MỘT

Họ tôi chạp mộ đầu năm vào ngày rằm tháng Giêng âm lịch. Trời mưa lạnh, ai nấy cũng lủ khủ áo mưa cuốc xẻng, như đoàn quân ô hợp, lớn bé, trẻ trai, già lão. Tôi lớn nhất đang ở tuổi 63 lại là trưởng họ. Tôi đang cuốc cỏ, chị Loan gọi mời tôi họp đầu năm. Lúc ấy, 9 giờ 30, còn hơn tiếng đồng hồ nữa mới xong. Tôi cúng họ năm mươi ngàn đồng trà lá, phụ vào buổi ăn trưa vì về sớm, rồi phóng xe chạy đi. Ngày mai, ngày chạp chính. Các em tôi bắt heo từ chiều qua.

Tôi ăn chay, tu thiền nên đã xin các em cho tôi không tham gia bắt heo, làm thịt heo. Tôi biết, khoảng ba rưỡi đến bốn giờ là mấy em tôi làm heo, giờ này cũng là giờ hành thiền thời thứ nhất trong “Trú dạ lục thời” của tôi. Tôi ở tịnh cốc Tây An dâng hương, đảnh lễ và thiền.... Trong thời thiền tôi cầu nguyện cho một sinh linh vừa hóa kiếp được làm người.

Trong buổi chạp, tôi tụng kinh cầu siêu, trên bàn thờ Phật có hương hoa nhưng bàn thờ họ tôi có đầu heo, lại thêm một con heo sữa quay chín. Tôi buồn lòng, tâm không tịnh, tụng kinh vấp lên vấp xuống. Trước đây, tôi nói chuyện với Hạnh (vợ tôi):

- Em bảo mấy đứa mua đầu heo và ít thịt chạp cũng được. Đỡ phải thọc huyết heo.

Hạnh, hai ba lần nói với các em tôi và người em nuôi heo chạp phân từ kỳ chạp họ năm trước. Hạnh chạy sang nhà thờ chạy về hai ba bận, nói với tôi:

- Mấy đứa bảo mua heo làm cho rẻ và được nhiều thịt hơn để cúng ông bà.

Tôi là trưởng họ nhưng bất lực. Đành phải cầu nguyện trong thời thiền. Bây giờ, đứa em làm ăn nên cúng thêm một con heo quay nữa, hỏi tôi không phiền lòng sao được. Tôi về nhà, ngồi phàn nàn:

- Đã nói đừng sát sanh mà cứ làm thịt heo.

Vợ tôi binh mấy đứa em tôi:

 - Anh nói hay chưa. Đời nào chạp lại làm chay sao được.

Tôi ngớ ra một lúc. Hạnh nói cũng đúng. Chưa khi nào tôi thấy chạp họ mà làm chay cả. Tôi lại nói:

- Thì… tôi có bảo làm chay đâu. Hạnh biết ý nghĩa chạp là chi không? Theo anh nghĩ, chạp họ, trước nhất làm cỏ, sửa sang các mộ. Thứ hai, cho con cháu biết mộ, biết người thân trong họ. Thứ ba là ngồi lại với nhau ăn cỗ…

- Ăn chay, mấy đứa ăn sao được. Mất vui.

- Ối dào, lâu lâu ăn bữa cơm chay điều tiết bụng dạ, lợi cho sức khỏe. Em biết không, ông bà mình, những ai không tu thì đang dưới địa ngục, một ngày dưới đó bằng trăm năm trên này, họ đang è cổ ra trả nghiệp, con cháu làm heo là đặt trên lưng ông bà một cục gạch nghiệp. Như vậy đâu phải có hiếu!?

Nghe chúng tôi nói tiếng to, con gái tôi là An, 12 tuổi, trên gác đi xuống, buông một câu:

- Chuyện ăn chay thôi mà ồn nhà!

Tôi thật sự bất ngờ!

