450
Nghĩ về chữ tín trong làm ăn
Đức Phật đã nhấn mạnh “thịnh đạt bằng thiện nghiệp”, có thể hiểu không thiện nghiệp tất không thịnh đạt được - quan hệ nhân quả, tất yếu. Mong mọi người hãy trân trọng nghề dù là nghề gì, vốn ít hay nhiều, giản đơn hay tinh xảo, để công việc thăng tiến bền vững trong đạo đức.
Người xưa đúc kết và đề cao chữ tín trong kinh doanh như nguyên tắc căn bản, song ngày nay nguyên tắc ấy thấy vi phạm ở khắp nơi: cuộc mưu sinh cứ như cất nhà từ nóc nhưng thiếu nền!
Dưới đây, từ trải nghiệm thực tế, xin đơn cử những trường hợp có thật được “mã hóa” cho nhẹ nhàng một chút.
Chú X lập nghiệp ở xứ tôi với hai bàn tay trắng cùng vợ và mấy con, vậy mà không xây nền. Nghề sửa chữa điện thoại di động đang thời buổi phổ cập phương tiện thông tin này, ở một vùng xa dân trí chưa cao.
Thay vì làm ăn đàng hoàng, chú dùng đủ cách để mua dế vào rẻ như cho và bán ra như vàng: khách kẹt tiền mang điện thoại đến bán, cho dù còn mới tinh nhưng trăm lần như một, chú cầm máy lên với những câu độc thoại khủng bố tinh thần người đang cần bán: loại này xưa rồi không ai xài, trầy hết trơn, thứ này tôi không lấy...và sau khi khổ chủ tê tái mất niềm tin về sản phẩm của mình, anh chàng mới tỏ ra thương xót mua giúp với giá tùy nghi có khi chỉ bằng 1/10 mức thỏa đáng.
Thế nhưng ngược lại, khi bán ra, với những nông dân tay lấm chân bùn ít học, chú chàng tán hươu tán vượn với những từ ngữ càng khó hiểu càng tốt, tâng bốc sản phẩm của mình lên mấy cho dù ấy chính là những máy mua rẻ như cho của bà con kẹt tiền! Nhờ chiêu thức ấy mà anh ta khá lên trông thấy cho dù không có lấy nửa chữ chứng nhận nghề - theo quy định của pháp luật với công việc có tính kỹ thuật.
Ảnh minh họa
Có rất nhiều người nghèo tích lũy đủ mua xe gắn máy chạy xe ôm, lẽ ra chăm chút nâng niu nghề để có khách mối, lại vằn vện níu kéo hăm dọa, cứ như buộc người ta phải đi xe! Một nghề đích thực thiện lương lại trở nên bụi bặm. Kiếm được mấy đồng bạc, ánh nhìn mọi người với một số bác tài xe ôm lệch đi, thật đáng tiếc.
Bây giờ yếu tố ngoại trong thương mại ở ta ngày càng tăng, cộng với công nghệ và tư duy mới trong kinh doanh, người sử dụng dịch vụ và mua sắm nói chung được biết đến chuyện bán mua văn minh, lịch lãm, khách hàng đích thực thượng đế. Hàng hóa chất lượng, hậu mãi chu đáo, bảo hành chuyên nghiệp, tư vấn và chăm sóc khách hàng tận răng, nhân viên có văn hóa cao cùng ý thức nghề nghiệp chuẩn khiến “đi chợ” trở nên nhẹ nhõm hay ho hơn rất nhiều nếu so với cách làm ăn đã kể ở phần đầu. Vậy mà, thay vì nâng mình để cạnh tranh, chuyện bán mua thách trên trời, lừa lọc, mánh mung...vẫn còn không ít, nhất là ở những chợ quê. Một phần nguyên nhân nằm ở chỗ người tiêu dùng, khách hàng có hiểu biết thấp, không ý thức quyền được phục vụ của mình cùng nhận thức đủ về thị trường hiện đại.
