450
Để ra khỏi luân hồi...
Ở Thái Lan có một bài thơ dịch từ tiếng Phạn kể chuyện hai vị chư thiên là vợ chồng, vì một lời nguyền mà rơi xuống cõi người, phải chia lìa ba lần trước khi được trở lại thiên giới.
Trong lần xuống nhân gian, họ cùng ra khơi, tàu đắm, lạc mất nhau. Người chồng tưởng thấy xác vợ, đau đớn tự vẫn; người vợ đến nơi, tưởng thật, cũng chết theo. Nhưng ngay sau đó, cả hai tỉnh lại trên cõi trời, cười vui vẻ về mọi chuyện bi thương vừa qua.
Nếu đặt bên cạnh Romeo và Juliet, ta thấy hai cách nhìn khác nhau: người tin chỉ có một kiếp thì cái chết là bi kịch vĩnh cửu; người thấy vô lượng kiếp thì hiểu mọi bi kịch chỉ là khoảnh khắc trong vòng luân hồi bất tận. Đức Phật dạy: vô số vũ trụ đã sinh diệt, con người đã từng sinh ra và chết đi vô lượng lần. Trong cái nhìn ấy, mọi khổ đau, bất công, mất mát chỉ là làn sóng nhỏ trong đại dương sinh tử.
Cảm xúc bi lụy hay khát khao công bằng chỉ xuất hiện khi ta tưởng đời này là tất cả. Nhưng khi nhận ra rằng “không có khởi đầu, không có kết thúc - trừ Niết-bàn”, ta thấy mọi chuyện chỉ là sự xoay vòng của nhân duyên. Không thể xác định ai đúng, ai sai, ai bắt đầu trước - chỉ có dòng phản ứng qua lại của nghiệp. Một bi kịch kết thúc trong đời này, lại mở ra ở đời khác, như con sóng lặp lại.
Khi thấy được toàn thể, tâm dần buông những dính mắc “đúng - sai”, “quan trọng - bi kịch”. Cái nhìn ấy không khiến ta vô cảm, mà khiến ta tỉnh thức: không hoài niệm, không chấp thủ, không để cảm xúc nhất thời chi phối tâm. Đức Phật từng bảo Tôn giả Ānanda ở Kusinārā - nơi Ngài nhập Niết-bàn - rằng chốn nhỏ bé ấy từng là một kinh đô huy hoàng. Tất cả hành (saṅkhāra) đều vô thường - hãy buông bỏ.
Buông bỏ không phải là trốn chạy, mà là thấy rõ bản chất của mọi hiện tượng: đến rồi đi, thành rồi hoại. Khi thấy vậy, lòng tham, sân, si - những cội nguồn của khổ - dần rơi rụng. Người trí không tìm “lời kết công bằng”, mà tìm con đường thoát ra khỏi vòng lặp của khổ đau.
Thời gian của vũ trụ là “thời gian sâu thẳm” - trong đó, mỗi đời người chỉ như một hơi thở. Nếu thiếu tầm nhìn này, ta sẽ mãi bị cuốn vào cảm xúc, ý niệm, quan điểm, tưởng rằng mình đang “sống trọn”, trong khi chỉ đang lặp lại.
Con đường của Đức Phật không nhằm giúp ta sống tốt hơn trong luân hồi, mà là để ra khỏi luân hồi. Đó mới là lòng từ bi rốt ráo: chỉ cho con đường chấm dứt khổ. Bởi thế gian này không phải nơi để sống mãi - mà là nơi để đi qua.
Và cách sống sâu sắc nhất, chính là học cách buông - nhìn mọi bi kịch bằng con mắt rộng lớn của người thấy toàn thể.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Đôi khi, giải pháp đơn giản chỉ là sự dừng lại
Sống an vui
13:00 17/11/2025
Không phải lúc nào mình cũng cần tìm một phương pháp phức tạp hay một lời dạy cao siêu cho mọi vấn đề. Đôi khi, giải pháp đơn giản chỉ là sự dừng lại.
Tâm lương thiện tỏa sáng, thơm người mà cũng ấm mình
Sống an vui
08:54 17/11/2025
Người có trái tim lương thiện thì dẫu trải qua mưa giông gió lớn, đi từ núi cao xuống vực sâu, thoáng gặp con người với những thái độ sống khác nhau, vẫn sẽ duy trì một trái tim kiên trì và thuần khiết. Họ bước qua hiện thực của đường đời, cảm hóa môi trường xung quanh, trân trọng bản thân, đối diện với giông bão bằng nụ cười bình thản.
Trà xanh và cà phê đen - loại nào tốt hơn cho sức khỏe?
Sống an vui
05:07 17/11/2025
Có những khác biệt đáng kể giữa hai loại đồ uống chứa caffeine phổ biến - trà xanh và cà phê đen với sức khỏe của bạn.
Xem thêm
