HỎI: Kính bạch Hoà thượng! Nhà Phật nói “Tướng tùy tâm chuyển.” Hoà thượng lại nói: “Chúng con mỗi người có thể dựa vào tướng mạo để đối chiếu công phu tu tập của chính mình”.

Vậy con xin hỏi Hoà thượng: Người tu hành tướng mạo không được đẹp có phải do công phu tu tập của họ bị sai lệch không?

ĐÁP: Không nhất định như thế. Bởi vì tướng mạo của con người có được là do ảnh hưởng và liên quan đến phước báu đời trước của họ. Từ khi sanh ra đến 40 tuổi, tướng mạo của họ tươi tốt hay xấu đẹp là do ảnh hưởng phước báu trong đời trước, từ 40 tuổi trở về sau, tướng mạo tốt hay xấu là do trách nhiệm của mình. Lời nói này nghĩa như thế nào?

Nghĩa là từ khi sanh ra đến thời gian 40 tuổi, mình làm việc thiện hoặc việc bất thiện thì nó sẽ ảnh hưởng đến tướng mạo của mình sau này. Cho nên, lúc trẻ tướng mạo xinh đẹp, cho đến về sau này tướng mạo có sự biến đổi, hoặc tốt hoặc xấu. Việc này hoàn toàn liên quan đến tâm ý, hành vi và việc làm thiện, ác của mình. Điều này hoàn toàn liên quan đến nhân quả. Phật nói, từ địa vị Bồ tát tu hành đến quả vị Phật phải mất thời gian là một trăm kiếp chuyên tu ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ đẹp. Được ba mươi hai tướng tốt và tám mươi vẻ đẹp là do gieo trồng nhân lành mới có kết quả như vậy.

Sao Phật nói thời gian dài như thế để tu tướng tốt? Đây là sự thị hiện để cho chúng ta thấy. Tâm lý chúng sanh đều muốn cho tướng mạo của mình tươi đẹp, cho nên Phật thị hiện tướng mạo đoan nghiêm, tươi đẹp, để chúng sanh biết rằng: Tướng của mình có tốt đẹp hay không là do tu các thiện nghiệp mà thành. Chúng ta hiểu được như thế thì nên tích cực tu các nhân lành, nhất định sẽ được quả báo lành !

Dung mạo song hành cùng tâm thức

Nhiều người nghĩ rằng tướng mạo bản thân là do Trời sinh, không thể thay đổi theo cách tự nhiên mà phải tác động bằng “dao kéo”. Thực tế không phải vậy, dung mạo sẽ đẹp hơn nếu tâm hồn ngày càng trong sáng và thuần thiện.

Thế nên, thay vì tốn tiền và phải chịu nhiều đau đớn của “dao kéo”, sao chúng ta không thay đổi chính tâm hồn mình? Cụm từ “tướng tùy tâm sinh” có nghĩa là vẻ bề ngoài của bạn chính là sự phản ánh những cảm xúc của bạn, và cả những suy nghĩ, hành động cũng được thể hiện ra ngoài nét mặt của bạn. “Nói một cách khác, tướng mạo của bạn sẽ cho biết trong tâm bạn có gì”. Nếu bạn vui vẻ, bạn sẽ có một diện mạo dễ chịu, ôn hòa, thoải mái, khiến người khác cảm thấy rằng cử chỉ và tướng mạo của bạn thật đẹp đẽ, dễ chịu, ngay cả khi nhìn chúng có vẻ giản dị mộc mạc hơn so với tiêu chuẩn về cái đẹp được đa số chấp nhận ngày nay. Tướng mạo sẽ cho biết trong tâm bạn có gì.

Theo truyền thuyết, xưa có một thợ thủ công rất đẹp trai đến từ tỉnh Sơn Đông. Mặc dù anh rất duyên dáng, hấp dẫn nhưng anh lại thích tạc những hình tượng ma quỷ. Những tác phẩm điêu khắc của anh vô cùng sống động, và theo thời gian, việc buôn bán của anh càng ngày càng phát đạt. Một ngày, anh nhìn vào gương và vô cùng kinh ngạc khi thấy rằng diện mạo của mình đã trở nên hung tợn và xấu xí. Anh đã đến gặp rất nhiều danh y nổi tiếng, nhưng không ai có thể giúp được anh. Chàng trai dừng lại ở một ngôi đền và kể sự tình với một người lớn tuổi.

Ông lão trả lời: “Tôi có thể giúp điều ước của anh trở thành sự thật, với điều kiện là anh hãy tạc cho tôi một số bức tượng Quán Thế Âm Bồ Tát với các dáng điệu khác nhau”. Người nghệ nhân đã đồng ý ngay lập tức và bắt đầu nghiên cứu tư tưởng và diện mạo của Quán Thế Âm Bồ Tát. Anh cũng cố gắng hết sức để thực hành theo đạo đức của Ngài như thể chính mình là Đức Quán Thế Âm vậy.

Sau sáu tháng nghiên cứu và làm việc chăm chỉ, anh đã khắc được một số bức tượng sinh động của Quán Thế Âm Bồ Tát, thể hiện lòng tốt, từ bi, khoan dung và thần thánh của Ngài. Mọi người rất ngạc nhiên trước những bức tượng sinh động giống như thật. Người nghệ nhân cũng rất ngạc nhiên khi thấy rằng tướng mạo của mình đã hoàn toàn thay đổi, giờ đây nhìn anh thật hùng dũng và oai nghiêm.

Khi chúng ta phân tích triết lý này từ quan điểm của y học cổ đại, sinh lý học và tâm lý học hiện đại, bạn có thể thấy rằng cụm từ “tướng tùy tâm sinh” này rất có lý.

Mỗi hành động và suy nghĩ mà ta có trong cuộc đời sẽ được phản ánh thông qua diện mạo của chính mình. Bất cứ điều gì bạn suy nghĩ và cảm nhận ở trong nội tâm thì chúng cũng sẽ biểu hiện ra ở ngoại hình và tính cách của bạn.

Như một kết quả tất yếu, nếu nội tâm của bạn yên bình và tĩnh lặng, bạn rất lạc quan, từ bi và ngay chính, cơ thể của bạn sẽ hoạt động một cách trơn tru, bạn sẽ có được một sức khỏe và tinh thần tốt. Điều này tự nhiên sẽ thu hút những người khác đến bên bạn. Vì tâm tính của bạn sẽ phản ánh trên nét mặt của bạn, nên tâm tính tốt chắc chắn sẽ cải thiện ngoại hình của bạn và ngược lại.

Do vậy, tướng mạo của một người sẽ thay đổi tùy theo tâm niệm thiện ác của người đó. Khi trong tâm ta thiện, hành vi của ta thiện thì sẽ ảnh hưởng đến xung quanh và lên chính tướng mạo của ta ngày một tốt hơn.

(Vậy chúng ta đã bỏ công chăm sóc cẩn thận cho tâm hồn của mình bằng cách gieo trồng các hạt giống thiện hạnh chưa ?)