Chùa xưa - Trăng nước nơi nao

“…Ai  mua lò đất hông? Lò đất “ Bà Rui” đây. Ai mua hông? Tiếng rao dưới mé sông vọng lên ngọt lịm giữa buổi trưa hè trên đất Sài Gòn. Tôi chợt giật mình. Phải lò đất Bà Rui miệt Ô Môn hôn? Chủ ghe hàng gật đầu xác nhận. Dù nhà đang sử dụng những loại bếp hiện đại nhưng tôi vẫn mua một cái xem như là giúp đỡ "đồng hương” trong nỗi nhớ quê cồn cào, trong sự ngạc nhiên của các con tôi.

Mấy mươi năm trước,  quê ngoại tôi – Bà Rui – vốn nổi tiếng cả nước với làng nghề chuyên làm lò đất sét. Hồi đó có tới hàng chục “lò” lớn nhỏ hoạt động ngày đêm, nghe tàu “ tứ xứ” tới đây mua bán “ì xèo”, đậu chật cứng con rạch nầy. Ban đêm cả xóm sáng trưng bởi hàng chục cái đèn bình ắc quy; đèn “Măng Sông”; đèn Chong; đèn “ồng khói”… để tạo ánh sáng cho người bán chuyển lò xuống ghe “bầu” về miệt Sài Gòn, Vĩnh Long, Rạch Giá. Quán ăn uống mọc khá nhiều hai bên rạch. Cả xóm vui quên ngủ.

Một đoạn kết có hậu

Ban ngày, thường thì cánh đàn ông thì bơi xuồng ba lá ra sông Cần Thơ móc đất sét đem về. Cánh đàn bà vừa ngồi đạp đất sét trộn trấu cho đều vừa kể chuyện râm ran. Nhóm người khác ngồi “nặn” lò bằng tay rất nhanh chóng và khéo léo. Lũ con nít chúng tôi lấy đất sét vụn để nặn vô số đồ chơi như: ấm, lò, chén, ly, xe tăng, tàu chiến,  tượng “Bát Man”, “Rô Be” …rồi đem phơi nắng cho khô để chơi nhà chòi. Vui nhất là lúc đang phơi lò trời đang nắng gắt đột ngột chuyển mưa, cả xóm ngoại tôi chạy lăng xăng tất bật để mang lò vào nhà hay dùng các tấm bạt ni lông đậy kín.

Xã hội ngày càng phát triển, người tiêu dùng nhất là người Sài Gòn hiện nay đã chuyển sang thói quen xử dụng bếp dầu, bếp ga, bếp điện, bếp từ nên chuyện sử dụng lò đất trở thành quá khứ.

Nhìn chiếc ghe buôn đầy lò quê mùa đang chống sào trên sông Sài Gòn to rộng, tôi chợt nghe lòng buồn rười rượi và như đang có lỗi với quê nhà.

Lò đất ơi!