450
Dòng nước tĩnh lặng
Thiền là để tìm thấy sự bình an nội tâm. Trước hết bạn phải hiểu sự bình an là gì. Nếu bạn không hiểu nó, bạn sẽ không thể tìm thấy nó. Thứ bình an này đến từ sự nhìn thấy nguyên nhân của vấn đề, hay nguyên nhân của sự khổ.
Tất cả những gì nằm bên trong con người ngồi đây gọi là thân thể. Tâm là cái nhận biết và suy nghĩ vào lúc này. Cả hai thứ này cũng được gọi là nàma và rùpa. Nàma ám chỉ cái không có rùpa hay hình thể. Tất cả tư tưởng và cảm xúc, hay bốn uẩn thọ, tưởng, hành, thức, đều là nàma.
Chúng đều không có hình thể. Khi mắt nhìn thấy hình thể, hình thể đó gọi là nàma và rùpa, hay chỉ là thân và tâm.
Hãy hiểu rằng cái ngồi đây bây giờ chỉ là thân và tâm. Nhưng chúng ta thường lẫn lộn hai thứ này với nhau. Nếu bạn muốn được bình an, bạn phải biết sự thật về chúng. Tâm trong tình trạng hiện tại của nó là cái tâm chưa được huấn luyện. Nó không trong sạch và sáng tỏ. Nó chưa phải là cái tâm thuần khiết. Chúng ta phải huấn luyện cái tâm này thêm nữa xuyên qua sự hành thiền.
Có người nghĩ rằng thiền là ngồi trong một tư thế đặc biệt nào đó, nhưng sự thật thì đi, đứng, nằm, ngồi đều là những phương tiện để hành thiền. Bạn có thể tu hành suốt ngày đêm. Định có nghĩa là cái “tâm thiết lập vững vàng”.
Để phát triển định, bạn không cần phải giam cái tâm lại. Có người cố đạt được sự bình an bằng cách ngồi yên lặng và không cho phép thứ gì quấy nhiễu họ, nhưng như thế cũng giống như người chết vậy. Tu hành là để phát triển trí huệ và sự hiểu biết.
Định là cái tâm vững vàng, tâm nhất điểm. Nó cố định ở điểm nào vậy? Nó cố định tại cái điểm thăng bằng. Nơi nào có sự chuyển động, nơi đó sự hiểu biết có thể phát sinh.
Trí tuệ thể hiện qua mặt tâm tĩnh lặng
Thiền là để tìm thấy sự bình an nội tâm. Trước hết bạn phải hiểu sự bình an là gì. Nếu bạn không hiểu nó, bạn sẽ không thể tìm thấy nó. Thứ bình an này đến từ sự nhìn thấy nguyên nhân của vấn đề, hay nguyên nhân của sự khổ.
Cho nên, bạn phải quán chiếu để có thể tìm thấy sự bình an. Điều mà người ta nói là sự bình an chỉ là sự lắng yên của tâm, không phải là sự lắng yên của phiền não. Thiền định mang tới một thứ bình an, nhưng nó cũng giống như tảng đá đè lên cỏ. Nó chỉ tạm thời. Để đạt được sự bình an thật, bạn phải phát triển trí huệ. Trí huệ là chức năng động của thiền định, thiền định là khía cạnh tĩnh của trí huệ.
Nếu bạn lấy cái tốt, cái xấu theo sau. Nếu bạn lấy hạnh phúc, đau khổ theo sau. Sự tu hành dính mắc vào sự tốt lành và từ khước sự xấu là đạo của trẻ con.
Hãy huấn luyện tâm cho đến khi nó thuần khiết. Tâm thuần khiết sẽ vượt lên cả thiện lẫn ác, vượt lên cả sự thuần khiết. Thế là hoàn tất. Chỉ khi bạn có thể khiến cho tâm vượt lên cả hạnh phúc lẫn khổ đau, bạn mới tìm thấy sự bình an thật. Đó là sự bình an chân chánh.
Đạo không ở đâu xa, nó ở ngay trong chúng ta. Đạo không liên quan đến những thiên thần trên trời hay những thứ như thế. Nó chỉ là về chúng ta, về những gì chúng ta đang làm ngay bây giờ. Hãy quan sát chính mình. Đôi lúc có sự hạnh phúc, đôi lúc đau khổ, đôi lúc thương, đôi lúc ghét. Đây là đạo, bạn phải học những kinh nghiệm của mình.
Bạn phải biết các cảm xúc trước khi bạn có thể buông bỏ chúng. Khi bạn nhìn thấy rằng các cảm xúc đều vô thường, chúng sẽ không làm phiền bạn nữa. Khi một cảm xúc vừa nảy sinh, chỉ việc nói với mình: “Nó là một thứ không chắc chắn”. Nếu bạn biết sự thật về những cảm xúc, đó là bạn hiểu đạo. Bạn buông bỏ các cảm xúc, vì thấy rằng chúng đều không chắc chắn.
Sự vô thường là cái van an toàn của các Thánh Nhân. Nếu bạn có cái “van an toàn” này, bạn sẽ bình an. Đi, đứng, nằm, ngồi, hãy tu thiền liên tục, dùng chánh niệm để canh gác và bảo vệ tâm.
Nếu tâm bạn bình an, nó sẽ giống như dòng nước tĩnh lặng đang trôi chảy. Tâm của bạn sẽ giống như dòng nước chảy, thế nhưng nó tĩnh lặng. Tĩnh lặng nhưng trôi chảy. Cho nên tôi gọi nó là “Dòng nước tĩnh lặng chảy”. Trí huệ có thể phát sinh tại đây.
Trích sách: Suối nguồn tâm linh.
Việt dịch: Minh Vi.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tháp thoáng lời Kinh: Đà-la-ni
Phật giáo thường thức
15:07 19/11/2025
Thế Tôn! Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn hay thọ trì được kinh Pháp Hoa này, hoặc đọc tụng thông lẹ, hoặc biên chép quyển kinh, đặng bao nhiêu phước đức?”. Dược Vương từ chỗ ngồi đứng dậy lên tiếng thưa hỏi... Phật trả lời: “Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn ở nơi kinh này có thể thọ trì nhẫn đến một bài kệ bốn câu đọc tụng giải nghĩa, đúng như lời mà tu hành thời công đức rất nhiều”.
12 lời nguyện của Phật Dược Sư
Phật giáo thường thức
12:29 19/11/2025
Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.
Khi nào lòng từ thật sự là vô lượng tâm?
Phật giáo thường thức
12:24 19/11/2025
òng từ là sự trao ra không trông đợi hồi đáp. Còn trông đợi phản ứng của cuộc đời thì lòng từ của ta chưa thật sự là vô lượng tâm.
Hạnh nguyện và năng lực gia trì của đức Phật Dược Sư
Phật giáo thường thức
10:50 19/11/2025
Hôm nay, nhân ngày kỷ niệm vía đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai, chúng tôi xin nói về mười hai hạnh nguyện của Ngài. Đức Phật Dược Sư còn có tên là Đại Y Vương Phật, Ngài là vị giáo chủ cõi Tịnh Lưu Ly ở phương Đông.
Xem thêm
