Cội tùng Phật giáo Việt Nam: Vầng tuệ sáng soi… (kỳ 9)

Tỳ-kheo THÍCH KHẢI THÀNH (giảng sư, trụ trì chùa Pháp Bảo, Đồng Nai):

Giữa cõi người, một vầng tuệ sáng ngời

- Có những con người đi qua thế gian này không để lại dấu chân, nhưng lại để lại ánh sáng. Đức Đệ Tam Pháp chủ - Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ  chính là một trong những bậc Thầy như thế.

Tôi còn nhớ lần đầu tiên vào năm 2017, đầy đủ duyên lành được đảnh lễ vấn an Ngài - một bậc cao Tăng giản dị đến tận cùng. Ngài ở một ngôi chùa nhỏ nơi miền quê thanh bình, không bảng hiệu to, không chuông trống rền vang, không hào nhoáng hình thức. Nhưng khi bước vào không gian ấy, tôi như chạm phải một sự tĩnh lặng linh thiêng. Và rồi Ngài bước ra, chậm rãi, nhẹ nhàng, như một làn gió mát lành giữa trưa hè oi ả.

Ánh mắt của ngài trong vắt, như đã đi qua cả một kiếp người mà không vướng bụi trần. Ngài không nói nhiều, không thuyết pháp rầm rộ, nhưng mỗi lời dạy của Ngài đều như châu ngọc, thấm đẫm từ bi và trí tuệ.

Ngài từng dạy: “Tu hành là giữ được cái tâm sáng, tâm hiền, tâm không vọng động theo đời. Không phải tu là để nổi tiếng hay cầu danh gì cả”.

Câu nói ấy đơn sơ, nhưng thấm tận tim người, như tiếng chuông vọng vào tâm thức người đang mê lạc giữa chợ đời.

Có thể nói, cuộc đời và đạo hạnh của Đức Pháp chủ Thích Phổ Tuệ như một quyển kinh sống. Một đời sống thanh bạch, một tâm nguyện trọn vẹn vì đạo pháp và dân tộc. Di sản Ngài để lại không phải là chùa to tượng lớn, mà là gương sáng của một bậc chân tu - minh triết, giản dị và thanh cao.

Ngài là hiện thân của giới luật, là thọ mạng của Phật pháp trong thời đại hôm nay. Không chỉ sống đúng, sống đẹp theo giáo pháp, Ngài còn là tấm gương quy tụ Tăng Ni, Phật tử đoàn kết một lòng, dẫn dắt Giáo hội Phật giáo Việt Nam vững bước theo lý tưởng “Đạo pháp - Dân tộc - Chủ nghĩa xã hội”. Ngài là vị cao Tăng uyên thâm Phật học, đức trí vẹn toàn, với công hạnh vô ngã, vị tha, tận lực phụng sự chúng sinh.

Khi sinh thời, Ngài từng nói: “Sống được bao nhiêu năm không phải là thước đo giá trị đời người. Vấn đề là sống để thực hiện sứ mệnh gì, mang lại lợi ích gì cho đời, cho đạo”.

Lời dạy ấy, hôm nay vang vọng như một hồi chuông thức tỉnh giữa thời đại nhiều xao động. Ngài là người hội tụ đủ ba phẩm chất hi hữu mà ai ai cũng ngưỡng vọng: ngôi vị cao nhất, tuổi thọ dài nhất, và đức độ sáng nhất. Nhưng điều khiến bao thế hệ Tăng Ni và Phật tử cúi đầu đảnh lễ, không phải vì danh vị hay tuổi tác, mà chính là vì sự hiện hữu đầy đạo hạnh, đơn sơ mà thấm đượm uy nghi của một bậc thạch trụ tòng lâm - đứng vững giữa những biến thiên của thời đại, nhưng vẫn giữ vẹn nguyên phong thái của một vị chân tu thanh bạch, như cây tùng già giữa trời giông bão.

Ngài không chỉ là một biểu tượng của giới đức và tuệ giác, mà còn là hơi thở của truyền thống, là gạch nối giữa đạo và đời, là ánh sáng minh triết soi rọi con đường hoằng pháp giữa thời hiện đại đầy lay động và thách thức. Với công hạnh vô ngã, Ngài đã dâng trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp phụng sự đạo pháp và dân tộc - âm thầm nhưng vững chắc, như dòng suối ngầm nuôi dưỡng cánh rừng tâm linh của dân tộc Việt.

Từ lời nói đến hành động, từ cách sống đến cả những khoảng lặng của im lặng, Ngài đều dạy người bằng chính sự hiện hữu tinh khôi của mình - một sự hiện hữu hiền hòa mà uy nghiêm, không cần đến lời khoa ngôn hay bất kỳ lớp áo danh vọng nào. Ngài dạy bằng cái nhìn, bằng bước đi, bằng sự tỉnh thức trong từng hơi thở, trong từng ngày sống tròn vẹn với Chánh pháp.

Chính vì vậy, sự viên tịch của Ngài không phải là một mất mát, mà là một sự tiếp nối kỳ diệu - tiếp nối bằng giới hạnh thanh tịnh, bằng đạo phong tỏa chiếu như vầng trăng rằm giữa đêm tối. Ngài đã viết nên một quyển Kinh sống, không bằng giấy mực, mà bằng cả một đời lặng thầm phụng hiến, lặng thầm tỏa hương đạo hạnh giữa cuộc đời nhiều xao động.

