450
Nếu tất cả là không, vậy sự sống có ý nghĩa gì?
Trần Việt Nhân
Em có bao giờ ngồi thật yên, nhìn một chiếc lá vừa rơi chưa? Nó nhẹ nhàng buông mình khỏi cành cây, xoay trong gió rồi chạm đất như thể đó là điều tự nhiên nhất. Trong khoảnh khắc ấy, em thấy gì? Một chiếc lá, một chuyển động, hay chính là sự tan biến của một hình hài?
Chiếc lá ấy là sắc, là hình tướng rõ ràng mà mắt em có thể nhìn thấy. Nhưng ngay khi nó chạm đất và bắt đầu mục rã, sắc ấy dần dần tan biến. Hình hài của chiếc lá không còn nữa, nhưng nó không mất đi, nó chỉ trở về với đất, trở về với sự mênh mông không hình tướng. Đó là không. Sắc chuyển thành không, và từ trong cái không ấy, sự sống lại bắt đầu một vòng luân chuyển mới: một chồi non khác sẽ mọc lên, một chiếc lá khác sẽ nở trên cành.
- “Vậy sắc và không là gì?” - Em có thể hỏi tôi như vậy.
Tôi sẽ nói rằng: Sắc là sự biểu hiện, không là bản chất tiềm ẩn. Chúng không tách rời nhau, như hai mặt của một tấm gương. Sắc tức là không, vì mọi hình tướng đều do duyên mà sinh, duyên tan thì hình tướng cũng mất. Không tức là sắc, vì trong cái không đó, mọi khả năng đều tiềm tàng để biểu hiện thành hình tướng mới.
Em hãy thử nhìn lại bản thân mình. Thân thể này, hơi thở này, gương mặt này, tất cả đều là sắc. Nhưng sắc ấy không hề cố định. Từng tế bào trong cơ thể em đang sinh ra và chết đi, từng hơi thở đến và đi như dòng sông không ngừng chảy. Có gì là thật sự bền chắc đâu em? Khi em thở vào, hơi thở là sắc. Khi em thở ra, hơi thở tan biến vào không khí, trở thành không. Sự sống của em, dù có hình tướng rõ ràng, nhưng bản chất của nó là không.
Từ ấy thanh bình giữa sắc-không!
- “Nếu tất cả là không, vậy sự sống có ý nghĩa gì?”
Sự sống quý giá chính bởi vì nó vô thường, bởi vì sắc và không luôn chuyển hóa, luôn mời gọi em nhìn sâu vào bản chất thực tại. Khi em thấy được sắc là không, em sẽ không còn sợ mất mát. Khi em thấy không là sắc, em sẽ biết nâng niu từng biểu hiện của cuộc sống này, dù nhỏ bé đến đâu. Một nụ cười, một ánh mắt, một chiếc lá rơi, tất cả đều đẹp đẽ và trọn vẹn trong sự tạm bợ của nó.
Chúng ta thường khổ đau vì bám chấp vào sắc, vào hình tướng, vào những điều mà ta cho là “có”. Ta bám vào một mối quan hệ, một công việc, một hình ảnh về bản thân mình, và ta sợ hãi khi những thứ ấy tan biến. Nhưng em ạ, sắc vốn là không. Sự tan biến đó không phải là kết thúc, mà là sự trở về, là cánh cửa mở ra cho những biểu hiện mới.
Khi em thấy được điều này, em sẽ sống thật nhẹ nhàng. Em sẽ không còn cố gắng giữ chặt điều gì, vì em biết rằng tất cả đều đang chuyển hóa, tất cả đều là dòng chảy.
- “Sắc tức là không. Không tức là sắc.”
Câu nói này không phải để em suy luận, mà để em cảm nhận. Hãy thử ngồi yên một lúc, lắng nghe hơi thở của mình. Khi em thở vào, em cảm nhận rõ ràng hơi thở đang đi vào trong người. Đó là sắc. Khi em thở ra, hơi thở tan biến. Đó là không. Nhưng trong cái không ấy, hơi thở chưa từng mất đi. Nó chỉ chuyển thành một dạng khác, hòa vào không gian, nuôi dưỡng sự sống trong em và quanh em.
Em có thấy không? Trong từng hơi thở, em đang học cách buông bỏ và đón nhận, học cách thấy rõ bản chất của sắc và không. Khi em bước đi thật chậm, từng bước chân của em đặt xuống đất chính là sự kết nối giữa sắc và không, giữa hình tướng và mênh mông.
- “Vậy em phải làm gì?” - Có thể em sẽ lại hỏi.
Em không cần làm gì cả. Chỉ cần có mặt, chỉ cần thật sự sống. Hãy nhìn sâu vào mọi biểu hiện xung quanh em: một bông hoa đang nở, một đám mây đang trôi, một nụ cười đang hé trên môi người đối diện. Chúng đều là sắc, nhưng bản chất của chúng là không. Vì vậy, hãy nâng niu chúng như thể chúng là điều quý giá nhất, vì trong khoảnh khắc này, chúng là có mặt, là hiện hữu.
Khi em hiểu được rằng sắc tức là không, không tức là sắc, em sẽ không còn sợ hãi hay bám víu nữa. Em sẽ thấy mình tự do như cơn gió, như dòng sông, như chiếc lá rơi về với đất.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Nếu tất cả là không, vậy sự sống có ý nghĩa gì?
Phật giáo thường thức
19:00 06/04/2025
Em có bao giờ ngồi thật yên, nhìn một chiếc lá vừa rơi chưa? Nó nhẹ nhàng buông mình khỏi cành cây, xoay trong gió rồi chạm đất như thể đó là điều tự nhiên nhất. Trong khoảnh khắc ấy, em thấy gì? Một chiếc lá, một chuyển động, hay chính là sự tan biến của một hình hài?
Chọn bạn để tu
Phật giáo thường thức
09:50 06/04/2025
Chọn bạn cũng là chọn cách tu, ta đừng bao giờ để phiền não cấu kết trong lòng và sai sử mình. Trong đời sống tương giao giữa người với người, muốn xây dựng một xã hội tốt đẹp thì tình bạn là cần thiết hơn bao giờ hết.
Nền giáo dục vượt qua
Phật giáo thường thức
17:30 05/04/2025
Vượt qua dòng chảy của tham, sân, si, kiêu mạn và chấp thủ đối với sắc uẩn, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn và thức uẩn nơi tâm ta, ta mới có thể vượt qua được dòng chảy của sinh tử, để đến được bến bờ giải thoát và giác ngộ.
Giá trị giới không sát sinh
Phật giáo thường thức
15:16 05/04/2025
Đạo Phật ra đời cách đây đã hơn 25 thế kỷ và trải qua bao cuộc thăng trầm của lịch sử, vẫn phát triển rực rỡ đến ngày nay. Như thế, Đạo Phật phải tiềm tàng những chân lý vượt cả thời gian lẫn không gian.
Xem thêm
