10 kỷ lục được lập tại Đại lễ Vesak 2019 chùa Tam Chúc, Hà Nam

Chùa Tam Chúc ngày nay được xây dựng trên nền của chùa Tam Chúc cổ, theo các hiện vật thu thập được, các nhà khảo cổ kết luận rằng ngôi chùa cổ này đã có niên đại hơn 1000 năm. Giờ đây, trải qua bao thăng trầm của không gian và thời gian, nơi ấy chỉ còn lưu lại những cột gỗ, cột đá, xà đá bị vùi lấp.

Chùa Tam Chúc hợp với chùa Bái Đính – Ninh Bình và chùa Hương tạo nên tam giác “trục du lịch tâm linh” lớn nhất nước, thuận lợi về mặt địa lý giao thông đi lại, tiềm năng trong phát triển du lịch. Một trục đường kết nối thằng 3 điểm sẽ được xây dựng khi đó khoảng cách từ chùa Hương đến chùa Tam Chúc chỉ khoảng 20km.

Sự tích Chùa Tam Chúc - Hà Nam

Tương truyền rằng Chùa Tam Chúc gắn liền với truyền thuyết về “Tiền Lục nhạc – hậu Thất Tinh”. Theo đó, trên dãy núi nằm ở hướng Tây Nam hướng về chùa Hương có 99 ngọn núi. Trong đó có 7 ngọn núi gần với làng Tam Chúc nhất, được dân làng gọi là núi “Thất Tinh” và ngôi chùa ở đây được gọi là chùa “Thất Tinh”.

Trên 7 ngọn núi này đều xuất hiện một đốm sáng lớn tựa như 7 ngôi sao tỏa sáng như ánh hào quang. Người người thấy ánh hào quang đó kéo đến núi Thất Tinh đục đẽo, chất củi thành đống lớn và đốt nhiều ngày hòng lấy đi 7 ngôi sao. Trong 7 ngôi sao có 4 ngôi sao bị đốt nhiều nên đã mờ dần, chỉ còn lại 3 ngôi sao còn sót lại. Vì thế ngôi chùa “Thất Tinh” sau này được đổi tên thành chùa “Ba Sao” (Chùa Tam Chúc ngày nay). Trước mặt chùa là hồ Tam Chúc, với 6 ngọn núi giữa lòng hồ, tương truyền là 6 quả chuông của nhà trời đưa xuống (tiền lục nhạc).

Chùa Tam Chúc thờ những vị quốc sư có công phát triển Phật giáo Việt Nam như Sư Tổ Đạt ma, thiền sư Khuông Việt, thiền sư Đỗ Pháp Thuận, Thiền sư Nguyễn Minh Không, Hòa thượng Thích Thanh Tứ.

Kiến trúc chùa Tam Chúc

Chùa Tam Chúc mới hiện nay được xây dựng với các hạng mục cổng Tam Quan, Vườn cột kinh, điện Quan Âm, Điện Pháp Chủ, điện Tam Thế và Tháp Ngọc. Chùa nằm ở phía tây và nhìn ra hồ Tam Chúc (hồ Lục Nhạc) - nơi được ví như "vịnh Hạ Long trên cạn".

Nhà khách Thủy Đình – Chùa Tam Chúc sẽ là nơi đầu tiên bạn gặp khi đặt chân đến chùa Tam Chúc. Ghé địa điểm này checkin và mua vé lên thuyền và tham quan nội thất và tranh ảnh về chùa. Bên trong nhà khách Thủy Đình được bày biện rất trang nghiêm. Xung quanh đều có các bức tranh bằng đèn led, mô tả cảnh quan toàn cảnh của khu du lịch tâm linh Tam Chúc.

Đại lễ cầu nguyện quốc thái dân an, cầu siêu và thắp nến tri ân các Anh hùng liệt sĩ tại chùa Tam Chúc

Cổng Tam Quan chùa Tam Chúc được xây dựng rất lớn. Trước cổng là bến thuyền và điểm trả khách của xe điện. Xe ôm thì không được chạy vào khu vực này đâu; nhưng khi đến đây thì mình vẫn thấy có; chắc là các chú ấy cũng chạy chui thôi. Điều này thì cũng thuận tiện cho các du khách vào đợt lễ tết; vì tình trạng du khách đến tham quan quá đông; xe điện và thuyền hoạt động liên tục và có tình trạng quá tải.

Hai bên cổng Tam quan là 2 con đường lớn để bạn đi bộ lên các chính điện lớn của chùa. Điểm này thì khá là giống với chùa Bái Đính – Ninh Bình.

