450
Mỉm cười giữa đúng sai
Trưởng lão Hòa thượng Viên Minh - Phó Pháp chủ HĐCM với bài kệ ngắn bốn câu, mở ra một không gian tĩnh lặng cho người đọc chiêm nghiệm:
“Một lòng rỗng lặng sáng trong
Thị phi, xấu tốt, thong dong cõi ngoài
Từ bi, trí tuệ chẳng hai
Mỉm cười chợt ngộ đúng sai... thế à!”
Bốn câu kệ, tám mươi chữ, mà chứa cả tinh thần thiền học. Ở đó, “rỗng lặng sáng trong” chính là tâm thuần khiết - không bị che phủ bởi vọng tưởng, hơn thua, phải trái. Khi tâm rỗng lặng, thế giới vẫn vận hành với bao thị phi, khen chê, nhưng lòng ta không còn dao động. Đó là trạng thái của tự do nội tâm, nơi tâm không còn bị trói buộc bởi sự phán xét hay phản ứng.
Trong đời sống hiện nay, con người dễ bị cuốn vào hai cực “đúng - sai”, “tốt - xấu”. Mạng xã hội là nơi mọi người tranh nhau để chứng minh cái đúng của mình, quên mất rằng trong vô thường, chẳng có gì thật đúng hay thật sai. Tâm càng cố nắm giữ một phía, càng sinh thêm khổ não.
Trưởng lão Hòa thượng Viên Minh nhắc ta quay về với sự thong dong cõi ngoài - nhìn mọi sự như gió thổi qua mặt hồ, có gợn sóng nhưng không lưu dấu. Khi đó, trí tuệ và từ bi không còn tách rời, không còn là hai con đường khác biệt. Trí tuệ giúp ta thấy bản chất các pháp là duyên sinh, từ bi giúp ta thương mà không dính mắc. Người có trí mà không có bi dễ trở nên khô khan; người có bi mà thiếu trí lại dễ khổ vì lòng mình. Chỉ khi “chẳng hai”, lòng mới thật sự an.
Đến câu cuối, “mỉm cười chợt ngộ đúng sai... thế à!”, là một nụ cười của giác ngộ. Cái “thế à” không phải là thờ ơ, mà là cái nhìn tỉnh thức: thấy ra bản chất của mọi đối đãi, rồi mỉm cười vì hiểu rằng mọi thứ đều chỉ là duyên khởi - đến rồi đi, đúng rồi sai, chẳng có gì vĩnh viễn.
Nụ cười ấy không phải của người thắng cuộc, cũng không phải của kẻ bàng quan. Đó là nụ cười của người đã hiểu. Khi tâm đạt đến chỗ “rỗng lặng sáng trong”, mọi phân biệt đều trở nên nhẹ như mây trôi.
Giữa cuộc sống đầy biến động, lời dạy của Trưởng lão Hòa thượng Viên Minh là lời nhắc nhẹ: giữ cho lòng trong sáng, sống với trí tuệ và từ bi, thì dù đời có xoay vần đến đâu, ta vẫn có thể mỉm cười bình an.
Bởi khi hiểu sâu, ta sẽ thấy, đôi khi chỉ cần một nụ cười cũng đủ hóa giải cả đúng - sai của thế gian.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
Dành cho bạn
Làm thế nào để có bình an?
Sống an vui
18:10 17/12/2025
Phàm là người sống trên đời ai cũng muốn trốn tránh khổ đau, tìm cầu bình an cho chính mình. Ngay cả người muốn tự tử, kết liễu sự sống của chính mình thì thẳm sâu trong tâm họ chỉ muốn thoát khỏi khổ đau, tìm đến một nơi thật bình an. Vậy bình an là gì? Nó đến từ đâu? Làm thế nào để có bình an?
Cái vui của người tỉnh thức
Sống an vui
17:05 17/12/2025
Muốn trở thành người biết tu tỉnh trong mọi hoàn cảnh, trước hết mỗi người cần nhận ra nơi chính mình ai cũng có “đôi mắt sáng” – tức là khả năng nhận biết rõ ràng các sự việc đang diễn ra.
Giữ chánh niệm chính là tạo nền tảng cho hạnh phúc bền vững mai sau
Sống an vui
16:30 17/12/2025
Khi đói, con người có thể ăn bất cứ thứ gì để lấp đầy bụng, nhưng khi no mới nhận ra có những thứ gây hại. Đến lúc bệnh phát sinh, hối hận cũng muộn màng. Tâm thức cũng vậy.
"An nhiên vô sự" là cảnh giới cao nhất của tâm
Sống an vui
09:34 17/12/2025
Thư giãn, buông xả, nghỉ ngơi hoàn toàn là yếu tố cơ bản không thể bỏ qua trong bất cứ tâm thiền nào.
Xem thêm
