450
Giang sơn dễ đổi, bản tánh khó dời
Chữ "tánh" trong câu nói trên không cùng ý nghĩa với chữ "tánh" trong tánh-tướng-thể-dụng của sự vật hiện tượng:
• Tánh - là bản chất thực của sự vật ấy
• Tướng - là những gì được thấy & cảm nhận sự vật ấy qua các giác quan mắt-tai-mũi-lưỡi-thân-ý
• Thể - là chất liệu tạo ra hay cấu thành sự vật ấy
• Dụng - là nói về vật ấy có thể dùng để làm gì.
Câu nói hàng ngày "bản tánh mỗi người" ý nghĩa nói về "tính tình" của người ấy. Ví như người này nóng tính, người kia tham lam, người nọ tánh nhu, người khác tánh cương... chứ không phải chữ "tánh" trong tánh-tướng-thể-dụng. Ở đây nên dùng chữ "tập" trong "huân tập" hay "tập khí" thì chính xác hơn.
Nho Giáo có câu "Tánh tương cần, Tập tương viễn":
Thí dụ với nước cam, nước chanh, nước sữa thì tánh nước là giống nhau, nên gọi là "tánh tương cần".
Còn những cái chúng ta thêm vào nước khác nhau thành ra nước chanh, nước cam... mới nói là "tập tương viễn".
"Tập" - là nói về những tập khí mỗi người thu thập vào qua mắt-tai-mũi-lưỡi-thân-ý. Là con người thì ai cũng giống nhau, nhưng qua những gì mỗi người thu thập thêm vào qua các giác quan mới có người Bắc, người Nam, người nước này, người nước kia... nhìn qua hình tướng rất là khác nhau. Đó chính là ý nghĩa "tập tương viễn".
"Tánh" - khi trở về được với Tánh Biết Chói Sáng - Pabhassara Citta thì ai cũng giống nhau hết.
Nên sự giác ngộ nơi mỗi người là giống nhau, chỉ là kiến thức bên ngoài thì mỗi người mỗi khác thôi. Ngưới Ấn Độ thì kiến thức khác, người Việt Nam thì kiến thức khác.
Toàn bộ những gì Đức Phật chỉ dạy là để chúng ta ngộ ra cái "tánh" vốn "tương cần" đó thôi. Còn "tướng" sao cũng được, miễn đừng có "bất thiện" là được.
Nhưng bây giờ trong tu học lại bắt mọi người đều giống nhau hết, tướng tánh gì cũng là giống nhau cả, từ y phục, tới phương pháp thực hành, tới công việc hàng ngày cũng làm giống nhau. Trong khi các "tướng vốn tương viễn", nền dù cố giống nhau cách mấy thì vẫn khác nhau mà thôi.
Câu "giang sơn dễ đổi, bản tánh khó dời" chẳng qua muốn nói những gì mỗi người thu thập qua các giác quan, khi chúng đã trở thành thói quen, thành tập khí thì rất là khó thay đổi.
Nhưng không sao, miễn là mỗi người thấy ra được tánh biết, thấy ra được cái bản chất thật vốn "tương cần" ấy.
Sống trong sinh-hữu-tác-thành hoài, nhưng chợt lúc nào đó phát hiện ra, giác ngộ ra cái không sinh-không hữu-không tác-không thành là được...
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tháp thoáng lời Kinh: Đà-la-ni
Phật giáo thường thức
15:07 19/11/2025
Thế Tôn! Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn hay thọ trì được kinh Pháp Hoa này, hoặc đọc tụng thông lẹ, hoặc biên chép quyển kinh, đặng bao nhiêu phước đức?”. Dược Vương từ chỗ ngồi đứng dậy lên tiếng thưa hỏi... Phật trả lời: “Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn ở nơi kinh này có thể thọ trì nhẫn đến một bài kệ bốn câu đọc tụng giải nghĩa, đúng như lời mà tu hành thời công đức rất nhiều”.
12 lời nguyện của Phật Dược Sư
Phật giáo thường thức
12:29 19/11/2025
Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.
Khi nào lòng từ thật sự là vô lượng tâm?
Phật giáo thường thức
12:24 19/11/2025
òng từ là sự trao ra không trông đợi hồi đáp. Còn trông đợi phản ứng của cuộc đời thì lòng từ của ta chưa thật sự là vô lượng tâm.
Hạnh nguyện và năng lực gia trì của đức Phật Dược Sư
Phật giáo thường thức
10:50 19/11/2025
Hôm nay, nhân ngày kỷ niệm vía đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai, chúng tôi xin nói về mười hai hạnh nguyện của Ngài. Đức Phật Dược Sư còn có tên là Đại Y Vương Phật, Ngài là vị giáo chủ cõi Tịnh Lưu Ly ở phương Đông.
Xem thêm