HAI

Tôi có người bạn nhỏ, tên Hoát, năm mươi tuổi chưa vợ, làm họa sĩ, vẽ tranh bán kiếm tiền nuôi thân. Anh chuyên ăn thịt, mang trong người nhiều bệnh. Tôi ít thích Hoát, vì Hoát thường cù rủ tôi đi la cà mất thời gian. Có nhiều lúc Hoát chở tôi theo sau lưng một người phụ nữ mặc quần ngắn hở lưng. Anh thích ngắm cái khoảng hở ấy. Tôi lớn tuổi rồi, ngồi sau thấy kỳ cục thế nào, thấy có lỗi với những buổi tụng kinh và miệng đang niệm Phật. Nhưng tính tôi nhu nhược, Hoát mời năm lần ba lượt, tôi cũng nhận lời một lần.

Hoát cũng thông minh, hiểu rộng, có tài mọn và rất tinh mũi. Một lần Hoát nói: “Có bữa một cô bạn gái đến phòng trọ Hoát chơi, ngồi ở góc giường mà cái mùi đàn bà lưu lại đến mấy hôm ông ạ”. Trong lòng tôi nghĩ: “Hèn chi trong luật có răn: Người phụ nữ vừa ngồi lên ghế, nhà sư không được ngồi lên khi phụ nữ ấy vừa đứng lên”.

Tôi buồn chuyện họ tôi vừa làm thịt heo cúng chạp, nên đi chơi với Hoát. Tôi tâm sự với Hoát. Hoát nói: “Các em ông không làm mâm cơm chay cho ông là vô lễ. Miếng giữa sàng bằng một làng trong bếp”. Chiều ấy, Hoát mời tôi ăn cơm. Tôi ngôi uống ly nước dâu tây. Hoát không vui. Nhưng tôi không thể ăn khác hơn. Hoát lại khuyên tôi ăn mặn. Ăn thịt, cá sẽ khỏe mạnh và tiện cho việc đi chơi với bạn. “Ông ăn chay sinh bệnh. Ông biết đậu hủ ăn nhiều tiệt dục”, Hoát nói.

Trong bụng tôi cười thầm vì anh thường than với tôi đau này đau nọ. Tôi nói: “Hoát biết không, người có tuổi như tôi, muốn giữ mạng sống, phải tốn mỗi tháng một triệu đến hai triệu tiền thuốc. Tôi không tốn tiền. Huyết áp tôi hơi cao 150/90 khi chưa uống thuốc. Tôi được Tuệ Tĩnh đường phòng khám từ thiện Thừa Thiên Huế cấp sổ nhận thuốc, mỗi tháng tôi đến nhận 30 viên hạ huyết áp, uống ngày một viên. Ở ngoài có bán nhưng không có Amdicopin của Ấn Độ. Mà mua loại tương đương cũng chỉ một ngàn rưỡi một viên. Tôi muốn đến xin ở Tuệ Tĩnh đường vì có thuốc hạp cho tôi, tháng tháng được bác sĩ từ thiện theo dõi bệnh trạng, đo áp huyết và thi thoảng được các ni cô làm xét nghiệm miễn phí gan thận, máu. Khiêm tốn mà nói, mười lăm năm nữa, tôi sẽ không bị tai nạn, súng đạn và bệnh tật vật chết. Đúng ra, tôi lớn tuổi rồi làm chi phải đến nơi tên bay, đạn lạc. Anh còn sống đó mà xem lời nói của tôi”.

Một buổi sáng Hoát đạp xe đạp tập thể dục, bất ngờ ghé cốc tôi chơi. Hoát thấy tôi trì chú vào ly nước. Hoát hỏi:

- Ông vận công vào ly nước. Nước nóng sôi lên không?

 - Làm sao tôi có thần thông như thế! Tôi tu không phải để có thần thông. Thần thông là một chướng ngại, Hoát ạ. Con người 70% là nước. Ly nước tôi đang niệm Phật cho nó kết tinh đẹp dùng để uống với thuốc. Ly nước này, được lấy ra từ ba khạp lắng đọng, được nghe pháp, nghe tụng kinh hàng ngày nó sẽ lắng đọng những tạp chất và được tịnh hóa. Nước biết lắng nghe, Hoát à. Anh có thấy người ta lên Quan Âm Phật đài trên đỉnh núi Tứ Tượng thỉnh nước về uống. Tôi nghĩ rằng, ngọn đồi cao 108 mét so với mặt nước đã có năng lượng tốt. Nhưng chính hàng ngàn người niệm Phật dâng hương, cầu nguyện hàng ngày và lòng từ bi của Phật Quán Thế Âm gia trì cho những chai nước của các Phật tử trong ngoài tỉnh, trong ngoài nước giúp nước kết tinh tuyệt vời nhất. Những chai nước tốt lành sau khi cúng, uống tốt cho sức khỏe là lẽ đương nhiên!

