Học lóm ở chùa

Ứng dụng lời Phật dạy để nuôi dưỡng con cái tốt hơn

“Học lóm” là từ địa phương Nam Bộ, ngôn ngữ sinh hoạt đời thường dân dã nôm na, vốn được dùng phổ biến từ lâu đời. Học lóm chỉ sự học ngẫu hứng, tùy nghi bên ngoài trường lớp chính qui bài bản, sự học từ mọi kênh, bất cứ đâu một vài kiến thức kỹ năng có khi rất trân quý mà người truyền thụ, vị thầy không hay biết về sự học kia! Nói theo ngôn ngữ nhà Phật, học theo duyên, thiên hình vạn trạng, hữu duyên sẽ thọ nhận được tri thức kỹ năng.

Thuở ban sơ Phật mở đạo truyền trao Phật pháp, ở mọi lúc mọi nơi, thôn xóm, ven rừng, bên suối, lúc đi hay lúc nghỉ ngơi thọ thực, sự đạt ngộ đến khi hội đủ nhân duyên và nhờ vào một câu khai thị của Đức Phật.

Ngày cũ hơn hai nghìn năm, kho tàng Phật pháp trân quý còn tươi mới lấp lánh, tăng đoàn không có một hệ thống giáo dục đào tạo như các giáo hội Phật giáo hiện đại ngày nay, từ sơ học đến cao học và tiến sĩ, sự học Phật qua các bài giảng tùy duyên của chính Đức Phật đã giác ngộ những bậc tu sĩ Phật giáo tiên phong nổi tiếng.

Sự học Phật ngày nay có độ dài thời gian nghìn năm, hòa quyện trong sự học thế gian, có khác sự học Phật thời khởi nguyên và đấy là một tất yếu. Ở trường lớp chính quy hay hàm thụ, tu sinh Phật tử học theo phương pháp hiện đại, tầm chương trích cú và thông qua các phương tiện hỗ trợ sư phạm hiệu quả, kéo dài nhiều năm.

Tuy nhiên, sự học lóm như đề cập ở phần mở đầu gần gũi với người bình dân, gần gũi cách học Phật buổi ban sơ, có khi rất hiệu quả và thú vị nữa. Từng câu từng chữ vỡ ra trong nhận thức trong sự học lóm có khi ghi nhớ rất lâu và sức tác động đến nhận thức rất mạnh mẽ.

Người viết, vốn không qua các trường lớp Phật học nào, có nhiều kỷ niệm về sự học lóm ấy, nhớ hoài. Mê sách, là mọt chính tông, một dạo trong tủ sách xuất hiện một quyển chép tay tác phẩm “Thoát vòng tục lụy”, thế là đọc mải miết trong tâm thế chưa biết Phật giáo bao nhiêu. Cũng coi là học lóm.

Qua bốn sự thật cao quý của Đức Phật học được nghệ thuật buông xả

Mỗi lần viếng chùa, mỗi lần có thu hoạch gì đấy. Trên ngọn đồi nên thơ, viếng ngôi chùa nổi tiếng, chùa vắng trong tinh sương, chỉ có mỗi vị ni già trông coi nhà sách. Không gian mênh mông được chắn bởi thông già, khắp nơi có những câu trích lời Phật dạy từ kinh điển viết to treo cao treo thấp. Chợt có đoàn khách hành hương vào, họ dọc to đọc nhỏ từng câu và bàn với nhau: tự thắng mình.. .."Ai nói gì thì nói, rang thắng chính mình, Phật dạy vậy”- một vị luận ra. Vậy mà nhớ, mang theo hoài như ùa lưu niệm của chuyến đi. Đúng, quan điểm Phật giáo coi trọng bản thân chủ thể, tự thắng mình là chính, vượt trên thị phi. Học lóm vậy…

Dạo nọ viếng một cảnh tự của quý ni ở giữa các cánh đồng, đạo tràng đang trì chú; vị ni khi két thúc ra tiếp  khách, nói gọn: chú đấy chú, có ý niệm về “chú” và cách trì chú.

Một bận có sự kiện lớn của giáo hội, bậc tôn túc lãnh đạo cùng chư tôn thiền đức dùng trà ở phòng khách chờ giờ khai mạc, bậc tôn túc tịnh lòng chú tâm vào xâu chuỗi gieo một hình ảnh bất khả tư nghị như một thời pháp vô ngôn..Tự coi là học lóm lời Phật.

Học lóm hay học cách chi, mục đích là đến bờ giác, phương tiện tùy nghi, cứu cánh làm trọng, Phật giáo nhiệm mầu…

Tản mạn viết, tri ân những vị Thầy khả kính của một trường học Phật mênh mông…