Dù xã hội phát triển đến đâu, chữ tín trong kinh doanh vẫn là nguyên tắc bất di bất dịch và không chỉ trong kinh doanh, giá trị ấy gắn liền với nhân cách con người. Bán mua văn minh, tự nguyện, trung thực...chính là vốn liếng quan trọng để thăng tiến trên thương trường và sự nghiệp thay vì chụp giật kiểu mì ăn liền có bền được đâu?
Ảnh minh họa
Ở Phương Đông từng có thời xa xưa kinh doanh bị xếp hạng thấp trong thang bậc giá trị xã hội, ngày nay người ta đã thấy hết tầm quan trọng của thị trường cũng như những thương nhân tham gia trong ấy, hệ thống đào tạo đã xây dựng và hoàn thiện dần những mã ngành phục vụ thương mại - dịch vụ, cung cấp cho xã hội những trí thức làm ăn lương thiện và chuẩn mực, hiệu quả cao gắn liền với sự phục vụ phát triển xã hội. Sự tồn tại cung cách làm ăn như đã mô tả ở những dòng đầu tiên sẽ mai một dần và cuộc lập nghiệp khó vững vì xây nhà thiếu nền, bấp bênh.
Có một bài pháp đức Phật nói trong kinh do Ngài Xá Lợi Phất thưa hỏi: “Nguyên nhân nào dẫn đến một người mua bán thành công và thất bại?” Phật dạy: “Này Xá Lợi Phất, ông nên biết có người cư sĩ đi đến chỗ các thầy tỳ kheo và hứa hẹn như sau: Dạ thưa các thầy, các thầy còn thiếu nhu cầu gì con sẽ đóng góp, ủng hộ cho. Sau khi hứa hẹn người này không làm như lời đã hứa. Do nhân duyên đó người ấy về sau có mua bán, làm ăn gì cũng đều thất bại. Nếu người ấy đóng góp, ủng hộ như đã hứa, sau này nếu có mua bán, làm ăn gì cũng đều thành công như ý muốn. Nếu người ấy đóng góp, ủng hộ nhiều hơn những gì đã hứa thì mua bán, làm ăn gì cũng đều thành công ngoài sức tưởng tượng”.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tuỳ bút: Bão ở quê xa
Góc nhìn Phật tử
10:00 19/11/2025
Nghe tin đài phát thanh báo quê mình có bão, cơn bão gần bờ. Bất chợt trong lòng cứ chộn rộn mãi. Cuộc điện thoại về nhà vừa dứt nhưng không khỏi lo âu, tôi lặng nhìn kim đồng hồ đang dịch chuyển dần về đêm. Bây giờ là cuối tháng Tám âm lịch, miền Trung quê tôi lại tiếp tục gánh chịu sự hoành hành của những cơn bão.
Nghĩ về những người Thầy
Góc nhìn Phật tử
07:27 19/11/2025
Xin thành kính dâng tặng những người Thầy đã cho con từng con chữ. Xin trọn đời tri ân những người Thầy đã khai tâm mở trí cho con trên đường tìm về Đạo Pháp! “Người Thầy là ngọn nến, đốt cháy mình để thắp sáng nhân gian” (Ngạn ngữ Ixraen).
Phụ nữ làm gì để mang lại phúc báo cho gia đình?
Góc nhìn Phật tử
10:08 21/10/2025
Ngoài các thiện hạnh bố thí, phóng sinh, người phụ nữ có thể bắt đầu tích lũy công đức cho mình và gia đình từ việc tụng kinh, niệm Phật. Tụng đọc kinh Phật chính là khởi đầu đúng đắn trong cuộc đời, giúp người phụ nữ học cách làm người mẹ tốt, con dâu tốt, người vợ tốt.
Tâm sen giữa đời
Góc nhìn Phật tử
15:10 01/10/2025
Đời người như một giấc chiêm bao, sinh-lão-bệnh-tử là điều hiển nhiên không ai tránh khỏi, cuối con đường bóng xế ngả chiều ta rời bỏ nơi đây với bàn tay không. Thế sự đời lại lắm uẩn khúc khó lường trước, thọ báo luân hồi liên miên bất tận như cái ách đã quàng sẵn trên thân.
Xem thêm
