450
Bậc chân nhân người có tâm đức, chơn chánh
Bậc chân nhân, nói chung, là người biết mình biết người, và trên hết, biết đúng thực tế, ít nhất ở một mức độ nào đó. Quả thực, bậc chân nhân hay người tốt thực sự đóng góp rất nhiều cho xã hội và cộng đồng.
Trong Tiểu kinh Mãn nguyệt (Cūḷa Puṇṇama Sutta, M.110), Đức Phật dạy chúng Tỷ-kheo phân biệt giữa người vô đức, một người bất chánh (asappurisa): “Người bất chánh đầy đủ pháp bất chánh? Ở đây, này các Tỷ-kheo, người bất chánh bất tín, vô tàm, vô quý, nghe ít, biếng nhác, thất niệm, liệt tuệ”.
Như vậy người vô đức là người không có niềm tin, không biết xấu hổ, không biết tôn trọng, không chịu lắng nghe, lười biếng, suy nghĩ xằng bậy, thiếu trí tuệ. Và Ngài cũng khẳng định là một người bất chánh thì không biết được người khác như họ đang là, dù tốt, dù xấu, vì họ không có khả năng nhận định đúng về chính họ cũng như về người khác.
Và người có tâm đức, người chơn chánh (sappurisa) thì có khả năng nhận biết người khác nhờ những phẩm chất của họ. Những phẩm chất của người tốt, bậc chân nhân được nói đến trong Tiểu kinh Mãn nguyệt là: 1- Người đức hạnh, có tín tâm; 2- Có học thức: nghe - đọc nhiều; 3- Nhiệt tình, có lòng tự tôn; 4- Tài trí và biết tôn trọng người khác; 5- Có chánh kiến, biết phân biệt đúng sai và có khả năng suy nghĩ độc lập.
Quả thực, bậc chân nhân hay người tốt thực sự đóng góp rất nhiều cho xã hội và cộng đồng.
Khi người có tâm đức bố thí, cúng dường thì:
“Thế nào là người chơn chánh bố thí như người chơn chánh? Ở đây, này các Tỷ-kheo, người chơn chánh bố thí một cách lễ độ, bố thí với tự tay, bố thí có suy tư kỹ lưỡng, bố thí những vật cần dùng, bố thí có nghĩ đến tương lai. Như vậy, này các Tỷ-kheo, là người chơn chánh bố thí như người chơn chánh.
Này các Tỷ-kheo, người chơn chánh ấy, đầy đủ Chánh pháp như vậy, giao du với người chơn chánh như vậy, suy tư như người chơn chánh như vậy, tư lường như người chơn chánh như vậy, nói năng như người chơn chánh như vậy, hành động như người chơn chánh như vậy, có chánh kiến như người như người chơn chánh như vậy, bố thí như người chơn chánh như vậy, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào cảnh giới của những người chơn chánh. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là cảnh giới của những người chơn chánh? Ðại tánh của chư Thiên hay đại tánh của loài Người”.
Là người xuất gia thì bậc chân nhân có những tư cách hơn người tầm thường như được nói trong kinh Chân nhân (M.113) là người hiểu đúng mục đích của đời sống xuất gia, sống đời thánh thiện và không đồng hóa mình với bất cứ điều gì trong thế gian, kể cả các pháp hành và chứng đạt tâm linh. Nói cách khác, đó là người tốt, thiện hữu tri thức, tuy chưa phải là Thánh. Cũng nên biết cách phân biệt như thế nào thì không phải là người tốt, còn là phàm phu tục tử.
Là cư sĩ thì bậc chân nhân là người có niềm tin sâu Tam bảo, biết bố thí, giữ giới. Trong kinh Cúng dường của bậc chân nhân (Sappurisa Dāna Sutta, A.5.148) kể đến năm phẩm chất của một bậc chân nhân khi bố thí cúng dường, đem lại lợi ích. Đó là: 1- Cho với niềm tin; 2- Cho với sự kính trọng; 3- Cho đúng thời; 4- Cho với trái tim hào hiệp; 5- Cho mà không hại mình, không hại người.
Bậc chân nhân như người lãnh đạo được miêu tả trong kinh Phúng tụng (Saṅgīti Sutta, D.33), kinh Thập thượng (Dasuttara Sutta, D.34) và kinh Dhammaññū Sutta (A.7.64) có bảy phẩm chất: 1- Người biết Pháp (giáo pháp & chân lý); 2- Người biết ý nghĩa và mục đích của pháp; 3- Người biết chính mình (bản chất của bản ngã); 4- Người biết chừng mực; 5- Người biết thời gian thích hợp; 6-Người biết hội chúng (biết mình đang ở trong hội nào); 7-Người biết những khác biệt giữa các cá nhân.
Bậc chân nhân, nói chung, là người biết mình biết người, và trên hết, biết đúng thực tế, ít nhất ở một mức độ nào đó. Quả thực, bậc chân nhân hay người tốt thực sự đóng góp rất nhiều cho xã hội và cộng đồng. Ngay cả khi chưa giác ngộ, bậc chân nhân cũng mang lại nhiều lợi ích cho nhân sinh và xã hội, còn khi đã giác ngộ rồi thì những lợi ích và điều tốt đẹp mà người như vậy mang đến còn nhiều hơn, vĩ đại hơn.
TKN Pháp Hỷ - Dhammananda
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Muốn tâm thanh tịnh thì hãy niệm Phật
Kiến thức
11:15 20/11/2025
Người đời phần nhiều không tin pháp môn niệm Phật, nói một câu niệm Phật thì tác dụng chỗ nào? Không biết một câu A Di Ðà Phật có thần lực không thể nghĩ bàn, trị được hết thảy tâm bệnh phiền não.
12 lời nguyện của Phật Dược Sư
Kiến thức
12:29 19/11/2025
Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.
Hạnh nguyện và năng lực gia trì của đức Phật Dược Sư
Kiến thức
10:50 19/11/2025
Hôm nay, nhân ngày kỷ niệm vía đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai, chúng tôi xin nói về mười hai hạnh nguyện của Ngài. Đức Phật Dược Sư còn có tên là Đại Y Vương Phật, Ngài là vị giáo chủ cõi Tịnh Lưu Ly ở phương Đông.
Học Phật, hiểu Phật, làm theo Phật
Kiến thức
07:08 18/11/2025
Phật khuyên chúng ta cần cẩn trọng, bĩnh tĩnh, sáng suốt để giải quyết từng việc thích hợp nhất. Đó chính là thể hiện yếu lý của pháp quy y Phật là phát huy trí tuệ.
Xem thêm