Từ cổng Tam Quan đến điện Quan Âm, bạn sẽ đi qua 32 cột Kinh hay còn gọi là Vườn Cột Kinh. Lấy ý tưởng từ Bảo vật quốc gia cột kinh chùa Nhất Trụ ở cố đô Hoa Lư, Ninh Bình; Vườn Cột Kinh chùa Tam Chúc được phụ dựng lại với quy mô không hề kém. Mội cột nặng chừng 200 tấn, được làm từ đá xanh Thanh Hóa. Các cột đá được thiết kế với chân cột là đài sen; thân cột hình lục giác, điêu khắc thủ công các lời Phật dạy; đỉnh cột là hình nụ sen.

Tam điện nguy nga và rộng lớn chùa Tam Chúc. Tại đây có 3 chính điện là; Điện Tam Thế, điện Pháp Chủ và điện Quan Âm. Mỗi điện sẽ thờ phụng một vị Phật mang ý nghĩa thiêng liêng riêng. Điểm chung duy nhất là cả 3 điện điều có 4 bức phù điêu được tạc thủ công bằng đá lấy từ miệng núi lửa của đất nước Indonesia.

Huyền ảo màn pháo hoa tại chùa Tam Chúc

Trên những bức phù điêu trong Phật điện Tam Chúc tấm phù điêu mang một câu chuyện về cuộc đời Đức Phật. Các Bảo điện được dẫn lối bởi những bậc thang cao phía 2 bên. Càng đi lên cao thì cảnh sắc sẽ càng hấp dẫn hơn; với những thác nước lớn chảy nhẹ và được bao quanh bởi những hàng cây xanh cùng nhiều loài hoa đẹp mắt.

Những phiến đá sau khi lấy ra từ miệng núi lửa cũng được tạc tại Indonesia; sau đó chuyển về chùa Tam Chúc và ráp lại thành bức tường. Nếu quan sát bằng mắt thường thì chúng ta có thể nhìn rõ những dấu tích của nham thạch để lại.

Phía dưới mỗi bức tường đều có chú thích bằng 3 thứ tiếng. Nếu không có hướng dẫn viên đi cùng thì bạn có thể check mã trên tấm phù điêu để tìm hiểu điển tích.

Tại Điện Quan Âm – chùa Tam Chúc là chính điện đầu tiên bạn gặp khi vừa đi qua cổng tam quan.

Tại Điện Pháp Chủ chùa Tam Chúc nằm dưới điện Tam Thế. Điểm nhấn trong điện là 4 bức phù điêu lớn bao trùm các bức tượng. Mỗi bức phù điêu mô tả một giai đoạn bước ngoặt trong cuộc đời đức Phật Thích Ca mâu Ni, từ khi Ngài Đản sinh, Thành Đạo, Thuyết Pháp và Niết Bàn.

Vị sư gần trăm tuổi lặng lẽ chống gậy mang tâm tư về Tam Chúc dự Vesak

Điện Tam Thế là tòa lớn nhất. Bước qua hàng cửa gỗ chạm tinh xảo, du khách sẽ nhìn thấy ba pho Tam Thế, đại diện cho quá khứ, hiện tại và tương lai. Ba pho tượng Phật lớn được làm bằng đồng đen ngay giữa chính điện. Điện Tam Thế cao 39 m, sàn rộng 5.400 m2, đủ cho 5.000 Phật tử hành lễ cùng một lúc. Ba pho Tam Thế là tượng trưng cho quá khứ, hiện tại và tương lai. Mỗi bức có trọng lượng hơn 200 tấn. Phía sau mỗi bức tượng là một cánh sen dát vàng. Những cánh cửa gỗ lớn luôn mở rộng tại điện là địa điểm được nhiều du khách lựa chọn để chụp ảnh.

Cây bồ đề nằm trong khuôn viên điện Tam Thế, được chiết từ "Cây Bồ đề Vĩ Đại Cát Tường" 2125 năm tuổi ở thánh tích Mahamegha, Sri Lanka. 

Theo sử sách, năm 247 (trước công nguyên), Vua A Dục đã cho chiết một nhánh phía nam của cây Bồ Đề thiêng ở Bodh Gaya – Ấn Độ (nơi đức Phật thành đạo). Quốc đảo Sri Lanka được nhận được nhánh cây Bồ đề quý từ công chúa Công chúa Sanghamitta – do vua A Dục cử sang để trao tặng.

