Mặc dù đã cố gắng giảng giải thế nào cho các Phật tử mới có thể lãnh hội con đường giác ngộ, Thầy vẫn phân vân không biết các con đã nắm được những nét chính chưa.

Đạo Phật bên ngoài là những hình thức tín ngưỡng với nhiều môn phái, nhiều lễ nghi, bên trong là một rừng giáo lý vừa rộng, vừa sâu, có cao có thấp, có thật có giả, thật là đa diện.

Tuy nhiên nếu người nào có cơ duyên gặp được thiện tri thức thì có thể đi vào cốt tử của đạo một cách dễ dàng.

Đạo là đời sống phù hợp với Chân - Mỹ - Thiện. Càng gần Chân - Mỹ - Thiện càng ít khổ đau, càng xa Chân - Mỹ - Thiện càng nhiều nhiệt não. Vì vậy ngay từ lúc tuổi trẻ con cần phải tự mình học hỏi để sống sao cho hợp lẽ đạo. Nghĩa là làm thế nào để có được một thân tâm sáng suốt, định tĩnh, trong lành.

Trong ba yếu tố sống đạo đó thì sáng suốt thuộc về tuệ, định tĩnh thuộc về tâm, còn trong lành soi sáng cho nói năng và hành động của thân, cả ba cần được thể hiện một cách toàn diện, không thiên lệch kết quả mới viên mãn hoàn toàn.

Giác ngộ và tu hành

Kinh Karanīya Mettā Sutta Đức Phật dạy 15 đức tính của một người sống đạo như sau:

1) Có khả năng (sakko) sống đúng đạo lý.

2) Chất phác (ujū)

3) Ngay thẳng (suhujū)

4) Nhu thuận (suvaco)

5) Hiền hòa (mudu)

6) Không kiêu mạn (anatimāni)

7) Sống dễ dàng (subharo: không đòi hỏi nhiều về tiện nghi đời sống)

Biết đủ (santussako: tri túc)

9) Thanh đạm (sallahuka vutti)

10) Không đa sự (appakicco: không lăng xăng nhiều chuyện)

11) Lục căn trong sáng (santindriyo: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý nhận thức minh bạch)

12) Trí tuệ minh mẫn (nipako)

13) Siêng năng (appagabbho: không cẩu thả buông lung)

14) Không đam mê luyến ái (kulesu ananugiddho)

15) Không làm việc ác dù nhỏ nhặt (na ca khuddam samācare kiñci)

Như vậy, muốn sống đời sống an tịnh, trong sạch, hiền lương phải cẩn thận học hỏi cuộc đời để giác ngộ ra lẽ sống từ nội tâm đến ngoại cảnh. Không nên sống buông lung, phóng túng, bỏ luống tuổi trẻ đầy nhiệt tình và sức sống. Nhiệt tình và sức sống ấy nếu đem dùng vào việc xấu sẽ gặt hái nhiều tai họa nhưng nếu thể hiện việc lành thì có nhiều lợi ích.

Người Phật tử khi thấy cái thân nhiều bịnh nhiều khổ này rồi cần phải dùng nó để làm lợi ích cho mình và người, không để nó luống công sinh thành dưỡng dục của mẹ cha, không để uổng phí một đời cơm áo

Nói tóm lại, giác ngộ, giải thoát và hữu ích là ba mục tiêu của người Phật tử. Lấy sáng suốt để giác ngộ, lấy định tĩnh để giải thoát, lấy trong lành để làm lợi ích cho mình và người. Chúc con sống đạo một cách thiết thực lợi mình lợi người..!