Giờ đây, Ngài đã lặng lẽ rời cõi tạm. Nhưng Ngài vẫn còn đó - không phải ở nơi bảo tháp cao sang, mà trong từng nếp nghĩ của người con Phật, trong mỗi niệm lành của người học đạo. Hình bóng Ngài hiện hữu không trên đài cao ngự trị, mà trong từng lời dạy mộc mạc, từng bước chân thong dong, từng trái tim biết hướng về chân thiện. Ngài ra đi như một làn hương, nhưng làn hương ấy vẫn còn lan tỏa mãi, không phai.

Nguyện cúi đầu đảnh lễ một đời đạo hạnh. Nguyện tiếp nối hương từ nơi Ngài, để giữa cuộc đời này - ta biết sống nhẹ hơn, tỉnh thức hơn, và thanh thản hơn, như chính phong thái Ngài từng sống: Trọn vẹn với Đạo, lặng lẽ vì Đời.

Thạc sĩ Trịnh Hoàng Xuân Phúc (Phật tử, Đạo diễn):

Xúc động mỗi khi nhớ về Đại lão Hòa thượng Đệ tam Pháp chủ GHPGVN

- Là một Phật tử tại gia, tôi vô cùng xúc động mỗi khi nhớ về hình bóng trang nghiêm mà bình dị của Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ - Đức Đệ Tam Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Ngài được nhiều người gọi trìu mến là “Tổ Ráng”, một danh xưng thân thương phản ánh đức độ và sự gần gũi đối với Tăng Ni, Phật tử khắp cả nước.

Đức Đệ Tam Pháp chủ không chỉ là bậc tòng lâm thạch trụ mà còn là hiện thân sống động của tinh thần “Đạo pháp - Dân tộc - Chủ nghĩa xã hội”. Ngài đã dành cả đời mình để phụng sự đạo pháp, lấy tâm từ làm gốc, lấy giới hạnh làm thân, lấy trí tuệ làm đường dẫn chúng sinh thoát khỏi khổ đau. Những lời giảng dạy từ bi và giản dị của Ngài luôn vang vọng trong tâm trí những người con Phật, nhắc nhở chúng ta sống có trách nhiệm, biết yêu thương và nuôi dưỡng lòng từ trong từng sát na hơi thở.

Sinh thời, Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ chọn cho mình một cuộc sống khiêm cung, ẩn dật nơi chốn quê nhà - chùa Ráng (Viên Minh tự, TP.Hà Nội). Dù mang trọng trách tối cao trong Giáo hội nhưng Ngài vẫn giữ nếp sống giản dị, lời dạy của Ngài không hoa mỹ, không cao siêu, mà thấm đẫm tình yêu thương, dễ đi vào lòng người bởi sự chân thật, thiết thực. Mỗi câu, mỗi chữ của Ngài như những giọt cam lồ tưới mát bao tâm hồn khát pháp.

Năm 2012, tôi xúc động khi NSND Lệ Thủy đến đảnh lễ và dâng tặng Ngài DVD “Đố vui Phật pháp”, một chương trình Phật giáo sinh động do tôi làm đạo diễn. Ngài đã tiếp nhận món quà với nụ cười từ ái. Dù tuổi cao sức yếu, Ngài vẫn quan tâm sâu sắc đến công tác hoằng pháp, đặc biệt là việc truyền bá giáo lý đến giới trẻ. Hình ảnh ấy như in đậm trong tim tôi một bài học lớn về lòng bao dung và sự khiêm cung của bậc chân tu.

Tôi kính ngưỡng cách Ngài sống đơn sơ, khiêm hạ, không cầu danh vọng, luôn lấy sự an lạc của chúng sinh làm niềm vui. Trong những năm tháng giữ ngôi vị Pháp chủ, Đức Đệ tam Pháp chủ không màng địa vị mà vẫn gần gũi với Tăng Ni, Phật tử khắp mọi miền, luôn lắng nghe, chia sẻ và khích lệ tu học. Ngài như ngọn hải đăng giữa biển đời, soi sáng con đường cho bao người con Phật giữa những biến động của thời đại.

Mỗi khi chiêm bái tôn dung của Đại lão HT.Thích Phổ Tuệ, lòng tôi lại dâng lên niềm thành kính sâu xa. Đó không chỉ là sự tôn trọng đối với một vị lãnh đạo tối cao của Giáo hội, mà còn là sự cảm niệm chân thành trước một bậc chân tu đã sống trọn một kiếp người vì đạo pháp. Giờ đây, tuy Người đã viên tịch, nhưng những giá trị tinh thần và hương đức hạnh mà Ngài để lại, mãi mãi trường tồn trong lòng hàng triệu Phật tử nước Việt. Hình ảnh của Đức Đệ tam Pháp chủ Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ là ngọn đuốc soi đường, để hàng tứ chúng tiếp bước tu học, sống thiện lành, an nhiên trong cuộc đời này.

_____

* Cội tùng Phật giáo Việt Nam: Nhà lãnh đạo, bậc tu hành cho muôn thế hệ noi theo