?”.

Tôi nhìn anh rồi suy tư về ước nguyện của anh, một mẫu số chung cho những người đầu tư vào hy vọng và nâng niu ảo vọng về một tổ hợp 6 con số là tặng phẩm của ông trời dành riêng cho mình.

Trong dòng trôi của thất tình lục dục giữa muôn nẻo nhân sinh, càng lao mình vào ảo vọng và thụ hưởng, những vọng tưởng phiền não sẽ càng lấn át niềm an vui.

Tự nhiên tôi nghĩ bâng quơ giá như trong ước mơ của anh có lời phát tâm dành nửa khoản trúng số cho những ai khó nghèo cơ nhỡ, rồi mua cái nhà cho có chỗ đi về, rồi ăn có nơi và chơi tùy chỗ.

3. Ngày con tôi chọn lối vào đại học trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, tôi ngồi bên lặng yên nhìn con lựa chọn một hướng đi cho cuộc đời mình.

Đã nhiều lần tôi xót xa khi đọc tin về tình cảnh nông dân nước mình phải đổ bỏ sản phẩm vì giá thu mua không bù đủ công thu hoạch, nên lòng tôi ước ao con mình sẽ chọn ngành công nghệ thực phẩm để có thể góp chút công sức bé mọn phụ bà con. Khi ngòi bút của con tôi khoanh vào ngành hóa học, tôi vẫn điềm nhiên mỉm cười và nói với con, “có rất nhiều con đường dẫn đến cùng một đích, mẹ chỉ mong con hiểu rõ căn bản ‘duy tuệ thị nghiệp’ để bước vào đời.”

Hành trình 4 năm đại học của con tôi phần lớn là những ngày dài chuẩn bị mẫu, đo lường số liệu rồi súc rửa dụng cụ trong phòng thí nghiệm, loay hoay tìm một hướng đi theo hướng vật liệu xanh.

Một kiếp người ngắn ngủi, một người mẹ như tôi chỉ ước nguyện con mình đóng góp được một công trình giúp nước nhà tụt hạng trong nhóm các nước xả rác thải nhựa ra môi trường.

Từng ngày tôi bên con, từng lời động viên đều nhắc con hãy vì sự nghiệp chung mà bền chí, còn ước nguyện có thành toàn hay không còn cần đến vô vàn nhân duyên khác.

4. Năm này qua năm khác, tôi viết những lá thư giới thiệu cho sinh viên của tôi ứng tuyển vào các chương trình học bổng trong nước và quốc tế. Công việc đó cũng góp phần giúp một số em chạm tay vào những ước mơ xa xôi và đem lại cho tôi một niềm vui thầm lặng.

Một lần nọ, một sinh viên đã từng đạt học bổng lại đến nhờ tôi viết thư giới thiệu đến một tổ chức khác, tôi vui vẻ nhận lời. Em đáp ứng đủ các điều kiện, ngoại trừ một yêu cầu nếu hoàn cảnh không khó khăn thì ứng viên nên nhường cho người khác.

Tôi suy nghĩ cách nói để em học trò của tôi hiểu về trách nhiệm xã hội của các tổ chức trao học bổng và của các ứng viên. Em học trò của tôi có thể tỏa sáng bằng năng lực để tìm những cơ hội khác, và em nên dành cơ hội này để các bạn khác có thêm phương tiện bước vào đời.

Tôi mong học trò của tôi thành tựu, nhưng điều tôi mong mỏi nhiều hơn là học trò của tôi biết hướng đến tình nhân ái, để các em có thể góp sức chung tay vì những thành tựu khác quanh mình. Tôi rất vui khi em học trò của tôi hoan hỉ bước lui cho bạn mình bước tới.   

Ngẫm nghĩ

Paulo Coelho, tác giả của cuốn sách Nhà giả kim nổi tiếng thế giới có một phát biểu được trích dẫn rất phổ biến, “Khi ta ước ao một điều gì thì vũ trụ sẽ hợp sức giúp nó thành toàn”. Tuy nhiên, câu nói đó nên được hiểu đúng với một điều kiện kèm theo, rằng luật vũ trụ chỉ áp dụng cho những ước ao vì đại nguyện hướng đến lợi ích của quần sinh chứ không vì những mưu cầu cá nhân ích kỷ.

Trong kinh Hoa Nghiêm của Phật giáo có “Tứ hoằng thệ nguyện” như sau:

Chúng sanh vô biên thệ nguyện độ

Phiền não vô tận thệ nguyện đoạn

Pháp môn vô lượng thệ nguyện học

Phật đạo vô thượng thệ nguyện thành.

Chúng ta sống giữa cuộc đời, khó nhớ từ ngữ của kinh Lăng Nghiêm và chưa thể tu học rốt ráo thì chỉ cần khái lược thành 4 ý tương ứng với 4 câu chuyện nhỏ tôi chia sẻ ở phần trên: 1/ phát nguyện tinh thần phụng sự theo năng lực, 2/ bớt ham muốn cá nhân để bớt phiền não, 3/ sự học vô bờ, lấy chuyên tâm làm bến; và 4/ biết chia sẻ theo lối sống hướng thiện và từ bi.

Phật pháp trong cuộc sống có vô vàn ứng dụng, khi tâm niệm “vạn pháp đồng y”, chúng ta có thể an vui hướng Phật theo cách của riêng mình.