Trong bức thư gửi cho Việt Nam nhân sự kiện thỉnh cây bồ đề quý về Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Sri Lanka viết: “Tôi rất vinh dự được gửi thông điệp chào mừng sự kiện lịch sử Sri Lanka tặng cây bồ đề được chiết từ cây bồ đề tổ linh thiêng của đất nước chúng tôi cho Việt Nam trồng tại chùa Tam Chúc. Cây bồ đề sẽ là một vị sứ giả của tình hữu nghị lâu bền giữa hai đất nước chúng ta, góp phần thắt chặt sự giao lưu văn hóa giữa hai đất nước. Cầu mong cây bồ đề thiêng này sẽ mang lại hòa bình, thịnh vượng và hạnh phúc cho dân tộc Việt Nam của các bạn”.

Cũng ở trước sân điện, được đặt chiếc vạc đồng đen khổng lồ cao chừng 4m. Trên các mặt của thân vạc đều được điêu khắc các danh lam thắng cảnh tâm linh nổi tiếng của Việt Nam và trích dẫn về Thiền sư Nguyễn Minh Không – sư tổ chùa Bái Đính. Ở phần cuối cũng nhắc đến việc chùa Tam Chúc sẽ phục dựng tứ đại khí.

Diện mạo mới nhất của Trung Tâm Văn hóa Phật giáo Tam Chúc

Bên cạnh những báu vật vô giá đã kể trên, chùa Tam Chúc còn sở hữu thiên thạch mặt trăng có trọng lượng 5,5kg được đặt tên là “The Moon Puzzle” trị giá trên 600.000 USD tương đương 14 tỷ đồng. Khối đá thạch mặt trăng rơi từ không gian vũ trụ xuống sa mạc Sahara từ hàng nghìn năm trước, nó được tìm thấy vào năm 2017. Ngày 19/10/2018, tại Trung tâm đấu giá RR Auction, bang Boston (Mỹ), Doanh nghiệp Xuân Trường tại Ninh Bình đã trúng đấu giá khối đá này và trưng bày tại chùa Tam Chúc.

Chùa Ngọc – Đàn tế trời của chùa Tam Chúc, đi qua Tam Điện chính và leo bộ một đoạn khá là xa thì sẽ đến được Chùa Ngọc. Ngôi chùa được chế tác hoàn toàn từ đá granit và hoàn toàn không dùng bê tông. Nên dù diện tích sàn chỉ có 13m2 thôi nhưng ngôi chùa này có mức nặng khoảng 2000 tấn. Chùa Ngọc có chiều cao 15 m, được xây dựng từ các phiến đá đỏ, có 3 tầng với mái cong, diện tích 36 m2. Trong tháp đặt pho tượng bằng đá ngọc nặng 4,9 tấn, toàn bộ khối ngọc để chế tác tượng Phật nhập khẩu từ Myanmar.

Đình Tam Chúc là ngôi đình thờ Hoàng hậu nhà Đinh Dương Thị Nguyệt. Một ngôi đình nằm giữa hồ nước rộng lớn, lưu giữ những dấu tích cổ từ thời vua Đinh.

Đình Tam Chúc nối với chùa Tam Chúc bằng một cây cầu dích dắc bắc ngang qua hồ Lục Ngạn. Mặt hồ có 6 quả núi nhỏ nhô lên, đây cũng là hồ nước tự nhiên lớn nhất nước ta. Dưới dáy hồ có rất nhiều loài động thực vật thiên nhiên sinh sống. Vào mùa sen nở, dạo bước trên hồ sẽ như được lạc vào chốn tiên cảnh bình yên.

Đạo diễn Việt Tú: Bối cảnh tổ chức Đại lộ di sản ở chùa Tam Chúc là “khủng” nhất trong các kỳ Vesak

Tam giác vàng du lịch Tâm linh Hà Nội - Hà Nam - Ninh Bình

Nằm ách trung tâm Hà Nội khoảng 60km, cách TP. Phủ Lý, tỉnh Hà Nam chừng 12km về phía Tây, khu du lịch Tam Chúc nằm trên tuyến quốc lộ 21A tiếp giáp với tỉnh Hòa Bình, Ninh Bình và TP. Hà Nội và cách khu du lịch Hương Sơn (Hà Nội) khoảng 4km đường chim bay. Đây là một trong các khu du lịch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là khu du lịch trọng điểm quốc gia. Hiện nay, hệ thống giao thông kết nối Hà Nội và Hà Nam rất thuận lợi. Để phát huy tiềm năng liên kết vùng, UBND tỉnh Hà Nam đã quy hoạch hạ tầng kết nối khu du lịch Tam Chúc - Ba Sao với chùa Bái Đính, chùa Hương, tạo thành một "Tam giác vàng” khu du lịch tâm linh, sinh thái bậc nhất ở Việt Nam.