450
Công dụng của Bát-nhã
Bát-nhã là trí tuệ chiếu soi các pháp, trí tuệ thấy như thật. Công dụng của Bát-nhã rất lớn, phá tất cả kiến chấp, nên có rất nhiều thí dụ...
Công dụng của Bát-nhã rất lớn, phá tất cả kiến chấp, nên có rất nhiều thí dụ:
1. Bát-nhã dụ như lửa.
Có đống lửa cháy hừng hực thì mọi thứ gì quăng vô đều cháy hết. Có trí tuệ Bát-nhã rồi thì tất cả lầm chấp phiền não đều bị đốt tan hết không còn nữa.
2. Bát-nhã dụ như kiếm.
Trí tuệ Bát-nhã như cây kiếm báu, cắt đứt hết mọi trói buộc, mọi lôi cuốn ràng rịt.
Hình tượng Bồ-tát Văn-thù tay cầm kiếm báu nói lên ý nghĩa này.
3. Bát-nhã dụ như con thuyền.
Thiền sư Huệ Sinh đời Lý, có câu kệ:
"Tịch tịch Lăng-già nguyệt,
Không không độ hải chu."
Câu thứ nhất nói về trăng Lăng-già, là chỗ vắng lặng tịch tĩnh lìa hết tất cả kiến giải phàm thánh.
Câu thứ hai nói về thuyền Bát-nhã, muốn qua biển sanh tử phải dùng thuyền không không, tức là ngã không, pháp không.
Bát-nhã dụ cho con thuyền này, ứng dụng Bát-nhã tu tập thì tất cả chấp đều dứt hết; chấp hết, phiền não hết là giải thoát, là Niết-bàn. Bát-nhã là con thuyền đưa đến bờ an lạc.
4. Bát-nhã dụ cho kim cương.
Trong các chất, kim cương là cứng nhất, phá được các thứ kia, các thứ kia không phá được nó.
Trí tuệ Bát-nhã phá sạch tất cả kiến chấp, tất cả chấp không phá được Bát-nhã.
Vì Bát-nhã là lẽ thật, mà lẽ thật thì không gì phá được nó hết.
Trí tuệ thế gian và trí tuệ Bát nhã dưới góc nhìn Thiền học
Tóm lại, Bát-nhã là trí tuệ chiếu soi các pháp, trí tuệ thấy như thật.
Trí tuệ chiếu soi các pháp, các pháp là đối tượng của trí tuệ. Đối tượng là khách thể, trí tuệ là chủ thể. Chủ thể này không có một dạng cố định, mà nó luôn đổi thay vì đối tượng luôn đổi thay.
Tức là dùng trí tuệ quán chiếu luôn luôn đến cuối cùng là thật tướng, lúc đó không còn dùng trí tuệ cũng không có đối tượng nữa.
Như chúng ta tu, ban đầu dùng trí thấy vọng, đó là dụng của trí cũng là lối phân tích của Bát-nhã.
Thấy vọng rõ ràng hư dối, không theo; đến khi vọng hết thì đến được thật tướng Bát-nhã, không còn phân tích hay chiếu soi nữa mà trở về cái chân thật.
Thiền sư Duy Tín nói:
Trước ba mươi năm chưa gặp thiện hữu tri thức, thấy núi sông là núi sông.
Sau khi gặp thiện hữu tri thức chỉ dạy, thấy núi sông không phải là núi sông.
Rồi sau ba mươi năm mới thấy núi sông là núi sông.
Giai đoạn thấy núi sông không phải là núi sông là giai đoạn phân tích thành không.
Trí tuệ phân tích thành không phải mất ba mươi năm, sau ba mươi năm mới thấy núi sông là núi sông, tức là thật tướng Bát-nhã.
Như vậy, Bát-nhã là gốc của thiền, người tu thiền sử dụng trí Bát-nhã làm chính, ngay Lục Tổ cũng ngộ từ kinh Bát-nhã.
Học kinh Bát-nhã vừa là phá tất cả chấp được thảnh thơi tự tại, vừa là chỗ tiến tu đến chỗ bất sanh bất diệt rốt ráo.
Chúng ta thường nghe nói Bát-nhã vô tri vô sở bất tri, nghĩa là Bát-nhã không biết mà không gì chẳng biết.
Không biết là vì tới đó không còn phân tích, nhưng cái gì đến liền biết, liền thấy.
Trí tuệ Bát-nhã có công dụng nhiệm mầu như thế, người tu chúng ta phải học hiểu rõ ràng.
Trích trong: Kinh Đại Bát-nhã Trích Giảng.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Công dụng của Bát-nhã
Phật giáo thường thức
18:46 04/12/2025
Bát-nhã là trí tuệ chiếu soi các pháp, trí tuệ thấy như thật. Công dụng của Bát-nhã rất lớn, phá tất cả kiến chấp, nên có rất nhiều thí dụ...
Tam tai: Nạn nước, gió bão, lửa từ do đâu mà đến?
Phật giáo thường thức
17:40 04/12/2025
Hiện tại thế gian tai nạn triền miên, nếu chúng ta không chăm chỉ nỗ lực mà tu, tương lai làm sao có thể tự cứu, cứu người?
15 điều khẩu truyền trân quý về Chú Lăng Nghiêm
Phật giáo thường thức
17:00 04/12/2025
Thường xuyên tụng Chú Lăng Nghiêm có thể giải trừ được khí độc trong trời đất. Quý vị chỉ cần trì tụng, trong vô hình đối với trời, đất, và tất cả mọi thứ đều có được sự trợ giúp và cảm ứng.
Có điểm quân bình giữa đời và đạo không?
Phật giáo thường thức
15:38 04/12/2025
Hỏi: Bạch Luang Por, điểm quân bình giữa đời và đạo nằm ở đâu?
Xem thêm
