Để tiết thanh minh ý nghĩa

Thanh Minh là một tục lệ từ xưa đến nay của người Việt Nam, là dịp để cắt cỏ đắp đất trên mộ, mà ngày nay đa phần mộ được xây thì chỉ quét vôi, sơn phết cho mới mẻ. Đặc biệt đây như là ngày giỗ chung của ông bà cha mẹ, để lớp con cháu báo hiếu trả nghĩa. Dẫu ai có bận trăm công nghìn việc ngày Tết có thể không sum họp với gia đình, nhưng ngày Thanh Minh là phải tề tựu đông đủ để cùng nhau sửa sang phần mộ, cúng bái cầu nguyện.

Ngày Thanh Minh, trên khắp các nghĩa trang, gò mả đâu đâu cũng thấp thoáng bóng người, dọn dẹp, bày biện, cúng bái, thật ấm áp. Dịp này, những bậc người lớn giúp cho con cháu biết được những người quá cố là ai, những người cùng tham gia lễ cúng là bà con như thế nào. 

Người lớn thắp nhang thành tâm cầu nguyện cho âm siêu dương thới, trẻ em thắp nhang tượng trưng rồi dán những giấy ngũ sắc lên từng phần mộ, cho đẹp mắt. Đó là những gì trang trọng nổi bật mà ai cũng có thể thấy ở khắp các tỉnh thành ở miền Tây và trên cả nước vào dịp này. Tuy nhiên, không có năm nào một vài nơi không xảy ra tình trạng, thiếu hiểu biết làm cho ngày Thanh Minh mất đi sự thiêng liêng ấm cúng. 

Tại một nghĩa trang nọ, anh em bất hòa, cha mẹ là chung, nhưng ngày cúng cùng đi, rồi vì việc cúng trước, cúng sau mà dẫn đến lời qua tiếng lại. Ông bà quá cố chắc không thể vui nổi với cái lễ sắp bày ra. Còn có việc sửa sang phần mộ ông bà thì ai cũng có lý do, vì làm ăn, lo thu vào tiền tỷ không có thời gian, thế thì người nghèo phải gánh việc làm này, nhưng đến lúc cúng kiếng thì quyết định ngày cúng và phải nhanh tay cúng trước bà con thân tộc, vì sợ bị hớt phước và tài lộc. 

Họ cứ xem thường bà con thân tộc, cứ giàu có, cứ đối xử bất công chỉ trong việc cúng kiến là thấy rõ, nên càng ngày càng thể hiện sự có tiền là có tất cả. Họ đâu biết rằng, khi một người làm việc gì thì trên đầu có trời, dưới đất có thổ công, không gian vẫn có những linh hồn đang dõi theo từng hành động của chúng ta.

Cái nghèo hay giàu là do có phước đức tích tụ từ bao đời hay không? Chứ không phải cứ cúng trước là giàu. Đôi khi tai không muốn nghe, mắt không muốn nhìn thấy, nhưng lời cãi vả to tiếng cứ vọng vang bên gò mả.

- Ai cho mày cúng trước.?

- Không biết ai mà gan vậy, dám đi cúng trước mình?

Rồi đến đánh nhau, còn gì đâu tình thân quyến thuộc.

Ước gì, những người như thế hiểu được rằng thân xác này chỉ là tạm bợ, để có sự thay đổi cho cuộc sống luôn đượm tình yêu thương như đức Phật từng dạy. Xin mượn những ý thơ:

Anh và tôi giàu sang hay nghèo khổ - khi trở về cát bụi cũng trắng tay.

Đừng vì sự ngạo mạn của thành quả hiện tại mà quên đi một lúc nào đó, phước cùng đức tận và cũng đừng vì giàu sang, mà đánh mất cái không khí ấm cúng gia đình dòng họ trong tiết thanh minh đầy ý nghĩa này.