Pháp Bảo và sự nương tựa vào Pháp

Thiền tông và các pháp ngắn gọn

Giáo pháp của Đức Phật là toa thuốc trị liệu mọi nỗi khổ đau của nhân sinh

Nương tựa vào pháp cũng có thể được quan niệm theo nhiều lối khác nhau. Hình thức nương tựa có tính cách giáo điều nhất là Pháp được hiểu như là các kinh Điển Phật giáo, các kinh điển này gồm ba nhóm chính: tạng Luật của Tỳ-kheo, tạng Kinh là Pháp ngữ của Đức Phật và các môn đệ của Ngài và tạng Luận là những công trình phân tích về tâm lý.

Kinh điển này được gồm vào ba đại tạng viết bằng ba thứ tiếng khác nhau: Pāli, thứ tiếng được nói ở miền Bắc Ấn từ hồi đức Phật tại thế, tiếng Trung Hoa và tiếng Tây tạng. Hai Đại Tạng Trung Hoa và Tây tạng gồm những công trình phong phú nhưng chưa được phiên dịch sang ngôn ngữ phương Tây. Trong khi ấy, tạng Pāli bây giờ hầu như có đầy đủ trong các bản dịch tiếng Anh nhờ công việc làm nhiều khó khăn, nỗ lực của hội Pāli Text ở Luân Đôn... Tạng Sanskrit mà từ đó dịch qua tạng Hoa ngữ và Tây Tạng ngữ đã bị thất lạc đi nhiều, mặc dù một số các tác phẩm Phật học bằng Sanskrit riêng lẽ còn được giữ gìn.

Ngoài chính những lời Phật dạy trong các ngôn ngữ ấy ra, còn có một bộ phận văn học lớn, rất đồ sộ được viết thành các Sớ luận, phụ luận, chỉ dẫn đưa đến Đạo và việc tu Đạo, rất nhiều phương pháp tiền định được diễn tả... Lối viết có tính chất sáng tạo này là sản phẩm của thực hành và là sự khai vị cho những người khác thấy họ cũng có thể thực hành được. Loại thư tịch này thường được tìm thấy trong những ngôn ngữ thông dụng ở mọi xứ sở mà Phật pháp đang hoạt động.

Hướng tâm về với Pháp

Khi một người nào đó xem pháp là kinh điển mà nương tựa vào đó, thì điều ấy không được chấp nhận, vì tôn kính kinh điển mà không biết kinh điển chứa đựng những gì thì như thế là xa hẳn chánh kiến của đạo Phật rồi vậy. Sự nương tựa vào Pháp là thật sự khi pháp được đưa vào việc tu tập và được thể chứng. Nói cách khác đi, Pháp cũng như Phật, của hai thật sự là những nơi Nương tựa được tìm kiếm ở bên trong mà không phải ở những biểu hiện bên  ngoài, mặc dù những biểu hiện bên ngoài có thể và thường là những hỗ trợ hữu ích cho nơi Nương tựa thực sự.

Nếu muốn biết đức Phật dạy những gì thì hiển nhiên cần phải vượt qua khỏi điểm này mà khảo sát những gì của giáo pháp được chứa đựng trong các Tạng kinh điển ấy, sau đó độc giả mới gặt hái được một ít hiểu biết cần thiết về Pháp bảo để Pháp bảo được nhận thức ở bên trong mình.

Trích sách "Tìm hiểu đạo Phật"