Bỗng Hoát đốp tôi một câu:

- Ông cuồng tín bỏ mẹ! Ông ăn mặn vẫn tu được. Dễ cho anh em. Tôi có bà chị làm đám chay đốt nhiều vàng mã và mời thầy cúng tụng kinh tốn nhiều tiền.

Tôi phân trần:

- Tôi ăn mặn sao được. Lúc được giải của tạp chí Nội Thất, Ban Tổ chức cấp cho tôi một voucher nghỉ dưỡng ba ngày hai đêm dành cho hai người ở Life Resort, tôi cũng ra ngoài ăn chay; đi trại viết Cồn Cỏ tôi cũng bới theo đồ ăn chay. Chuyện đốt vàng mã tôi không có ý kiến.

Tôi đứng lặng một lúc, bưng ly nước vừa trì chú xong uống cùng với viên thuốc Amdicopin rồi nhỏ nhẹ:

- Hoát có biết rằng, hành động dã man, tàn ác của con người cũng như tư tưởng xấu, ác bay vào vũ trụ sẽ dội lại làm khổ chính mình. Trên thế giới mình nói sơ sơ đã có hơn năm trăm triệu người theo Phật giáo, năm trăm triệu người theo Công giáo. Một mình Hoát nghĩ đúng hơn 1 tỷ người không?

- Bye!

Với vẻ mặt không bằng lòng, Hoát ra sân xách xe đạp bằng một tay lên xe phóng thẳng. Tôi đứng bâng khuâng trước hiên, chuẩn bị vào thiền thời thứ hai. Nhớ lời Đức Phật dạy, đại ý: “Có bạn xấu thì không có bạn còn hơn”, tôi lẩm bẩm:

- Mình phải tập từ chối… 

BA

Sự việc làm thịt heo chạp họ tôi êm dần. Buổi trưa tôi trên cốc về đúng giờ cơm. Tôi thường lựa trước hoặc sau giờ cơm để nói chuyện cho cả nhà nghe vì khi ấy có mẹ tôi  82 tuổi và gia đình tôi đông đủ. Con gái tôi ăn xong lên gác soạn vở chiều đi học, tôi gọi:

- An! Xuống ba nói chuyện - Con gái tôi chạy xuống chờ nghe. Tôi tiếp: Chuyện mẹ con hai lần không bắt máy khi ba gọi, do mẹ giận ba, ba cho là lỗi. Lỗi thì xin lỗi được. Còn chuyện con nói ba… ba cho là tội. Tội không xin lỗi được mà phải sám hối con ạ. Sám hối bằng cách con làm cho ba 1.000 việc thiện.

- Làm việc thiện răng ba?

- Con vâng lời cha mẹ, được một việc thiện; con giúp mệ già qua đường là hai việc thiện; con ít chơi game online - ba việc thiện; thả cá phóng sinh - bốn việc thiện; cho tiền người nghèo - năm việc thiện; giúp bạn học kém học tốt lên là sáu việc thiện; học giỏi là bảy việc thiện….

 - Dạ.

Cũng trưa hôm sau, vợ tôi khoe:

- Chiều qua con bé đi học về đạp xe lên dốc Bến Ngự thấy một bà mua ve chai chở nặng, bé một tay dắt xe đạp, một tay đẩy giúp, bà ve chai nhìn lui, bé rụt tay… ba lần như thế, lần thứ tư bà ve chai bắt được. Bà nói: “Cám ơn cháu. Hèn chi o thấy xe nhẹ”.

Trong cuốn sổ NGÀN VIỆC THIỆN của bé An có chia từng cột và ghi:

- Ít chơi máy

- Hãy luôn tin tưởng bản thân

- Không đứng vị thứ nhì lớp

- Không gây sự với ba…